ZOMERJAZZFIETSTOUR, Groningen, 29 augustus, 2009
beeld: Jurgen Moorlach
door Rosa Groen

Wie getuige was van de ZomerJazzFietsTour in Groningen, op 28 en 29 augustus, kon genieten van ontroerende ensembles in prachtige kerken en oude schuren. Soms druk, soms swingend, maar meestal subtiel en aangrijpend.

Dutch Impro Academy, Ernst Glerum's Omnibus, en Joris Roelofs (trio) speelden onder meer op de 23e editie van de ZomerJazzFietsTour in Groningen.

Het trio van hoornist Morris Kliphuis bijt op zaterdag de spits af in de kerk van Dorkwerd. Gitarist Maarten van der Grinten – die de Portugese gitarist Daniël de Moraes vervangt - speelt indringend en geconcentreerd. Zo melancholisch als de hoorn soms inzet, zo makkelijk kan het trio een wending maken naar een speels en vrolijk geluid. En van een melige stemming kan het omslaan in een donker spelen, met Remco Menting op cajon, bellen aan zijn enkelband geketend, alsof hij serieuze voetstappen maakt in een verlaten kasteel.

Met zware akkoorden op gitaar en unisono met hoorn roepen Kliphuis/Van der Grinten/Menting een melancholische, droevige stemming op. Het trio houdt het midden tussen stemmige verhaallijnen verpakt in bossa-achtige muziek, waarbij de niet altijd even gemakkelijk verpakte instrumentale dialogen moeiteloos door het gemoedelijke fietspubliek genoten worden.

Buiten bij de volle kerk van Oostum speelt Alan Purves in een trio met Augusto Forti en Larry Fishkind. Met vrolijke deuntjes op de klarinet en om de haverklap met zijn bril hangend op het instrument, begeleidt Forti de ritmesectie. Slagwerker Purves speelt ongebreideld, getooid met Schotse hoed. De afgebladderde kerk staat in groot contrast met de fijnbesnaarde en weldoordachte lijnen van Forti en Fishkind, die zich verstopt achter zijn tuba en zomerpet. Als hij droge melodieuze lijnen speelt, zonder drums maar in de maat, kijkt hij gespannen en met dichtgeknepen ogen.

Volume en dynamiek zijn de kenmerken van dit trio. De repeterende lijnen van tubist Fishkind, de razendsnelle drumsolo’s van Purves of een fluitend intro van de drie heren; het publiek gaat helemaal mee in de soms chaotische maar rake muziek.

’57 Variations’, de titel van het nieuwe album van Ernst Glerum’s Omnibus, is afkomstig van Heinz Tomatenketchup. De fabrikant zag in 1982 vanuit zijn kantoor een bus van een schoenenproducent voorbij rijden met daarop de leus ’57 Variations’. Heinz gebruikte de slogan vervolgens als verkoopmotto, Glerum plakte het etiket, anno 2009, op zijn nieuw te verschijnen album.


Pianist Rubin Heine (Omnibus), slagwerker Gerri Jäger (Knalpot) en het trio Alan Purves / Augusto Forti / Larry Fishkind (laatste foto © Wim Mulderij).

In de grote kerk van Garwerd, voorzien van een imposant orgel en fraaie vleugel, is het bij het trio dat Omnibus voorstaat puur genieten. Een indrukwekkende en opzwepende ode aan pianist Horace Silver wordt door pianist Ruben Hein subtiel vertolkt. Bassist Glerum soleert scherp met verhalende lijnen die onverwachte wendingen nemen. Omnibus straalt rust uit, is gevoelig en onderhoudend. Glerum kruipt bijna in zijn bas, met de neus dicht op zijn snaren. Het publiek zit met de hoofden gebogen, ogen dicht en in stilte te luisteren. Wat hier gebeurt, moet met volle aandacht worden waargenomen.

Al even geconcentreerd is het publiek in de Saaksum schuur, waar het Sean Bergin Quartet optreedt, aangevuld met Bergin’s dochter, de zangeres Una. Op balen stro gezeten, uitkijkend over een zolder met gereedschappen en hout, luisteren tientallen mensen naar het ontroerende samenspel van de Bergins. Una, volgens Sean ‘de vierde beste zangeres van de wereld’, zingt zuiver en flexibel, terwijl haar vader haar begeleidt op tenor. Niet wild en vol uitspattingen, maar subtiel en indringend. Leo Bouwmeester, aangekondigd als ‘de tweede beste pianist van de Nassaukade’ speelt op een gammele piano, maar dat deert niet. Samen met bassist Jacko Schoonderwoerd, ‘de vierde van de Nieuwmarkt’ en Victor de Boo, ‘de vijfde beste drummer van het Vondelpark’, overrompelen Sean en Una Bergin het publiek met inventieve en verrassende creaties.

26 concerten
De 23e ZomerJazzFietsTour gaat als een van de geslaagdste edities de boeken in. Langs een prachtige route door het Reitdiepdal, ten noordwesten van Groningen, vonden 26 concerten plaats. De uitverkochte proloog op de vrijdagavond in de Machinefabriek van Groningen met een concert van Louis Sclavis en de Japanse pianist Aki Takese, gevolgd door een optreden van Available Jelly vormden de aanloop van het festival. Een dag later gevolgd door optredens van onder meer Paul Berner Band, Ben van Gelder Trio, Claudia Quintet, Ab Baars, Knalpot, Maurice Horsthuis Elastic Jargon, en Dutch Impro Academy dat een presentatie bood van een week improviseren door internationale musici onder leiding van slagwerker Han Bennink. Het programma was even divers als het fraai glooiende Groningse landschap.

• ZomerJazzFietsTour 2009