Superenergieke 80-jarige Hermeto Pascoal
CONCERTRECENSIE. Hermeto Pascoal 80th Anniversary Tour, LantarenVenster R'dam, 7 juli
beeld: Ron Beenen
door: Cyriel Pluimakers
De Braziliaanse multi-instrumentalist Hermeto Pascoal (1936) weet de wereld te verbazen sinds zijn doorbraak op ‘Live-Evil’ van Miles Davis. Daarvoor was hij al te horen op producties met Edu Lobo, Elis Regina en Cesar Camargo Mariano. Met Airto Moreira en Humberto Clayber vormde hij het bekende Sambrasa Trio. Ook zijn bijzondere ensembles Trio Novo en Quarteto Novo konden rekenen op internationale belangstelling.
Hermeto Pascoal gaf in Rotterdam een gedenkwaardig concert, met onder meer zangeres Aline Morena.
Pascoal is een virtuoos bij wie alles wat hij aanraakt muziek wordt. Hij speelt fluit, hoorn, piano, melodica, accordeon, fluitketel, fietspomp en diverse percussie. Op 22 juni is hij tachtig geworden, een leeftijd waarop menige muzikant een stapje terug neemt. Maar de Braziliaanse legende doet dit allerminst. Zijn energieke ensemble met zangeres Aline Morena, fluitist en saxofonist Joao Paulo, pianist André Marques, bassist Itiberê Zwarg, percussionist Fábio Pascoal en de aanstekelijke drummer Ajurina Zwarg weet hem voortdurend te inspireren en aan te zetten tot de meest krankzinnige fratsen.
Muzikale janboel
Dadaïsme en genialiteit gaan in de muziek van Pascoal hand in hand. Het ensemble opereert als een collectief, waarin alle improvisaties min of meer spontaan lijken te ontstaan. Het concert begint met een quasi dronkemans gelag, waarin iedereen op deels gevulde bier- en wijnflessen blaast. Wat volgt is een soort muzikale janboel waarin met name zangeres Morena en de bandleider het voortouw nemen. Als een op hol geslagen operadiva maakt ze met haar uithalen in het hoge register grote indruk om vervolgens als percussioniste verder te gaan. Ondertussen friemelt Pascoal aan de toetsen van zijn keyboards en geeft hij bijna achteloos aanwijzingen aan de overige musici. De communicatie lijkt ogenschijnlijk op toeval te berusten maar getuigt van decennia podiumervaring. De aanstekelijke muzikale grappen zijn ondertussen niet van de lucht.
Percussionist Fábio Pascoal. De volledige groep op het podium van Lantaren Venster.
Allerlei Braziliaanse ritmes stormen in razend tempo voorbij, terwijl de muzikale chaos voortdurend op de loer ligt. Indrukwekkend is het saxofoonspel van Paulo, die een stabiele factor vormt tussen al deze muzikale gekte. Pianist Marques heeft de hele latin-traditie in zijn broekzak en geeft mede structuur aan de krachtexplosie. Regelmatig wordt het publiek door Pascoal uitgenodigd om vocaal te participeren. De grootmeester geeft hierbij duidelijke en humoristische aanwijzingen. Met handen en voeten maakt hij in het Portugees zijn bedoelingen duidelijk.
Flessenkoor
Aan het slot van het optreden, nodigt Pascoal de vele in de zaal aanwezige muzikanten uit om mee te komen spelen. Een jonge saxofonist en een percussionist wagen de sprong in het diepe. Na ruim twee uur muziek komt de stage manager Pascoal en zijn ensemble van het podium halen. Op zijn bekende fluitketel luidt de levende legende het concert uit, terwijl de rest van zijn band hem begeleidt in de vorm van een ‘flessenkoor’. 
Na twee uur komt er een einde aan het concert, dat nog uren door had kunnen gaan.
Het muzikale feest had nog uren kunnen doorgaan, maar morgen is er weer een dag met een concert. Voor de buitengewoon energieke 80-jarige, die nog steeds in het bezit is van een indrukwekkende bos haar en een heuse kabouterbaard. Een unieke muzikant, die bovendien een vorm van onsterfelijkheid lijkt te bezitten.
