Festival Evil Rabbit Records: muziek die aandacht vraagt
CONCERTRECENSIE. Evil Rabbit Records Festival: Albert van Veenendaal, Gianni Lenoci, Ab Baars, Meinrad Kneer. Gast: Bill Elgert. Bimhuis, Amsterdam, 10 september 2010
beeld: Staeske Rebers
door: Rosa Groen
Het driejarig bestaansfeest van Evil Rabbit Records werd vrijdagavond in het Bimhuis gevierd met een festival waar drie cd-presentaties in één plaatsvonden. Het internationaal gerenommeerde Amsterdamse label heeft inmiddels veertien cd’s uitgebracht, gemaakt door gelijkgestemden in de geïmproviseerde jazzmuziek.
Het Nederlandse label Evil Rabbit, opgericht door pianist Albert van Veenendaal en contrabassist Meinrad Kneer, vierde vrijdag in het Bimhuis zijn driejarig bestaan met drie cd-presentaties.
Albert van Veenendaal opende de avond met een improvisatie op ‘prepared’ piano, waar zijn nieuwste cd 'Minimal Damage' geheel aan gewijd is. De ‘prepared’ piano, een open vleugel waarin tussen en op de snaren objecten geplaatst zijn, geven het instrument een wonderlijke extra dimensie. Stuiterballen, wasknijpers, een speelgoedventilatortje, gaffer-tape en allerlei andere klankveranderende spullen maken dat de vleugel soms klinkt als een gamelan uit Indonesië en dan weer als een roffelende, doffe trommel.
Na tien minuten wordt Van Veenendaal vergezeld door de Italiaanse pianist Gianni Lenoci, waarmee de solo-improvisatie in een duet voor twee vleugels verandert. Met de twee belandt de luisteraar in een warm bad aan klanken, waar haast geen ruimte tussen is. Ze zijn samen één geheel geworden. Totdat één van de twee een beetje op de achtergrond raakt, en de ander een monoloog begint. De speciale gast van de avond Bill Elgart, die samenwerkte met musici als Paul Bley, Dave Holland en Lee Konitz, komt op een onbewaakt moment het podium op om achter het drumstel plaats te nemen. De twee pianisten staan precies tegelijk op, om op de snaren van de vleugels te trommelen. Even later gaan ze driftig op de toetsen slaand verder. Van Veenendaal staat op en gaat in het publiek zitten. De drummer en de Italiaanse pianist Lenoci gaan verder.
Elgart veert met zijn stokjes mee omhoog, om een klap precies met het goede effect te laten neerkomen. Hij is een muzikant die de kunst van het melodisch drummen beheerst en die samen met de pianist een sfeer weet neer te zetten. Eerst sprookjesachtig, met hoge, snelle tonen. Dan plotseling onheilspellend en serieus. Een dialoog neemt het over van het donkere spanningsveld, tot de drummer wegsluipt en de pianist alleen overblijft. In het middenstuk drukt Lenoci akkoorden in, terwijl hij met rechts in de hoogte vingervlugge riedeltjes laat horen. Een staaltje van wat op zijn plaat 'Ephemeral Rhizome' te horen is.
Speciale gast slagwerker Bill Elgart, pianist Gianni Lenoci en rietblazer Ab Baars.
De cd’s van het label Evil Rabbit Records zijn ‘goed klinkend, goed opgenomen en in een mooi hoesje van de hand Lysander le Coultre’, aldus Van Veenendaal. Fotokunstenaar Monique Besten maakte de foto’s, die op een doek in het Bimcafé geprojecteerd zijn. Wortelhapjes moeten de link met konijnen maken. Na de pauze gaan rietblazer Ab Baars en contrabassist Meinrad Kneer verder, met muziek die ‘een beetje aandacht vraagt’ in de woorden van Van Veenendaal. Kneer en Baars maakten samen de cd ‘Windfall’, maar op het podium improviseren ze na een kort duet samen met de drummer en later de twee pianisten.
Met een knerpend geluid speelt Baars op zijn tenor door de druk strijkende contrabas van Kneer heen. De twee zijn als een eenheid in hun tegendraadsheid. Als Baars overgaat op klarinet, ontstaat er een ander, diep geluid van een stoomboot dat het nummer af moet sluiten. Het is muziek die zelfs een welwillend oor kan vermoeien of pijnigen, vooral als de klarinet hoog en knerpend een groep honden in het asiel lijkt na te bootsen.
Het wordt interessanter als slagwerker Bill Elgart meespeelt, omdat het geheel meer gedragen wordt en minder schel klinkt. Als de vierde muzikant meedoet, klinkt het geluid voller en breder, al blijft Baars dominant en de muziek druk en chaotisch. Terwijl iedereen hard en ploeterend op zijn instrument tekeer gaat, wordt duidelijk dat Kneer en Van Veenendaal blijven luisteren en elkaar haarfijn aanvoelen. De twee, die in 2006 samen Evil Rabbit Records oprichtten, spreken dezelfde taal. Improviseren gaat bij hen niet over felle of schelle geluiden maken, maar over het creëren van iets. Dat kan een sfeer zijn, een gemoedstoestand of een miniatuurkunstwerkje, maar het is vrijwel altijd vanuit spontaniteit, zorgvuldigheid en humor gemaakt. Dat maakt deze muziek, inmiddels een genre binnen het impro-genre, verrassend en meer dan de moeite van het beluisteren waard.