Theo Loevendie, veelzijdig en vol verwondering
RECENSIE: LOEVENDIE TRIPLE PACKAGEdoor: Cyriel Pluimakers
De cd 'Grounds' van Theo Loevendie & The Wellingtonians uit de Triple Package is ook los verkrjigbaar.
Afgelopen oktober werd de inmiddels 91-jarige componist en jazzmusicus Theo Loevendie in het Amsterdamse Orgelpark geëerd met een speciale avond. Tijdens dit evenement werd een bijzonder drieluik ten doop gehouden: ‘Loevendie Triple Package’. Het pakket bevat allereerst compositietechnieken van Loevendie in boekvorm. Deze uitgave is vormgegeven als een vraaggesprek tussen Gerard van Wolferen en Theo Loevendie. Eveneens in het geheel zit het ‘Loeboek’, een soort ‘Loevendie Real Book’, met daarin de partituren van veertig jazzcomposities. De cd ‘Grounds’ completeert de uitgave en bevat elf composities gespeeld door Loevendie en The Wellingtonians.
Loeboek
Loevendie is in het landschap van de actuele Nederlandse muziek een volstrekt unieke figuur. Moeiteloos schakelt hij tussen klassiek, jazz en volksmuziek. Meer dan veel andere collega’s is hij voortdurend aan het zoeken naar nieuwe muzikale paden en weet hij zich telkens te omringen met jonge talenten. Voordat de modieuze term ‘wereldmuziek’ werd uitgevonden, beoefende Loevendie dit hybride genre al decennialang. Zijn oeuvre wordt gekenmerkt door een continue staat van verwondering en nieuwsgierigheid, een gave die niet elke kunstenaar gegeven is. In het ‘Loeboek’ treffen we de genoteerde versies van veertig van zijn jazzcomposities aan: een monsterklus uitgevoerd door gitarist Maarten van der Grinten, sinds een aantal jaren de vaste muzikale partner bij de zondagmiddagconcerten in het Amsterdamse café Welling.
Passacaglia
Veel bekende stukken uit de periode 1959-1995 vinden hier hun definitieve weergave zoals ‘Finch Eye’, ‘Timboektoe’, ‘Lapsang Sounchong’, ‘Commewijne’, en ‘Orlando’. Het merendeel is afkomstig uit de periode 2013-2020. Bijzonder zijn de ‘Grounds’ stukken in passacaglia-stijl, met een vaste baslijn en een melodie waarop losjes wordt geïmproviseerd. Een compositietechniek die dateert uit de barok en die wederom getuigt van Loevendie zijn onconventionele aanpak.
Loevendie Triple Package is een uitgave van ZenneZ Records.
Feestelijk
Bij het ‘Loeboek’ is een cd toegevoegd, die ook apart verkrijgbaar is. Hierop staan opnames die vorig jaar september in corona-tijd zijn opgenomen in het Conservatorium van Amsterdam. Het is muziek die ondanks de pandemie buitengewoon feestelijk in de oren klinkt, zoals in ‘Bayram’ waarmee het ‘Grounds’ album opent. Loevendie is op deze productie alleen op piano te horen, omdat hij vanwege gezondheidsredenen geen saxofoon meer mag spelen. Drummer Steve Altenberg, contrabassist Tijs Klaassen en gitarist Maarten van de Grinten zorgen voor een stevige basis. Altviolist Oene van Geel zorgt samen met trombonist Wolter Wierbos en tenorsaxofonist Gideon Tazelaar voor de meeste solistische bijdragen.
Speldenprikken
Wierbos laat zijn trombone zuchten en kreunen in ‘A Smart Lapwing’, het ironische ‘WWW in W’ en het lekker luie ‘Lazy Ted’. Tenorsaxofonist Tazelaar krijgt samen met gitarist Van der Grinten de leiding in het ballade-achtige ‘May in Mokum’. In de ‘Grounds’ stukken krijgen de musici lekker veel ruimte om te improviseren, voortgedreven door de contrabas van Klaassen. Heerlijk is het om de altviool van Van Geel uit te horen breken in ‘Ground 3: Carla’. Opvallend is het pianospel van Loevendie, die als een soort Thelonious Monk de solo’s telkens bijstuurt en mede vormgeeft. Zijn niet van humor gespeende speldenprikken tillen de muziek telkens feilloos naar een hoger niveau.
Onvoorstelbaar
De volstrekt eigen opvattingen over het métier vinden we toegelicht in ‘The Compositional Techniques of Theo Loevendie’. In gesprek met Gerard van Wolferen geeft hij een inkijk in de concepten die hij in de loop der jaren heeft ontwikkeld, zoals ‘Curve Technique’, ‘Laps’ en ‘New Modality: taaie kost voor de gemiddelde jazzliefhebber, maar kaasje voor de musicologen onder ons. Het blijft bijna onvoorstelbaar dat ons kikkerlandje een componist bezit die zo een weidse visie heeft ontwikkeld op de actuele muziek. Laten we hopen dat hem nog een aantal jaren gegeven zijn om nog een aantal muzikale verrassingen aan de wereld te presenteren.
- Loevendie Triple Package wordt uitgegeven door ZenneZ Records en verscheen in oktober 2021. De cd ‘Grounds’ is ook los verkrijgbaar. Zie zennezrecords.com en theoloevendie.com