Paul van Kemenade betoont zich beminnelijke gastheer
CONCERTRECENSIE. Paul van Kemenade invites… met kwartet, duo en kwintet rond Paul van Kemenade. Paradox, Tilburg, 27 oktober 2010.
beeld: Stef Mennens
door: Rinus van der Heijden
Als de rest van de avonden muzikaal ook zo gaat verlopen, wordt het nieuwe initiatief van muziekpodium Paradox gegarandeerd een succes. ‘Paul van Kemenade invites…’ is de naam. En de genodigden waren een gloednieuw kwartet rond de Tilburgse altsaxofonist, het duo dat hij vormde met pianist Stevko Busch en het kwintet Borderhopping, waar hij deel van uitmaakt.
'Paul van Kemenade invites' leverde verschillende bezettingen op, onder meer met trompettist Eric Boeren, contrabassist Wilbert de Joode en rietblazer Eckard Koltermann.
Met name het kwartet wekte bewondering. Met trompettist Eric Boeren, contrabassist Wilbert de Joode en percussionist Serigne Guye betrad Paul van Kemenade een terrein dat voor wie hem kent onbekend leek. Het concept vertoont overeenkomsten met de vroege Ornette Coleman, in de periode waarin de altsaxofonist en violist ook vaak naar de trompet greep. Wat een mooie opvolger had Coleman hierin in Eric Boeren, die zich geen klakkeloze navolger toonde van Ornette Coleman, maar instinctief op zijn speelstijl voortborduurde.
Daarom was het eerste stuk van het concert ook meteen een onverbiddelijke afmaker. Alleen de keuze daarvoor al: ‘Lonely Woman’, dat al door tallozen is vertolkt. Dit kwartet deed het op zijn eigen manier. Met echo’s van trompettist Don Cherry, die geruime tijd met Ornette Coleman samenwerkte, maar totaal anders dan andere versies door de overdonderende ritmische stuwing van contrabas en percussie. Ook in eigen werk van Eric Boeren en de nieuwe Paul van Kemenadecompositie ‘Close Enough’ – een duo met Wilbert de Joode – excelleerde de afwijkende bezetting van trompet, altsaxofoon, contrabas en conga’s, kalebas en bekkens. Dit concertdeel werd afgesloten met ‘Peace’ van Ornette Coleman.
Een duo met pianist Stevko Busch bracht Paul van Kemenade bij de cd ‘Contemplation’, die eerder dit jaar van beiden uitkwam. De schijf is gevuld met werk van Russische componisten, wier werk door pianist en saxofonist als uitgangspunt werd genomen voor improvisaties, inkeer en verstilling. Een aantal van deze ingetogen miniatuurtjes kwam ook tijdens het concert voorbij, waarbij vooral het werk van Aleksandr Glazoenov in het oog sprong.
Pianist Stevko Busch. Borderhopping Quintet. Paul van Kemenade.
Borderhopping is een kwintet, waar Paul van Kemenade en Stevko Busch ook deel van uitmaken. Maar eigenlijk is het ook de schuilplaats voor een duo (pianist en altsaxofonist) en een kwartet (zonder Paul van Kemenade). Hoe het ook zij: in Tilburg knalde Borderhopping er als een kwintet tegenaan. Met in de frontlinie baritonsaxofonist/basklarinettist Eckard Koltermann en Van Kemenade, breiden Busch, contrabassist Benjamin Trawinsky en slagwerker Achim Krämer heftige vrije improvisaties aan de swing uit het bigbandtijdperk. Dat gebeurde naadloos en onnavolgbaar, heel naturel, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.
Paul van Kemenade is afgelopen zomer ernstig ziek geweest. Een buikvliesontsteking en darmperforatie brachten hem aan de rand van de dood. Hij is er in de zekerheid dat hij een tweede kans heeft gekregen, een andere mens van geworden. Hij maakte wellicht daardoor deze avond een uiterst ontspannen indruk. Ook ontpopte hij zich als een ware humorist, die breeduit vertellend en trefzeker een ode aan het leven bracht. Zijn spel op altsaxofoon lijkt nog verder gerijpt dan het de laatste jaren al was. Zijn uitbundigheid in het hoge register toont hij stukken minder; een rijke en doorleefde fantasie is er voor in de plaats gekomen.
Het ‘invites’project in Paradox omvat nog drie avonden: 23 maart, 20 april en 21 september. Alle keren met Paul van Kemenade als roerganger.