CD-RECENSIE

StarkLinnemann – Transcending Liszt
bezetting: Paul Stark piano; Jonas Linnemann drums, percussie; Maciej Domaradzki bas
opgenomen: 6 november 2021, Bauer Studios, Ludwigsburg
uitgebracht: 16 december 2022
label: ucm records
aantal stukken: 4
tijdsduur: 74’37
website: starklinnemann.com 
door: Georges Tonla Briquet



Pianist Paul Stark en drummer Jonas Linnemann blijven de focus richten op klassieke componisten. Deze keer ging de aandacht naar Liszt.

Transcending
Ze behouden titel en werkwijze van hun vorige uitstappen in het oeuvre van Chopin en Beethoven. ‘Transcending’ is nog steeds het centrale werkwoord. Vandaar dat ze hun bewerkingen zelf omschrijven als ‘recompositions’. Paul Stark hierover: “Spiritueel gezegd, de ziel van een klassiek werk in een nieuw lichaam plaatsen zoals bij een wedergeboorte. Dat is zo’n beetje onze levensmissie geworden. Transcending betekent bij ons niet overstijgen maar eerder transformeren, verrijken of naar een ander tijdsgewricht transponeren. We proberen het materiaal zo te herscheppen dat het gaat klinken zoals de componist het anno nu, met alle hedendaagse stijlen, middelen en kennis zou hebben gemaakt. Althans, dat is ons streven.

Sommige projecten die op zichzelf al een aansprekende naam hebben, zoals ‘Pictures at an Exhibition’ (ons vierde album) of ‘Eroïca’ (de derde symfonie van Beethoven, ons aankomend album) gaan uit van precies dezelfde aanpak en zouden net zo goed ‘Transcending …’ kunnen heten.”

Vertrouwde factoren
Net als voor ‘Transcending Beethoven’ hadden de opnamen plaats in de Bauer Studios. De verklaring hiervoor is te lezen in de bespreking van deze cd. Stark voegt hier nog graag aan toe: “De Bauer Studio’s en vooral de samenwerking met geluidsingenieur Philipp Heck is geweldig. Zijn vakmanschap is enorm, hij kan snel en accuraat werken en begrijpt exact wat wij willen. Daarnaast is er in de studio een geweldige Steinway vleugel uit 1920 die mij qua klank en speelaard erg aanspreekt.”

Stark en Linnemann vroegen wederom aan bassist Maciej Domaradzki om hen te vervoegen. “In verschillende bezettingen kruisten we elkaar al vanaf 1998. Na zo’n lange tijd voel je elkaar perfect aan. Daarnaast beheerst hij veel stijlen en zijn strijktechniek is prachtig. Eén van de weinige bassisten die passen binnen ons muzikale concept.”

Repertoire
Ze selecteerden vier werken van Liszt: ‘Liebestraum’, ‘Hungarian Rhapsody No.2’, ‘Ave Maria’ en ‘Vallée d’Obermann’. Over deze keuze verklaren ze het volgende. “‘Liebestraum’ en ‘Hungarian Rhapsody No.2’ zijn natuurlijk overbekend en werken daarom vanuit die herkenning fijn voor het publiek. ‘Ave Maria’ is een oudere hercompositie van mij uit 2005 die nooit is opgenomen. Het bleek nu mooi te passen binnen dit album. ‘Vallée d’Obermann’ is naast de vele andere stukken uit de drie bundels ‘Années de Pèlerinage’ zowat mijn lievelingsfragment.” 

‘Liebestraum’ en ‘Hungarian Rhapsody No.2’
De scheidingslijn tussen klassiek en jazz vervaagt continu bij dit trio. De piano-intro van ‘Liebestraum’ zet de toon. Na drie minuten wordt de stempel jazz bovengehaald met repetitieve motieven. De drumsolo (afgeklokt na acht minuten) laat het geheel helemaal overhellen naar vinnige jazz.

Aan de hand van een percussiesolo bij aanvang van ‘Hungarian Rhapsody No.2’ worden tranceritmen gecreëerd tot deze abrupt afgebroken worden en piano samen met contrabas (en strijkstok) voor een heel andere invalshoek zorgen. Opnieuw een uitgekiende verplaatsing van de focus. Om haast terstond rechtsomkeer te maken naar het begin door de combinatie van bas en percussie. Tot er linea recta een nieuwe wending aangegeven wordt, nu met een afro-cubaans accent. Een saga van maar liefst drieëntwintig minuten!

‘Ave Maria’ en ‘Vallée d’Obermann’
In ‘Ave Maria’ laveren ze voortdurend tussen kamermuziek gevoed door beide genres. Een heel impressionistische benadering die verder uitgewerkt wordt in ‘Vallée d’Obermann’ (drieëntwintig minuten lang). Na een zestal minuten werd een stilte interludium ingelast om stilaan de jazzinvloed andermaal te laten overheersen.

Het lijkt wel of er een bewuste stijlbreuk vervat zitten tussen de twee eerste uitvoeringen (vitaler) en de twee volgende (meer ingetogen). Een doelbewuste keuze blijkt. “Dit klopt exact. Liszt is niet alleen als persoon maar ook als componist zeer veelzijdig: van extreem virtuoos en vitaal naar extreem ingetogen of verstillend. We kennen Liszt’s religieuze en filosofische kant maar ook zijn frivole zijde. Met het contrast binnen de vier stukken van het album hebben we recht willen doen aan zijn veelzijdigheid. De zachte tussenlassing is een muzikale uitbeelding door Jonas (drumsolo, drum sounds) van diezelfde passage in het origineel en Liszt een rust met fermate en bovendien ‘lunga pausa’ voorschrijft. Een prachtig voorbeeld van de filosofische Liszt waar de ‘hoofdpersoon’, geïnspireerd op de briefroman ‘Obermann’ van schrijver Étienne de Sénancoeur, ingetogen mijmert over de zin van het leven.”

• Cd-presentaties: 13/12 The Black Cat in Torhout, België en 16/12 in Paradox Tilburg.
  
  
  

Transcending Liszt.