Aruán Ortiz Ensemble laat Muziekgebouw aan ’t IJ swingen
FESTIVALRECENSIE FLAMENCO BIËNNALE. Met: Aruán Ortiz Ensemble, Muziekgebouw aan ‘t IJ, Amsterdam, 14 november 2021
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers
De in Cuba geboren en in New York woonachtige pianist Aruán Ortiz (1973) stelde op verzoek van de Flamenco Biënnale een speciale formatie samen om de wortels van de flamenco te onderzoeken. Ortiz is een bijzonder veelzijdig musicus die moeiteloos pendelt tussen wereldmuziek en vrije improvisatie. In ‘Flamenco Criollo’ laten musici uit Marokko, Palestina, Cuba, Spanje en de Verenigde Staten horen hoe de Moorse melodieën via Spanje in de zeventiende en achttiende eeuw naar Cuba reisden en daar een belangrijk element gingen vormen in de culturele smeltkroes. Muziek die bovendien gonst van de Afrikaanse ritmes en de melancholieke klanken uit Andalusië. ‘Flamenco Criollo’ vormt een zoektocht naar de wortels van de flamenco.
Pianist Aruán Ortiz en zijn ensemble gingen tijdens de Flamenco Biënnale op zoek naar de wortels van de flamenco.
Roots
Veel percussie-instrumenten bezetten het podium, vergezeld door een luit en een cello. Een gitaar, toch een wezenlijk onderdeel van de flamenco-traditie, ontbreekt opmerkelijk genoeg. Uiteraard ontbreken de nodige zangers en danseressen niet. Het programma start met een ceremonie voor de Yoruba goden, waarin de Afrikaanse roots uitgebreid ten gehore worden gebracht. De goden worden aanbeden met gezang, dans en opzwepende percussie. Daarna volgt een deel met een mix van Moorse en Andalusische muziek: ‘Viaje Al Al Andalus’.
Signatuur
Het resultaat van de ontdekkingstochten horen we in ‘Las Idas Y Las Vueltas’, waarin de uit Spanje overgebrachte muziek wordt vermengd met opzwepende Latijns-Amerikaanse ritmes. Ster is de tenor Ismael de la Rosa ‘El Bola’, die met zijn grote en hartstochtelijke stemgeluid het publiek moeiteloos voor zich inneemt. Boeiend is om te horen hoe de hedendaagse flamenco uiteindelijk al die nieuwe invloeden van de overkant van de Atlantische Oceaan geabsorbeerd heeft en uitgegroeid is tot een bijzonder krachtig genre met een geheel eigen signatuur. 
Tenorist Ismael de la Rosa ‘El Bola’ (l) en zangeres Malika Zarra (m).
Enthousiast
Het feestelijke programma sluit af met een potpourri van muziek uit Marokko, Andalusië, Colombia en Chili. Vol vuur en passie wordt er op het podium gezongen, gedanst en geklapt. De zaal reageert navenant enthousiast en doet driftig mee. Het zal niet vaak voorkomen dat de zaal van het serieuze Muziekgebouw aan het IJ een grote dampende en swingende massa vormt. Uiteindelijk juicht het extatische publiek net zo lang tot er een lange en wervelende toegift komt. Een ultieme verbinding van culturen en een feest dat voor herhaling vatbaar is!
Aruán Ortíz Ensemble is vrijdag 19 november te zien in Muziekgebouw Eindhoven. In België speelt het gezelschap op 16/11 in Flagey Brussel, 17/11 De Roma Antwerpen en 18/11 De Bijloke Gent.
