COLUMN
door: Jan Bol

De dood van Joe Zawinul bracht me weer (even) tot het vinyl. Want Weather Report heb ik alleen maar op elpee. Nooit de moeite gedaan om ze op cd aan te schaffen. Misschien was ik bang teleurgesteld te worden. Bang dat zoete herinneringen verstoord zouden worden, hetgeen wel vaker gebeurt als je jeugdsentiment opnieuw aanschaft en beluistert.

Van de drie elpees die ik van Weather Report heb, was Sweetnighter de eerste die ik kocht, Die was me het meest dierbaar, kon ik me herinneren. Dus om te beginnen die maar op de draaitafel. Ondanks dat ik elpees koesterde, vrijhield van vette vingers op de groeven en verpakte in zachtplastic binnenhoezen, hier en daar klonken wel knispers en spetters. Inderdaad, veel gedraaid deze plaat, met niet altijd de beste naald.

Terughoren van deze rockjazz, jazzrock, fusion, elektronische jazz, of hoe het ook allemaal genoemd is in de loop van de tijd, het viel me niet tegen. Sterker nog, de muziek zit kennelijk zo hecht in mijn systeem, dat ik precies wist wat komen ging van track tot track.

Weather Report en Joe Zawinul en jazzrock zijn voor sommigen de symbolen voor de verwording van de jazz. Ze zijn de verderfelijke voortzetting van de vercommercialisering van de jazz op de toppen van het succes van Bitches Brew van Miles Davis. Het zal best, maar ook dit soort werk spoorde me aan om de jazz en zijn geschiedenis te exploreren. Bitches Brew en Weather Report brachten me naar het vroegere werk van Miles Davis, openden mijn oren voor bassist Dave Holland en maakten ook het oudere werk van Wayne Shorter toegankelijk. Om een paar lijnen te noemen.

Overigens, Zawinul in een meer traditionele context was geen opzienbarende pianist. Heel braaf, ondersteunend en begeleidend. Luister bijvoorbeeld naar hem in de band van Nat Adderley. Dat wetende, is het eigenlijk een prestatie van formaat als je door nieuwe wegen in te slaan, of juist te kopiëren, boven je eigen kunnen uitstijgt. Zover over de doden niets dan goeds.

Aardig bijkomend effect: door het draaien van de elpees van Weather Report ontdekte ik weer eens hoe verwend je bent met het gemak en de kwaliteit van cd’s. Met de cd’s trouwens meer verwend dan met alle mp3-media, want je hebt tenminste nog een boekje bij de hand met achtergrondgegevens die zo belangrijk zijn om weer ontdekkingen te doen, nieuwe musici te leren kennen.

Wat me bovendien opviel tijdens mijn korte vinylexcursie was de intensiteit waarmee ik toentertijd de muziek als het ware opgezogen heb. Verklaarbaar, je had weinig geld en daardoor een bescheiden aantal elpees. Wat je had draaide je vaak. Die intensiteit gaat steeds meer verloren naarmate je verzameling platen en nu cd’s groeit. Ach ja, allemaal sentimenten.