Cultureel jazzerfgoed in veilige handen
Drie jazzpioniers aan het woord
ACHTERGROND
door: Cyriel Pluimakers
Rob Heeck, hier met kat, was de oprichter van CAT Jazz Records.
Foto © CP.
Nederland telde ooit tal van kleine jazz labels, gedreven door enthousiastelingen die in de vorm van een uit de hand gelopen hobby hun favoriete muziek wilden vastleggen en verspreiden. Een eerder artikel werd gewijd aan het bijzondere Daybreak-label, opgericht door Fred Dubiez en inmiddels overgenomen door Wim Wigt, baas van het bekende Timeless-label.
Jazzfanaat
Ook de Haarlemmer Rob Heeck (1946) is zo’n ondernemende jazzfanaat. Niet alleen was hij een drijvende kracht achter de lokale jazzclub, maar ook was hij de oprichter van CAT Jazz Records, een initiatief vernoemd naar zijn favoriete huisdier. Op dit label treffen we namen aan als Ferdinand Povel, Fred Leeflang, Ruud Brink, Bob Rigter, Burton Greene, Bud Freeman en Harry Verbeke.
Legendarisch is de uit mei 1972 daterende opname van tenorsaxofonist Ben Webster, die met pianist Tete Montoliu, contrabassist Rob Langereis en drummer Tony Inzalaco acte de présence geeft in de Haarlemse Jazzclub. Webster, die in zijn laatste jaren niet altijd even goed in vorm was, blaast hier de sterren van de hemel. Ook de oude stijl jazz is op CAT Jazz Records ruimschoots vertegenwoordigd met namen als Circus Square Jazz Band, The Limehouse Seven, Freetime Old Dixie Jassband, Hot Jazz Ambassadors, Red Hot Creole Jazzband, Jazz-O-Matic Four, Minerva Jazzband en de Roaring Seven Jazzband.
Albums van CAT Jazz Records: Ben Webster, Fred Leeflang en Ruud Brink & Ray Kaart.
Levendigheid
Heeck vertelt hoe zijn jazzliefde op de HBS begon en hoe hij vervolgens betrokken raakte bij de organisatie van de Haarlemse Jazzclub. Naast passie voor dit muzikale genre is hij ook nog een verwoed liefhebber van Formule I. Jarenlang was hij baancommissaris op het circuit van Zandvoort en uiteraard wordt zijn appartement gesierd door kasten vol boeken over Ferrari, Porsche, Lamborghini, Maserati en andere merken. Ook zijn platen- en cd-collectie is omvangrijk, met vele klassiekers uit de rijke geschiedenis van het genre. Heeck blijkt ook nog eens aan de wieg te staan van het Stomp Records label, dat geheel gewijd is aan oude stijl jazz. Duidelijk is dat de jazzliefde bij Heeck bijzonder diep zit en nooit over gaat. Zijn sympathieke echtgenote en maar liefst vier katten zorgen, tijdens mijn bezoek, voor de nodige levendigheid. Een van de huisdieren neemt prominent plaats op de stofkap van de draaitafel.
Ben Webster
“Het CAT Jazz Records label heb ik in 1966 samen met een aantal vrienden opgericht”, vertelt Heeck. “We wilden een kracht vormen tegen de overheersende popcultuur. De Beatlemania was verschrikkelijk dominant waardoor de jazz veel te weinig in beeld kwam. In de Haarlemse Jazzclub ontvingen we in de loop der jaren bekende musici als Chet Baker, George Coleman, Gil Evans, Bud Freeman, Dexter Gordon, Elvin Jones, Philly Joe Jones, Archie Shepp, Mal Waldron en Barney Kessel. Ook de Mel Lewis Big Band heeft er opgetreden. “Het album dat ik er trouwens maakte met Ben Webster kwam echt toevallig tot stand omdat de lokale ziekenomroep een registratie maakte van het concert. Nog steeds ben ik er trots op dat dit historische document op CAT Jazz Records is verschenen.” 
Rob Rijneke en Ton Molkenboer waren de initiatiefnemers van
het label Limetree.
Limetree
Pianojazz is ruimschoots vertegenwoordigd op Limetree, een label dat in 1980 werd opgericht door de veel te jong overleden Ton Molkenboer (1947-1994) samen met vriend Rob Rijneke. Wat begon als een hobby, nam al snel professionele vormen aan met uitgaves van Irv Rochlin, Cees Slinger, Kenny Barron, John Hicks, Cedar Walton en Monty Alexander. Na Molkenboers overlijden pakte Rijneke het spoor weer op. “Ton en ik waren allebei gek op piano”, vertelt hij in zijn ruime Arnhemse huis. “De jazzliefde begon in onze Utrechtse studententijd. Regelmatig waren we te gast in de lokale jazzclub Persepolis en bij de nachtconcerten in het Amsterdamse Concertgebouw. In relatief korte tijd, 14 jaar, brachten we 50 albums uit. Ook hebben we op Limetree klassieke muziek uitgegeven, onder meer van Martyn van der Hoek: de winnaar van het eerste Liszt Concours.
