CONCERTRECENSIE. Trio Wesseltoft-Schwarz-Berglund, Muziekgebouw aan ‘t IJ, 15 oktober
door: Kees Schreuders 











Het trio Bugge Wesseltoft, Dan Bergland, Henrik Schwarz op archiefbeeld.


In het kader van het Amsterdam Dance Event (ADE) en de serie ‘The Rest Is Noise’, waarin Muziekgebouw aan 't IJ een podium wil bieden aan artiesten die vooroplopen in de vernieuwingen in pop en elektronica, trapt het trio Wesseltoft-Schwarz-Berglund hier zijn wereldtour af.

Toetsenist Bugge Wesseltoft, inmiddels de spil in de Noorse eigentijdse jazzscene, introduceerde al vroeg in zijn carrière ‘New Conceptions of Jazz’. Met dat uitgangspunt als leidraad verkent hij bij voortduring de grenzen van de akoestische en elektronische jazz en aanpalende genres. Henrik Schwarz is van huis uit techno-dj en -producer, maar ontwikkelt zich door de dance-mentaliteit en bijbehorende stijlelementen in andere genres te mengen. Iemand die niet voor één stijl te vangen wil zijn. 

Contrabassist Dan Berglund is bekend van het befaamde E.S.T., het Noorse trio met de robuuste mix van pop, rock en jazz. Berglund speelt graag met de klank van z’n bas en kleurt deze bijvoorbeeld door gebruik van allerlei effectpedalen of door te spelen met een plectrum. Hij doet dit spaarzaam, want zijn spel is inventief en van nature stevig en gedreven. 

Dwarsverbanden
Wesseltoft en Schwarz kennen elkaar al vanaf hun gezamenlijke album ‘Duo’s’ uit 2011. Daar werden de dwarsverbanden tussen jazz en electronic dance al onderzocht. Tijdens de tour naar aanleiding van dat album werd Berglund voor een aantal optredens uitgenodigd en het duo ontdekte in hem een geestverwant. Dat resulteerde vervolgens in het recent verschenen trio-album ‘Trialogue’. 

Karakteristiek is de insteek waarmee wordt gecomponeerd en gemusiceerd. Wesseltoft zegt over dat proces dat hij liever over frames dan over composities spreekt. Een frame is het raamwerk waarop vrij bewogen kan worden en is opgebouwd uit een aantal basiselementen zoals bijvoorbeeld ritme, riff, of melodielijn. Door dat frame stroomt alles wat door het interactiemoment wordt ingekleurd en gestuurd. Dat bepaalt bijvoorbeeld wanneer de beat er in komt of wie soleert.











Toetsenist Bugge Wesseltoft in 2012.
Foto © Maarten Mooijman.


Schwarz’ manier van werken is dynamisch. Hij samplet klanken of spelfragmenten van z’n medemusici. Verandert de maat, pitch, klank of vervormt deze op andere wijze en maakt er gelaagde loops van, die voor de anderen weer de basis zijn om op of mee te spelen. Tijdens dat spel samplet hij wederom elementen die hij vervolgens weer naar zijn collega’s terugvoert. 

In het uitverkochte Muziekgebouw wordt het publiek meegenomen in een ontdekkingstocht. Materiaal van het laatste album dient als bouwsteen waarmee of waarop geïmproviseerd wordt. Soms wordt het als repeterend element gebruikt, waarmee een ritmestructuur wordt neergelegd. Soms als thema waaruit vertrokken of naartoe gewerkt wordt. Soms mislukt het ook, bijvoorbeeld als Wesseltoft op de piano een mooi golvend melodiemotief vindt en daar ineens mee ophoudt in de veronderstelling dat één van de anderen daarmee verder gaat of er muzikaal een antwoord op formuleert. Alles valt echter tot ieders verbazing compleet stil.

Magisch
De momenten dat het wel lukt en er een golf ontstaat waarin zowel musici als publiek worden meegezogen zijn magisch. Wesseltoft wisselt regelmatig tussen Fender Rhodes, piano en MiniMoog. Vooral met die laatste schiet hij plagerige klanksalvo’s op de anderen af. Schwarz buigt zich gretig over z’n knopjeslandschap en vaak is aan zijn lichaamstaal al te zien waar de groove heen gaat. Berglund verbindt strijkend of plukkend ritme en melodie. Afwisselend trekt hij daarbij op met één van de musici of loopt hij solistisch voorop. 

De muziek is veelal herhalend en ritme-georiënteerd. Geen lange melodielijnen en zoekende harmonieën, maar door stapeling en verschuiving van basiselementen, wordt er steeds gewisseld tussen samenknijpende spanning en vloeiende ontspanning. Het optreden is een prettig en aanstekelijk elixer van jazz, minimal music, rock en electronic dance. Met name de invloed van Schwarz is verfrissend door zijn inventieve grooves.

Schwarz weet natuurlijk als geen ander hoe je door spanningsopbouw een publiek voor je kan winnen. Hij demonstreert dat in het euforische finalestuk. Met onderhuidse beats beginnen en al gevend en nemend tot een climax komen.

Toegift
En als dan als toegift het melancholische ‘Movement Seventeen’, waar echo’s van het voormalige E.S.T. in weerklinken, als goed gemikte afronding gespeeld wordt, dan heb je even het gevoel dat je betoverd bent geweest.

• Op 1 november speelt Trio Wesseltoft-Schwarz-Berglund tijdens het festival So What’s Next? in Eindhoven. En op 7 november treedt Henrik Schwarz met Nik Bärtsch op tijdens het Rewire Festival in Den Haag.
  
  
  
   

Documentaire over het in 2014 verschenen album Trialogue van het
Bugge Wesseltoft, Henrik Schwarz, Dan Berglund Trio