Joan Reinders voorziet zware materie van lichtheid
CONCERTRECENSIE. Millennium Jazz Orchestra & Pianoduo Martijn en Stefan Blaak, Podium Hoge Woerd, Utrecht Leidsche Rijn, 16 december 2023
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers
Aan orkestleider, componist en arrangeur Joan Reinders werd onlangs de Jerry van Rooyen Award toegekend, een nieuwe prijs die hiermee een duidelijk statement maakt. Waar andere belangrijke versierselen in de jazz aan trendgevoeligheid onderhevig zijn, laat dit nieuwe initiatief uit Den Haag zien dat het Armstrong-Ellington-Parker-Monk-Mingus DNA er nog steeds toe doet. Reinders heeft met zijn Millennium Jazz Orchestra inmiddels decennialang bewezen dat de onvervalste Amerikaanse bigband-traditie beslist relevant is. Vermeldenswaard is ook dat Ack van Rooyen nog voor zijn overlijden in 2021 liet weten dat de keus bij de eerste uitreiking echt op Reinders diende te vallen.
Millennium Jazz Orchestra onder leiding van Joan Reinders met pianisten Martijn en Stefan Blaak brengen jazz en klassiek bij elkaar.
Water
Dit najaar maakt hij met het Millennium Jazz Orchestra een Nederlandse tournee met ‘Water’ als thema. Speciaal is dat klassieke muziek en jazz elkaar in dit programma ontmoeten. Het orkest is uitgebreid met het Pianoduo Martijn en Stefan Blaak, die gepokt en gemazeld zijn in het serieuze genre. In het sfeervolle Podium Hoge Woerd in de Utrechtse Vinex-wijk Leidsche Rijn geeft het orkest een multimediale presentatie, waaraan niets ontbreekt. Reinders zijn zesdelige ‘Waterkringloop Suite’ wordt met videobeelden van commentaar voorzien door de van tv bekende meteoroloog Peter Kuipers Munneke, ecoloog Li An Phoa en delta-commissaris Peter Glas. Ze vertellen over de verschillende aspecten van de waterkringloop en de maatschappelijke impact die deze heeft. 
Op de achtergrond projecties van de thema's ‘Water’ en ‘Muzikale Hanzeroute’.
Naadloos
Reinders schrijft de composities op het lijf van zijn muzikanten en zo mag Lucas Santana op tenorsaxofoon uitblinken in ‘Neerslag’ en horen we trombonist Gregor Sperzel excelleren in ‘Infiltratie’. De schoonheid van de Nederlandse rivieren horen we terug in de solo’s van trombonist Jan Peter van der Hoeve en tenorsaxofonist Luuk de Vries. Een hoogtepunt vormt de improvisatie van altsaxofonist Rob Sijben in ‘Verdamping’. Waar andere bandleiders zich zouden kunnen vertillen aan dergelijke zware materie, slaagt Reinders erin alles van een zekere lichtheid te voorzien en een stuwende rol te geven aan het Pianoduo Martijn en Stefan Blaak. Hun bijdragen zijn naadloos geïntegreerd in de stevige arrangementen, waarin het koper prominent aanwezig is. 
Joan Reinders is niet alleen een uitstekende vakman, maar ook een buitengewoon origineel toondichter die met beide benen in de jazztraditie staat.
Eigentijds
Het programma na de pauze heeft ‘Muzikale Hanzeroute’ als titel en bestaat uit elf delen met een aantal portretten van Hanzesteden. De route gaat via de IJssel en het Zwarte Water naar de Zuiderzee. Reinders licht dit keer zelf de onderdelen toe. Een opvallende rol is weggelegd voor de jonge Anne-Marie ten Heggeler op flugelhorn, die een schitterende verklanking geeft van de prachtige ‘Uiterwaarden’ van de IJssel. Heerlijk ook zijn de uitgeschreven bebop-improvisaties van het Pianoduo Martijn en Stefan Blaak, die een ode brengen aan de stad Deventer. Impressionisme vinden we in de compositie ‘Hattem’, geïnspireerd op een bekend schilderij van Jan Voerman sr. Ronduit spectaculair is het stuk ‘Zwolle’, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor sopraansaxofonist Gerlo Hesselink en allerlei eigentijdse grooves de revue passeren. De klassieke componist Olivier Messiaen komt daarna om de hoek kijken in ’Vogeleiland’, een stuk dat uitmondt in een lichtvoetige jazzwals.
Toondichter
Tenorsaxofonist Lucas Santana en drummer Felix Schlarmann laten nog even van zich horen in de afsluiter ‘Zuiderzee’, waarmee het concert in een licht positieve stemming wordt afgesloten. Met de ‘Waterkringloop Suite’ en de ‘Muzikale Hanzeroute’ heeft Reinders wederom bewezen een componist en arrangeur van formaat te zijn. Niet alleen is hij een uitstekende vakman, maar ook een buitengewoon origineel toondichter die met beide benen in de jazztraditie staat. We gaan nog veel van hem horen!
