2 CD-RECENSIES

Jan Raas improviseert – Het huis in de poëzie
bezetting: Jan Raas orgels, vleugel en harmonium; Sander Commandeur poëzie
opgenomen: 31 mei 2007 Orgelpark Amsterdam
release: 2008
label: Orgelparkrecords
tracks: 7
tijd: 35.08
website: www.orgelpark.nl 
door: Rinus van der Heijden



Wie een heel bijzondere cd wil horen, moet deze ‘Jan Raas improviseert etc.’ beslist gaan aanschaffen. Een organist die vrij improviseert op drie orgels, een harmonium en een vleugel en zich daarbij laat ondersteunen/vergezellen/verdwalen door poëzie, zo’n plaat vind je niet in de schappen van Free Records Shop.

Nee, maar wel bij het Orgelpark in Amsterdam, een internationaal podium in een voormalige kerk, waar organisten, componisten en andere muziekbeoefenaars zich de kunst van het orgelspelen kunnen eigen maken. Of compositieopdrachten aanvaarden, studiefaciliteiten benutten, concerten, masterclasses en symposia bijwonen én geven. Het is een uniek instituut, dat natuurlijk ook unieke muzikale producten afscheidt.

De cd ‘Jan Raas improviseert’ is er zo een. De organist Raas en acteur Sander Commandeur gaven in april 2007 een concert in het Orgelpark, gelinkt aan het thema ‘Bouwkunst tussen 1940 en 1970’. De beide uitvoerders kozen gedichten uit de decennia na de Tweede Wereldoorlog als uitgangspunt, waar nadrukkelijk huizen in voortkwamen. Vandaar ook de ondertitel van de schijf: ‘Het huis in de poëzie’. Op de cd zijn gedichten te horen van Ed Hoornik, Pierre H. Dubois, Marnix Gijsen, Hans Andreus, Chris van Geel en Bert Voeten. Sander Commandeur declameert ze, Jan Raas improviseert er naast, onderdoor, overheen en verleent het geschreven en nu uitgesproken woord, nieuwe daadkracht.

Een prachtig initiatief, dat muziek en woord in een nieuw daglicht stelt.


Pieter de Mast & Sebastiaan van Delft, Theo Visser, Kris Goessens – Offshore
bezetting: Pieter de Mast fluit, altfluit, sopraansaxofoon; Sebastiaan van Delft orgel; Theo Visser orgel; Kris Goessens orgel
opgenomen: september 2004 en september 2005 in de Nicolaïkerk in Utrecht,
juni 2007 in Orgelpark Amsterdam
release: 2008
label: Orgelparkrecords
tracks: 17
tijd: 56.55
website: www.orgelpark.nl


Een tweede cd van het label Orgelparkrecords die tegelijkertijd op de markt kwam, is ‘Offshore’, waarop composities en improvisaties voor fluit, saxofoon en orgel zijn samengebracht. Hier wordt een gapende vraag die al decennialang bestaat, krachtig beantwoord. Die vraag luidt: waarom is er wel zo vaak binding tussen orgel en klassieke muziek en zelden tussen orgel en jazz? Luister en overtuig jezelf ervan, dat die vraag al lang geleden een antwoord had kunnen krijgen.

In composities die zijn geschreven tussen 1934 en 2007 en van de hand van onder andere De Mast, Van Delft en Visser en ook van Frans Blanker, Jehan Alain, Huub de Vriend, Rudolf Escher en Harald Genzmer wordt de enorme klankrijkdom van grote orgels niet alleen als ondergrond gebruikt door de teerdere instrumenten als fluit en sopraansaxofoon. Het monumentale orgelgeluid wordt ook ingezet om klankkathedralen te doen verrijzen, waar fluit en saxofoon zich ijl en vaak langdradig – in de positieve zin van het woord – over heen draperen. De drie organisten schromen niet om improviserend het orgel in gang te zetten – het instrument leent er zich uitstekend voor – en daarmee ontdoen zij de muziek van haar klassieke vooronderstellingen.

Waardoor ‘Offshore’ een document is, dat zowel de klassieke als jazzluisteraar zal boeien. Niet in de laatste plaats door de moeite die is genomen om beide muziekvormen logisch in elkaar te doen overgaan.

-