CD-RECENSIE

Brussels Jazz Orchestra with Camille Bertault - Gainsbourg
bezetting: Frank Vaganée, Dieter Limbourg, Bart Defoort, Kurt Van Herck, Bo Van der Werf saxofoons; Marc Godfroid, Lode Mertens, Ben Fleerakkers, Bart De Lausnay trombones; Serge Plume, Nico Schepers, Jeroen Van Malderen, Pierre Drevet; gitaar: Hendrik Braeckman trompetten; Nathalie Loriers piano; Bart De Nolf contrabas; Toni Vitacolonna drums; Camille Bertault zang
opgenomen: 26 tot 30 oktober 2020, Galaxy Studio, Mol, België
uitgebracht: 18 november 2022
label: Brussels Jazz Orchestra Records (BJO002)
aantal stukken: 10
tijdsduur: 73’18
website: brusselsjazzorchestra.com
door: Georges Tonla Briquet


De Frans dichter, zanger, componist, acteur en regisseur Serge Gainsbourg (1928 – 1991) staat weer volop in de actualiteit. Trombonist Daniel Zimmerman bracht recent met ‘L'Homme à tête de chou in Uruguay’ bewerkingen van zijn muziek uit. Het Brussels Jazz Orchestra (BJO) brengt nu ook een tribute uit.

Enfant terrible
Het is ondertussen eenendertig jaar geleden dat het enfant terrible uit de Franse variétéwereld overleed. Een uitgelezen kans voor Frank Vaganée en zijn Brussels Jazz Orchestra om een aantal hits uit het enorme oeuvre van Gainsbourg op te diepen en hiervoor nieuwe arrangementen te schrijven. Deze zijn van Pierre Drevet, Dieter Limbourg, Gyuri Spies, Nathalie Loriers en Vaganée zelf. 

De keuze van Gainsbourg is niet toevallig, verklaart Frank Vaganée, artistiek leider van het BJO. “We deden weliswaar al een programma rond het Franse chanson met Jacques Brel. Deze keer hadden we een grotere keuze aan materiaal om te beginnen. De man schreef meer dan vijfhonderd liedjes. Bovendien waren er niet alleen de grooves en de reggae uit de jaren tachtig. Wie teruggrijpt naar zijn repertoire van eind jaren vijftig begin jaren zestig ontdekt een totaal andere componist. Aanvankelijk was hij overigens een pianist die in clubs speelde en pas gaandeweg roem behaalde als zanger.” 

Camille Bertault
De optie voor een vrouwelijke vertolkster, Camille Bertault, is een gedurfde zet. “Sowieso wilden we een Franstalig iemand. En inderdaad, een zangeres is niet de meest voor de hand liggende keuze vooral omdat Gainsbourg niet echt uitblonk in het woke zijn. Wij doen het met onze bagage omwille van de muziek, de toffe melodieën en de artistieke waarde. Alhoewel ik Camille kende van haar filmpjes op YouTube ging ik haar live checken. Toen ik zag wat een podiumprésence zij heeft, wist ik meteen dat dit onze gedroomde vocalist zou zijn. Dat ze tevens danseres is en acteerlessen volgde, helpt natuurlijk.” 

Om tot een finale setlist te komen paste Vaganée een vertrouwd principe toe. “De longlist is meestal mijn taak. Deze keer kreeg ook Camille die opdracht. Nadien zochten we de parallellen, wat ons uiteindelijk tot een twintigtal nummers bracht. Twaalf werden definitief geselecteerd waarvan negen op de cd staan. De drie andere houden we in petto voor de concerten.”

Exotisch tintje
De dans wordt geopend op de exotische tonen van ‘Couleur Café’ met aanvankelijk enkel een baslijn en de zang van Camille Bertault. Heel knap gedaan. Wanneer de klassieke big band omlijsting toegevoegd wordt, baadt alles in een heus ballroom sfeertje. ‘Les Cigarillos’ krijgt een rustig midtempo mee, wel wederom met een zuiders accent en Bertault die zich in sensuele vocale bochten wringt. Solisten hier zijn gitarist Hendrik Braeckman en drummer Toni Vitacolonna. 

De tekst van ‘En relisant ta lettre’ zit boordevol taalkundige spitsvondigheden die zowel gezongen als op parlando toon gebracht worden. Het stapvoets introductietempo krijgt aan de hand van bassist Bart De Nolf en tenorsaxofonist Bart Defoort een film noir tintje met big band allures. Een meesterlijke ommezwaai. 

Een van de meest gecoverde nummers is wel ‘Je suis venu te dire que je m’en vais’. Een korte big band bang en vervolgens duiken opnieuw licht wiegende zuiderse ritmen op. Allemaal schijn echter want gitarist Hendrik Braeckman keert terug als stoorzender en trekt het hele orkest mee op sleeptouw. Vaganée zorgt op zijn beurt voor spanning door een wervelende solo op altsaxofoon. Waarna een breekpunt volgt en Bertault zacht zingend door een wazig big band decor zweeft dat kort nadien opnieuw verbouwd wordt. Aan originaliteit ontbrak het Vaganée duidelijk niet om dit arrangement te schrijven.

Dramatiek
In ‘Les Goémons’ ontwikkelt zich aanvankelijk een ingehouden big band dramatiek met Bertault in de rol van gebroken geliefde. Pianist Nathalie Loriers treurt aan haar zijde. Al even melancholisch en intimistisch klinkt ‘La Javanaise’, met aangepaste accentuering van trombonist Lode Mertens. ‘L’eau à la bouche’ sluit hier naadloos bij aan, nu met een solo van trompettist Pierre Drevet. Ook ‘Elisa’ is een gelegenheid om het BJO en Bertault langs hun poëtische kant te horen met contrabassist Bart Denolf als de dichter aan de zijlijn. Actie komt er nog via ‘Le poinçonneur des lilas’. Tenorsaxofonist Kurt Van Herck neemt hier even de hoofdrol op zich terwijl Bertault haar vocale verbuigingen tot het uiterste test.

Voor de beperkte cd-oplage (verzamelaars opgelet!) is er een aangepaste hoesfoto met Bertault in de rol van een jonge Jane Birkin. De live première heeft plaats begin 2023 in Frankrijk. 

Kanttekening
Gainsbourgs shock value was minstens even groot als zijn talent om mooie melodietjes en teksten met onmiskenbare dubbele bodems te schrijven. De Fransman bespeelde het aspect van mediasensatie tot het extreme en het werd telkens met goedkeurende glimlach onthaald. Dat recent de nodige geruchten de ronde deden dat hij de Franse Weinstein was, kan je in deze tijden moeilijk negeren ook al deden ze in Frankrijk er alles voor om dit zo snel mogelijk in de doofpot te stoppen. We vroegen Frank Vaganée zijn mening hierover. “Tsja… Die verhalen kloppen natuurlijk. Wat hij allemaal uitspookte, daar zou hij nu niet meer mee wegkomen. Maar zoals ik voordien meegaf, wij concentreren ons op het artistieke aspect. Dat een zangeres als Camille Bertault deze rol aanvaardde, bevestigt dit.”

Beluisteren via Spotify, inloggen noodzakelijk.

Promo.