Laatste editie Stranger Than Paranoia, of toch niet?
FESTIVALRECENSIE. Stranger Than Paranoia, Tilburg, 21 december 2024
beeld: Olga Beumer
door: Cyriel Pluimakers
Voor de laatste keer presenteert Paul van Kemenade zijn eindejaars Stranger Than Paranoia Festival. De altsaxofonist gaat een einde aan zijn carrière breien, maar nu al gaan er geruchten dat dit niet definitief is. Na twee eerdere dagen in het Amsterdamse Bimhuis, horen we hem vanavond in zijn Tilburgse thuisbasis Paradox.
Paul van Kemenade Classic Quintet, de Spanjaard José Luis Gutiérrez en het Emiliano D’Auria Quartet met trompettist Luca Aquino op Stranger Than Paranoia.
Spits
Het kwartet van de Italiaanse pianist Emiliano D’Auria bijt de spits af, uitgebreid met trompettist Luca Aquino. Ze spelen een opgewekte mix van jazz en Italiaanse muziek waarin vooral het spel van de leider en de trompettist opvallen. De laatste schittert met name op flugelhorn. Ook de pittige altsaxofonist Dario Miranda is een blazer die niet voor een kleintje vervaard is. Jammer is dat pianist D’Auria in de tweede helft van zijn set nogal overvloedig gebruik maakt van elektronica, zelfs zo dat het ronduit hinderlijk wordt. De man beschikt over een fraai toucher en zijn inventieve akkoordenwerk smaakt naar meer. Naarmate het concert vordert komen de musici steeds meer los en wordt hun muziek levendiger. Uiteindelijk kunnen ze rekenen op een enthousiast applaus.
Pianist Emiliano D’Auria en blazers Luca Aquino en Ermanno Baron. José Luis Gutiérrez.
Clown
Van een geheel andere snit is het optreden van de Spanjaard José Luis Gutiérrez. Als een heuse kleinkunstenaar schetst hij eerst met zelfgemaakt instrumentarium een beeld van de zee om vervolgens over te schakelen naar een meedogenloze solo op sopraansaxofoon. Naast zijn kwaliteiten als clown blijkt hij ook een formidabel instrumentalist die zijn sax daadwerkelijk laat spreken. Zijn spel lardeert hij met flamenco-elementen en zit vol emotie. En passant knutselt hij ook nog uit een elektriciteitsbuis een blokfluit in elkaar die warempel zuiver klinkt. Jammer is dat Gutiérrez zijn komische act niet weet te doseren. Het resultaat grenst aan mateloosheid en hij trapt in de val dat leuk ook wel eens té leuk kan zijn. Humor doseren blijft een kunst. 
Clown Gutiérrez. Paul van Kemenade Classic Quintet met Louk Boudesteijn en Pieter Bas.
Indrukwekkend
De kroon op de avond vormt het Paul van Kemenade Classic Quintet, uitgebreid met een tweetal Zuid-Afrikanen: flugelhorn-speler Feya Faku en tenorsaxofonist Sydney Mnisi. Het is al geruime tijd geleden dat ze met elkaar samenspeelden maar vanaf de eerste noot geeft het septet vol gas. Hun muziek is overweldigend en met name het spel van Faku maakt grote indruk. De samenwerking tussen Van Kemenade en deze musici uit een ander werelddeel blijft een meesterlijke vondst.
Jeroen van Vliet en Van Kemenade met Zuid-Afrikaanse gasten Sydney Mnisi en Feya Faku.
De vibe van het Brabantse kwintet combineert naadloos met de kwela groove van de Zuid-Afrikanen. Van Kemenade laat zijn altsaxofoon piepen, janken en schreeuwen. Faku zorgt voor het hoogtepunt van de avond met een glanzende solo in ‘Soul l’Afrique’. Voor een volgend topmoment zorgt trombonist Louk Boudesteijn in het aanstekelijke ‘Namaqualand’. Aan het slot wordt grootmeester Charles Mingus geëerd in ‘Mister M.’. Een dergelijk indrukwekkend concert vraagt om een toegift: met Faku’s ‘Song For My Fathers’ wordt het optreden afgesloten. Het gezegde is dat je op je hoogtepunt moet stoppen, maar het mag duidelijk zijn dat een dergelijk gedenkwaardig optreden om een vervolg vraagt!
Gezien: Emiliano D’Auria 5tet First Rain feat. Luca Aquino; José Luis Gutérrez ‘Iberjazz’; Paul van Kemenade Classic Quintet met Feya Faku & Sydney Mnisi.
