Bureau of Atomic Tourism stijgt boven kosmos uit
CONCERTRECENSIE. The Bureau of Atomic Tourism, Paradox Tilburg, 3 mei ’14
beeld: Gemma van der Heyden
door: Rinus van der Heijden
Had het optreden nou maar zo’n twintig minuten langer geduurd, dan was er in Tilburg sprake geweest van een topconcert van The Bureau of Atomic Tourism (BOAT). Niet dat er nu vlekken op het muzikale blazoen waren te ontdekken, maar iets meer tijd had het toen volledig op stoom liggende sextet nog verder boven de kosmos laten uitstijgen.
Een bijzonder sterk optreden van Bureau of Atomic Tourism in Tilburg met onder meer Teun Verbruggen, Nate Wooley en Andrew D'Angelo.
BOAT is een overrompelend gezelschap, dat concerten laat verlopen langs een logische, de aandacht bindende lijn. Zo’n conclusie klinkt heel aannemelijk, maar dan moet daarbij wel in aanmerking worden genomen, dat het hier gaat om de logica van BOAT. Dat betekent alle remmen los en betreding van de talloze muzikale wegen die ooit zijn gebaand. Tijdens het concert in Tilburg kwamen fragmentarisch King Crimson, Sun Ra en Henry Cow voorbij, maar ook de fanfaremuziek van Albert Ayler, zoals we die kennen van een compositie als ‘Truth Is Marchin’ In’.
Freejazz
The Bureau of Atomic Tourism beschikt over de onwaarschijnlijke kwaliteiten om in het groepsspel harmonie, melodie, ritmes en tempi als een geheel te laten klinken. Daarbij is een niet te beteugelen energie nodig, die vaak uitmondt in freejazz in al haar verschijningsvormen. Maar ook een uiterst beredeneerd recept, dat stoelt op getalsymboliek. Dit mondde uit in een compositie waarin ongehoord lange stiltes waren opgenomen. Het verfijnde was erin gelegen dat na elke – voor de luisteraar ongemakkelijk aanvoelende - break telkens spatzuiver werd ingezet, alsof een metronoom de ledematen van de zes musici aanstuurde. In alle andere muziekstijlen zou je de bandleden hebben zien tellen, bij BOAT verliep dit alles alsof het geen enkele moeite kostte. Het tekent het absolute vakmanschap van dit bijzondere gezelschap.
Oprichter van BOAT is Teun Verbruggen. De Belgische slagwerker betoont zich al vanaf het begin van zijn carrière als iemand die voortdurend op avontuur moet. In BOAT kan hij volledig zijn eigen gang gaan. En omdat hij die vrijheid ook gunt aan zijn medebandleden, heeft eenieder carte blanche om te experimenteren, rustig aan de kant te blijven of volledig uit zijn dak te gaan. 
Jozef Dumoulin. Basgitarist Tim Dahl, Andrew D'Angelo en Jozef Dumoulin. Hilmar Jensson.
Dat laatste deed in elk geval altsaxofonist/basklarinettist Andrew d’Angelo. Dit powerpack is een ongeleid brok dynamiek dat zijn altsax tot het uiterste tergt, zich als een elastieken pop rond de microfoonstandaard buigt en zijn medemusici voortdurend in de wielen rijdt. Hij trok daar visueel de meeste aandacht mee. Maar die medemusici – naast Verbruggen en D’Angelo toetsenist Jozef Dumoulin, trompettist Nate Wooley, basgitarist Tim Dahl en gitarist Hilmar Jensson – waren even prominent aanwezig, c.q. even belangrijk, c.q. nog belangrijker.
The Bureau of Atomic Tourism had een zware dag achter de rug. Met de trein arriveerde het laat in de middag vanuit Montpellier. Na het concert moest de groep door naar Amsterdam, om een dag later per vliegtuig naar Genève te reizen voor een volgend concert. Daarom had BOAT besloten in Paradox maar één set te spelen. En al duurde die vijf kwartier, het concert had voor het definitieve hoogtepunt net iets langer moeten duren. De groep lag volledig op stoom, bouwde aan improvisaties zoals we die tegenwoordig niet meer kennen en maakte het schaars opgekomen publiek knettergek.
Cd en elpee
Gekoppeld aan deze meitournee heeft BOAT een cd en elpee uitgebracht. ‘Spinning Jenny’ is de titel van de cd, die live-opnamen bevat van de 2013-tour. Gitarist Jasper Stadhouders is hier de vervanger van Trevor Dunn. Prachtige opnamen, die BOAT ten voete uit tonen. Opmerkelijker nog is de gelimiteerde uitgave van de lp ‘Scintigraphy’, met geremasterde muziek van de eerdere cd ‘Second Law of Thermodynamics’. Het is een echt hebbeding, al was het maar vanwege het schitterende kunstwerk op de hoes. Het is van de hand van de Belgische kunstenaar Pierre Alechinsky.
Die maakte in elk geval één bezoeker van het concert in Tilburg zielsgelukkig: “Ik heb diverse kunstwerken van Alechinsky in huis. Duizend euro ben je er zo voor kwijt. Nu heb ik er een voor heel wat minder geld”, lachte hij, terwijl hij de lp vol trots toonde. Hopelijk waardeert hij de muziek erop evenzeer als de hoes van de plaat.