Het meest trots ben ik misschien nog op het dubbelalbum ‘Momentum’ van Bill Evans, met opnames uit de Stadsschouwburg in Groningen in 1972. Een uitgave die Evans op zijn best laat horen en wereldwijd enthousiaste reviews kreeg. Een kroon op ons werk vormde de toekenning van de prestigieuze Deutscher Schallplattenpreis. Binnenkort zal er ook een audiofiele dubbelelpee van dit legendarische concert verschijnen. De geluidskwaliteit is echt fantastisch en Evans is in topvorm.”
Bij Limetree verschenen onder meer de albums van Bill Evans, Amstel Octet met Chet Baker en het John Hicks Trio.
Pinehill
Dat de piano een aantrekkelijk uitgangspunt is voor een jazzlabel, zien we misschien nog het meest bij de uitgaves van Pinehill: elf titels telt de catalogus, die louter bestaat uit solo-opnames. We horen hier het crème de la crème van de Nederlandse jazzscene excelleren achter een Bösendorfer Imperial Grand vleugel. Het is een prachtige namenlijst: Rob Madna, Rob van Bavel, Frans Elsen, Bert van den Brink, Rob van Kreeveld, Harry Happel, Jan Huydts, Karel Boehlee, Rein de Graaff, Hans Vroomans en Lex Jasper. “De opnames maakte ik in de akoestisch aangepaste garage van mijn huis aan de Dennenweg in Leersum. Vandaar de naam Pinehill”, vertelt initiatiefnemer Willem van Barneveld (1938). Ik werkte in die tijd voor Brüel & Kjær, specialisten in meetapparatuur en high-end microfoons. Het eerste album verscheen in 1999 en de opnames zijn echt live, met telkens een geïnteresseerde hoeveelheid bezoekers. Ik organiseerde dit zo’n twee tot drie keer per jaar.”
Willem van Barneveld was oprichter van het label Pinehill.
Foto © CP.
Vormgeving
“Het label maakte eerst onderdeel uit van Challenge Records”, merkt Van Barneveld op. Belangrijk vond ik ook dat de Pinehill uitgaves een herkenbare vormgeving hadden. Ontwerper Joost Leijen was hier verantwoordelijk voor. Als je de ruggen van alle albums in volgorde naast elkaar zet, zie je de contouren van een vleugel. Veel aandacht heb ik besteed aan de opnamekwaliteit, waarvoor ik tot op de dag van vandaag complimenten krijg. Sommige pianisten vonden het best eng om een solorecital te doen en ik weet nog dat Rob Madna een tweede sessie wilde, maar toch koos voor het resultaat van de eerste. Het meest bijzonder vind ik misschien wel het album van Bert van den Brink, dat geheel gewijd is aan bewerkingen van bekend Nederlands repertoire. Dirk Witte, Louis Davids, Jaap Valkhof, Malando, Jules de Corte en Toon Hermans worden hier verjazzt.”
De solo-pianoalbums van Bert van den Brink, Rob Madna en Rein de Graaff verschenen bij Pinehill.
Timeless
Duidelijk is dat de liefde voor de jazz bij Rob Heeck, Rob Rijneke en Willem van Barneveld heel diep zit. “Muziek blijft een heel leven bij je”, merkt de laatste op. Inmiddels zijn CAT Jazz Records, Limetree en Pinehill ook overgenomen door Wim Wigt van de platenfirma Timeless. “Ik zal deze labels zeker voortzetten en ook nieuwe muziek uitbrengen die past bij het specifieke karakter. Ook zal er een selectie op nostalgisch vinyl verschijnen.”
Het is fijn om te constateren dat dit culturele erfgoed in veilige handen is terechtgekomen en voor de toekomst behouden blijft. Drie mooie platenlabels met elk een eigen signatuur, die een belangrijk deel van de Nederlandse jazzgeschiedenis hebben vastgelegd.
Zie ook:
Eerder verscheen een interview met Fred Dubiez, oprichter van het label Daybreak dat eveneens opging in Timeless.
Wat een leuk artikel!
Koen Scherer (E-mail ) - 25-09-’24 07:33