North Sea Jazz festival van uitersten
FESTIVALRECENSIE. North Sea Jazz Festival, Ahoy Rotterdam, zaterdag 12 juli 2025
beeld: Ron Beenen
door: Johan Bakker
De zaterdag startte subtiel met de fijnzinnige combinatie van twee gelijkwaardige instrumenten: contrabas en vleugel. Dat Tony Overwater en Atzko Kohashi de muziek van John Coltrane als inspiratiebron noemen, kan tot verwarring leiden. Hun eerste gezamenlijke album ‘Crescent’ was een eerbetoon aan het bluesgevoel dat Coltrane legde in het spelen van ballads.
Kika Sprangers Ensemble met Nederlands Kamerkoor, Han Bennink en Hans Dulfer, en zangeres Celeste op dag twee van North Sea Jazz Festival.
Stille zaal
Ook op daaropvolgende albums, ‘A Drum Thing’ en ‘Porgy’ zochten Overwater en Kohashi naar de ziel van de muziek. In de Yeniseizaal, waar het plafond zo laag is dat Overwaters instrument net overeind kon staan, speelde het duo impressionistische muziek, waarin het hart van de blues voortdurend klopte. ‘Ik heb op North Sea Jazz nog nooit in zo’n stille zaal gespeeld,’ complimenteerde Overwater het aandachtig luisterend publiek. De sensitieve uitvoering van ‘Lonnie’s Lament’ kwam dan ook volledig tot zijn recht.
Jazzpioniers Dulfer & Bennink
Een kwartier later betraden twee Nederlandse jazzpioniers het podium. Hans Dulfer en Han Bennink gingen tijdens hun carrière ieder hun eigen weg: Dulfer omarmde het elektronische experiment en werd ongekend populair in Japan met het stevige ‘Big Boy’-album. Bennink voelde zich meer thuis in de avant-gardistische Impro-scene. Hun gedeelde passie voor de muziek van Sonny Rollins bleef al die jaren staan als een huis. Dulfer beschreef het recentelijk teruggevonden Arnhemse optreden in 1967 van Rollins waarbij Bennink het slagwerk beroerde als ‘een muzikale eruptie die nooit eerder was vertoond en waarschijnlijk ook nooit meer zal plaatsvinden.’ Het verbaasde dan ook niemand dat de invloed van Rollins het optreden van de twee veteranen domineerde.
Dulfer en Bennink kwamen elkaar tegemoet in een zeer onderhoudend optreden. Bennink legde aanstekelijke Calypso-grooves neer waarop Dulfer volledig los kon gaan. Dulfer hield het spannend door hier en daar Ornette Coleman-achtige passages in te lassen. Even dreigde Bennink voortijdig op te stappen vanwege ‘een gebroken rib’. Toen Dulfer in zijn eentje een nieuw stuk inzette, beukte Bennink met zijn wandelstok op de bekkens en besloot vervolgens toch maar weer te gaan zitten. Dulfer en Bennink lieten zien dat muzikant zijn geen beroep is, maar een levenshouding. 
Contrabassist Tony Overwater en pianist Atzko Kohashi, Kika Sprangers Ensemble, Bennink en Dulfer.
Loek van den Berg Quintet
Ook het kwintet van Loek van den Berg trad op in de Yenisei. In korte tijd maakte deze saxofonist naam met zijn twee uitstekend ontvangen albums ‘Wayfarer’ en ‘Seafarer’. Dat jonge muzikanten met zoveel passie de jazztraditie omarmen en continueren is hoopvol. De gelaagde muziek van dit kwintet heeft naast een dromerige kwaliteit genoeg power om te blijven boeien. De musici bouwden de sterke composities van hun bandleider rustig op en slaagden erin om het publiek mee te voeren. De groep opereerde als collectief: solo’s waren niet bedoeld om te imponeren of om de ander af te troeven, maar om elkaar verder te helpen. Hoewel de schoonheid van de harmonie overheerste, bewezen de soms schurende klanken dat de muziek geworteld is in de werkelijkheid die nu eenmaal niet altijd rooskleurig is.
Kika Sprangers en The Way Wild Rivers Flow
Kika Sprangers die in november vorig jaar de compositieopdracht ontving, trok zich hiervoor terug in ‘het componistenhuis’ in Bergen, de vroegere woning van Simeon ten Holt. De menselijke stem speelt in het werk van Sprangers een belangrijke rol en om zichzelf uit te dagen koos ze voor het combineren van het Nederlands Kamerkoor met een hedendaags jazzensemble. Vorige week dinsdag hoorde ze voor het eerst het resultaat van wat ze in haar hoofd had bedacht. Donderdag 10 juli ging ‘The Way Wild Rivers Flow’ in première in het Rotterdamse LantarenVenster, zaterdag 12 juli voerden Sprangers, de door haar gekozen jazzmusici en het koor het werk uit in de Madeira. Gelukkig bleef bijna iedereen zitten en was het mogelijk om de muziek ten volle te ondergaan.
Vanaf het moment dat het koor, soms woordloos, soms met teksten, begon te zingen, wist je dat hier iets bijzonders plaatsvond. De meerstemmige liederen hadden een sacraal karakter, dat in stand bleef, zelfs in verhevigde vorm als ze werden doorsneden door de scherpe gitaarklanken van Reinier Baas, de stuwende bas van Tijs Klaassen, de stevige drums van Jonas Burgwinkel, de afwijkende trompetpartijen van Alistar Payne en de daar tussendoor bewegende saxofoonklanken van de dirigerende componist. Nina Simone werd bezongen, een meisje in een rode jurk, eenzaam dansend op een perron, kreeg haar eigen muzikale eerbetoon. De meeste indruk maakte het lied ‘Outcry’. Sprangers’ reactie op de huidige toestand in de wereld kreeg van het zichtbaar ontroerde publiek een groot applaus.
Celeste is terug
North Sea Jazz is een festival van uitersten. Op het Maaspodium werd zangeres Celeste na enkele jaren van afwezigheid verwelkomd. Celeste maakte in 2021 veel indruk met het album ‘Not Your Muse’. Daarna verdween ze enige tijd van het toneel om zich recentelijk te melden als slachtoffer van een belangrijk iemand uit de muziekindustrie. Nu ze weer in de spotlights stond, durfde ze haar kwetsbaarheid te laten zien. Dat gold des te meer toen ze begon te zingen en haar beschermschild liet vallen. Haar stem, die het geluid van die van Amy Winehouse combineerde met de kracht van die van Adele, getuigde in alle rauwheid van een gekweld bestaan.
Gezien: Tony Overwater & Atzko Kohashi, Hans Dulfer & Han Bennink, Loek van den Berg Quintet, Kika Sprangers Ensemble & Nederlands Kamerkoor, Celeste.
Zie ook:
