Eindejaarslijstjes 2011
Jan Jasper Tamboer, Koen Graat, Mischa Beckers
DE FAVORIETEN
Het einde van het jaar nadert en dat nodigt uit tot terugkijken. Zes medewerkers van Jazzenzo noteerden hun vijf favoriete cd’s en concerten van 2011 en gaven een korte toelichting op hun keuze. In deze eerste aflevering de eindejaarslijstjes van Jan Jasper Tamboer, Koen Graat en Mischa Beckers.
Eindejaarslijstje Jan Jasper Tamboer
Cd's
1. Colin Stetson - New History Warfare Vol. 2: Judges
Het album is een authentiek document dat een dreunende indruk maakt. Het resultaat van een complex opnameproces is sensationeel.
2. Fred Frith - Clearing Customs
Frith is en blijft een avant-gardist die zich nooit zal conformeren. De cd heeft een klankbeeld dat nergens conventioneel aandoet, rijkelijk tot de verbeelding spreekt en alleen daarom al deze muziek exclusief maakt.
3. Helge Lien Trio – Natsukashii
'Natsukashii' is een voortbrengsel van hogere kunst, een staaltje van menselijk kunnen dat het leven verrijkt. De mogelijkheden van het pianotrio als instituut binnen de jazz zijn nog lang niet uitgeput.
4. Cube X - Kanzi's Word List
De machinale, industriële klankwereld met zovele impulsen maakt het lastig om enige oriëntatie vast te houden.De plaat overrompelt de luisteraar volkomen en slaat hem uit het lood. Dat is precies wat relevante kunst behoort te doen.
5. Olivia Trummer - Poesiealbum
Op deze plaat is tot in de kleinste details over alles nagedacht. Of het nu gaat om de uitvoering, de arrangementen, de opnames, de mixage of het hoesontwerp, alles is tot in de puntjes verzorgd. Inderdaad: Deutsche Gründlichkeit. Maar ook Spielerei.
Concerten
1. Jef Neve Trio (Concertgebouw, Amsterdam)
Neve's composities zijn melodisch sterk, harmonisch verrassend en ritmisch aanstekelijk. De interactie binnen het trio is subliem. Het effect bij de luisteraar is ontroering, opwekking, vreugde of verstilling.
2. Sol 12 (Bimhuis, Amsterdam)
Het geluid dat deze 'bigband' met zes vrouwen en zes mannen voortbrengt is fenomenaal, van een ongekende rijkdom en transparantie. Pure klankschoonheid.
3. Colin Stetson (Bimhuis, Amsterdam)
Stetson blaast in zijn eentje het gehele Bimhuis aan flarden met zijn bassaxofoon, die een natuurlijk verlengstuk van hemzelf lijkt. Met zijn bezwerende oerkreten lijkt de saxofonist de geesten te willen verdrijven.
4. Marc Ribot & Ceramic Dog (Bimhuis, Amsterdam)
Ribot eert zijn voorganger Hendrix onder meer met als afsluiter een gloeiende uitvoering van 'Voodoo Chile', die als een vuurkolom het publiek de nacht in begeleidt.
5. Vloeimans, Weber en Brinkmann (Orgelpark, Amsterdam)
Minimalistisch én monumentaal spel met de grootst mogelijke concentratie en intensiteit. Dit is het ultieme herfstconcert, dat perfect aansluit op de verstilling die in het najaar overal in de natuur voelbaar is. Het trio verstoort die niet, maar benadrukt die juist.
Eindejaarslijstje Koen Graat
Cd’s
1. Colin Vallon Trio - Rruga
Er verschijnen jaarlijks nogal wat mooie pianotrioplaten, maar dit album van de Zwitserse pianist Colin Vallon stak er voor mij echt bovenuit. 'Rruga' gaat van heel ingetogen en breekbaar naar vrij en avontuurlijk. Liefhebbers van Nederlandse pianisten als Harmen Fraanje, Wolfert Brederode of Jeroen van Vliet kunnen deze plaat blindelings aanschaffen.
2. Bram Stadhouders / Jim Black / Sidsel Endresen - Bell Time
'Bell Time' van gitarist Bram Stadhouders moet je beleven door je ogen te sluiten en je verbeelding de vrije loop te laten. De nummers, live opgenomen tijdens festival Incubate 2010, zijn zowel dreigend als dromerig en met creatievelingen als Jim Black op drums en stemkunstenares Sidsel Endresen ligt een verrassende wending altijd op de loer.
3. Charles Lloyd - Athens Concert
Een prachtig samenkomen van oude en moderne Griekse klanken aan de ene kant en moderne jazz aan de andere kant. De vocale kwaliteiten van Maria Farantouri zijn adembenemend. Met verder nog Jason Moran binnen de gelederen, één van de meest interessante pianisten van dit moment.
4. Enrico Rava Quintet - Tribe
Mooi Italiaans kwintet onder leiding van trompettist Enrico Rava, die als geen ander weet te spelen met diverse klankkleuren. Een prachtig en gevarieerd album.
5. Colin Stetson - New History Warfare vol. 2: Judges
Een indrukwekkende soloplaat van saxofonist Colin Stetson. Hoewel hij alles op één sax heeft ingespeeld, klinkt het regelmatig alsof je naar een donderend ensemble luistert. Eerlijk gezegd had ik zoiets nog nooit eerder gehoord.
Concerten
1. John Zorn Bar Kokhba (Jazz Middelheim, Antwerpen)
Hij kwam, hij zag en hij overwon zonder ook maar een instrument aan te raken. John Zorn dirigeerde zijn groep Bar Kokhba (met o.a. Joey Barron, Marc Ribot en Mark Feldman) naar grote hoogte. Een indrukwekkende en overweldigende mix van jazz, klassiek en jiddische muziek.
2. Christian McBride & Inside Straight (Paradox, Tilburg)
Eigenlijk ga ik steeds minder naar concerten waar 'straight ahead' jazz wordt gespeeld, vooral omdat de voorspelbaarheid van onder meer de thema-solo-solo-solo-thema-structuur me na een aantal nummers gaat tegenstaan. Maar als er dan een stel Amerikanen onder leiding van bassist Christian McBride komt die zo hard swingt dat je bijna van je stoel valt, dan is ook 'straight ahead' jazz nog steeds onweerstaanbaar.
3. Craig Taborn & Yuri Honing (November Music, Den Bosch)
Ze ontmoetten elkaar voor het eerst even kort bij de soundcheck, spraken af om niets af te spreken en gaven later op de avond een weergaloos duoconcert. De Nederlandse tenorsaxofonist Yuri Honing en de Amerikaanse pianist Craig Taborn stapten tijdens festival November Music voor het eerst samen het podium op en grepen zo'n beetje de hele zaal bij hun strot met vrije en avontuurlijke improvisaties, die werden afgewisseld met langgerekte, haast meditatieve klanken.
4. Tomasz Stanko Quintet (North Sea Jazz, Rotterdam)
Lee Konitz haakte af voor dit optreden, maar gelukkig vond trompettist Tomasz Stanko niemand minder dan Chris Potter bereid om de honneurs waar te nemen in dit superkwintet. Mooi contrast tussen de 'vrije' jongens Craig Taborn en Jim Black aan de ene kant en de meer op melodie en harmonie gerichte blazers aan de andere kant. Waarbij bassist Chris Lightcap voor de ideale verbinding zorgde.
5. Mostly Other People Do The Killing (North Sea Jazz, Rotterdam)
Energiek, carnavalesk en messcherp; deze groep met onder andere trompettist Peter Evans gaf een optreden dat alles weg had van een dollemansrit. Met een muur aan jazzgeluiden, zoals eigenlijk alleen Amerikanen dat kunnen.
Eindejaarslijstje Mischa Beckers
Cd’s
1. Tineke Postma -The dawn of light
Gewoon top! Deze saxofoniste weet wat ze te zeggen heeft, zuigt toehoorders moeiteloos haar verhaal in, met een onmiskenbaar eigen stijl. De inbreng van, en de interactie met Marc van Roon, Frans van der Hoeven en Martijn Vink is indrukwekkend.
2. Michiel Borstlap - Blue
Op plaat dit jaar veel prachtig pianomateriaal van bijvoorbeeld Brad Mehldau en Craig Taborn en dichterbij, Jef Neve, Ramon Valle en Wolfert Brederode. Borstlap toonde zijn virtuositeit en improvisatievermogen al op diverse albums. Dit keer met een ongekend pakkende en emotionele lading.
3. MSG (Rudresh Mahanthappa, Chander Sardjoe, Ronan Guilfoyle) - Tasty!
Saxofonist Mahanthappa is zeer productief en wendt zijn virtuositeit aan in onder meer groovy math jazz, saxofoonduels met Bunky Green en zijn Indiase roots. ‘Tasty!’ brengt daar veel, zo niet het beste, van samen.
4. Endangered Blood - Endangered Blood
Modern en creatief gezelschap, geleid door saxofonist Chris Speed en met superdrummer Jim Black. Vette grooves, inventieve verweving van traditie met andere stijlelementen, bulderende improvisaties en een originele kijk op Monk’s ‘Epistrophy’.
5. Medeski, Scofield, Martin & Wood - In case the world changes its mind
Tsja, Scofield. Eén van die groten die al zo lang doorklinken in het spel van vele gitaristen. In de interactie met Medeski, Martin & Wood leidt dit van strakke funk tot uit de bocht vliegende improvisatie en alles wat er tussen zit. Dit live-album geeft daarvan een mooie dwarsdoorsnede.
Concerten
1. Kytecrash (International Jazzfestival Middelburg)
Ultieme synergie tussen elementen uit onder meer jazz en hiphop. Op het podium veel charisma en creativiteit in sterke staaltjes improvisatie, gecombineerd met toegankelijk materiaal. En wat een ritmetandem die dat bij elkaar houdt!
2. Joris Roelofs Trio (Porgy en Bess, Terneuzen)
Een basklarinet in de hoofdrol komt niet vaak voor. Een mooi voorbeeld was te horen op het International Jazzfestival Middelburg in het erg groovy ‘Three fall’. Maar Joris Roelofs hanteert het instrument echt virtuoos, zowel lyrisch als extatisch, in prachtige interactie met de contrabas.
3. Jeff Neve (Scheldejazz Festival Terneuzen)
Ook live was veel prachtig pianowerk al te zien, in de Zeeuwse regio met onder anderen Craig Taborn, Ramon Valle en Gerald Clayton. Indrukwekkend was Neve die helemaal één werd met zijn instrument en enorme zeggingskracht bood.
4. Danilo Perez (The Hague Jazz)
Deze wereldtopper moest het opnemen tegen druk en luidruchtig publiek in een zaal die voor de helft in beslag genomen werd door een bar. Hij liet zich niet uit het veld slaan en serveerde indrukwekkende global jazz die tot uiting kwam in emotionele schetsen en zoektochten.
5. Metalektro (FiZi, Zierikzee)
Multimediaproject van saxofonist Frans Blanker en drummer Jeroen Simons. ‘Avantgardejazzmetal en technosexual bubble fusion begeleid door soundtrack en visuals’, zeggen ze zelf en daar is geen woord van gelogen.
Foto Jef Neve © Eddy Westveer. John Zorn Bar Kokhba © Jos L. Knaepen. Kytecrash © Thomas Huisman.