Heropstanding Klap op de Vuurpijl spannende Breukeriaanse mix
CONCERTRECENSIE. Klap op de Vuurpijl met FlevoEnsemble, Beauforthuis Austerlitz, 27 december 2024
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers
Jarenlang vormde de Klap op de Vuurpijl de vaste jaarafsluiting voor liefhebbers van actuele muziek. Initiator Willem Breuker gebruikte dit programma om verrassende vondsten te programmeren en uiteraard extra aandacht te genereren voor zijn baanbrekende Kollektief. Op de lessenaar stonden dan partituren waarvan de inkt nog vers was en de noten net ingedaald. Jammer genoeg kwam er door subsidieperikelen twee decennia geleden een einde aan dit prachtige initiatief.
Contrabassist en initiatiefnemer Egon Kracht (midden) heeft niet alleen het stof van Klap op de Vuurpijl afgeblazen, maar er ook een nieuwe en krachtige draai aan gegeven.
FlevoEnsemble
Contrabassist Egon Kracht richtte in 2020 tijdens de pandemie het FlevoEnsemble op, dat een muzikale visie heeft die in het verlengde ligt van die van Breuker. Niet alleen is hij een inspirerende bandleider maar ook weet hij een spannende mix te creëren van jazz, impro en hedendaagse gecomponeerde muziek. Het bloed kruipt inmiddels waar het niet gaan kan en Kracht heeft de moed opgevat om de Klap Op De Vuurpijl nieuw leven in te blazen. Het programma vormt een eerbetoon aan Breuker en start met de suite ‘Dans van de Kraanvogel’.
De muziek is oorspronkelijk geschreven voor een dansvoorstelling, maar ook concertant valt er veel te genieten. Eric Dolphy’s historische Blue Note-album ‘Out To Lunch’ vormt de inspiratiebron voor de twaalfdelige compositie die een uur in beslag neemt. De muziek is Breukeriaans zonder dat er sprake is van kopieerdrift: de gecomponeerde delen gaan naadloos over in improvisaties, waarin vooral het spel van de saxofonisten opvalt. Willem Hellebrekers laat zijn tenorsaxofoon stevig spreken en Michiel van Dijk schittert afwisselend op alt- en baritonsaxofoon. Uitermate stuwend is het spel van pianist Kees van Zantwijk, die er niet voor terugdeinst om te citeren uit het rijke oeuvre van George Gershwin, iets wat Breuker en zijn toetsenist Henk de Jonge ook maar al te graag deden. 
Bassist Egon Kracht en violist Noortje Braat.
Voodoo Chile
In de tweede helft betreden een aantal extra musici het toneel. Maar liefst veertien muzikanten staan er op het podium, waaronder een strijkerssectie en – echt waar – een banjospeler. Gitarist Bokke Rypman trekt stevig van leer met een bewerking van het iconische ‘Voodoo Chile’ van de legendarische Jimi Hendrix. Zijn solo wordt vervolgens met verve opgepakt door banjospeler Sjoerd van Ravenzwaaij. Het moet een uitdaging zijn om een passend arrangement te verzinnen voor zo’n overbekende pophit, maar Kracht is daar wonderwel in geslaagd. Heerlijk ook is de uitvoering van de ‘Dance of The Tumblers’, een vaste prik bij elke editie van de Klap Op De Vuurpijl. Trompettist Cyrille van Poucke schittert op het instrument, dat eens toebehoorde aan wijlen Boy Raaymakers die vanaf het begin deel uitmaakte van het fameuze Willem Breuker Kollektief. 
Banjospeler Sjoerd van Ravenzwaaij (midden) pakt de solo van het iconische ‘Voodoo Chile’ met verve op.
Genadeloos
Verassend is de aan Frank Zappa opgedragen medley waarin in sneltreinvaart composities uit diens begintijd voorbijkomen. Een muzikaal topmoment dat zo mogelijk nog wordt overtroffen door de krankzinnige ‘Evolutionary Tango’ waarin deze dans op velerlei manieren wordt belicht, met razendsnelle tempowisselingen. Ook hier speelt naast de strijkers de trompet een belangrijke rol. Van een bijna verwoestende kracht is ook Van Dijks solo op baritonsaxofoon. Uiteraard mag de smartlap, in de geest van Breuker, als genre niet ontbreken. Noortje Braat zingt het bekende ‘Diep In Mijn Hart’ om vervolgens over te gaan in het Brechtiaanse ‘Naturträne’ waarin ze duetteert met banjospeler Ravenzwaaij. Een moment vol sentiment dat overgaat in een explosieve versie van Nina Hagen’s ‘Unbeschreiblich Weiblich’. Alle registers worden door Braat geraakt en de muziek komt genadeloos binnen. 
In de toegift wordt Breuker, de grote bedenker van de genre overstijgende Klap op de Vuurpijl, nog eenmaal eer bewezen.
Respect
Ironisch genoeg volgt daarna Herman Broods Rock & Roll klassieker ‘Saturday Night’, uiteraard door Rypman voorzien van een explosieve gitaarsolo. Met een potpourri van ‘Nightboat To Cairo’, ‘One Step Beyond’ en ‘Move On Op’ sluit het geslaagde optreden af. Als toegift volgt de bekende ‘Song von Madalay’, uit Weill’s musical ‘Happy End’. Een moment waarin Breuker, de grote bedenker van de genre overstijgende Klap op de Vuurpijl, nog eenmaal eer wordt bewezen. Groot respect voor initiatiefnemer Kracht die niet alleen het stof van de Klap op de Vuurpijl heeft weten af te blazen, maar er ook een nieuwe en krachtige draai aan heeft weten te geven. Volgend jaar weer!
