3 LP-RECENSIES
door: Cyriel Pluimakers

Red Light Jazz Society – Hookin' Up
opgenomen: januari 2020, Fattoria Musica, Osnabrück
aantal stukken 10
tijdsduur: 59’23









Met niet aflatende energie stort de Amersfoortse ondernemer John Weijers zich op de actuele Nederlandse jazz. Elke maand verschijnen er op zijn Zennez-label een aantal releases van jonge of oudere musici en sommige producties zijn al bekroond met een Edison. Weijers is ook sterk in het promoten van zijn catalogus en bewandelt daarvoor meer wegen dan veel concurrenten. Zo geeft hij niet alleen CD’s of digitale downloads uit, maar richt hij zijn focus ook op het nostalgische vinyl. Recent verschenen er ouderwetse langspeelplaten van de Red Light Jazz Society, Jan van Duikeren’s JD4 & Metropole Orkest Strings en het Dick de Graaf Quartet.

Hoge resolutie
Je kunt je natuurlijk afvragen wat de zin is van dergelijke retro-producties: tenslotte gaat het om actuele digitale opnames die terug worden gezet naar ouderwets analoog. Er is dus sprake van verlies en tegenstanders zullen zeggen dat je op deze manier een deel van de muziek ‘weggooit’. Het doet een beetje denken aan de koudwatervrees die menige autobezitter tegenwoordig heeft voor de aanschaf van een hybride of elektrisch voertuig. Waar in de jaren tachtig en negentig de CD aangeprezen werd als een ultiem en verfijnd stukje techniek, heeft het medium inmiddels afgedaan en is het links en rechts ingehaald door hoge resolutie audio. Een CD moet het nog doen met een krappe 16 bits 44.1 Khz technologie, maar op diverse internetplekken (bijvoorbeeld Tidal, Qobuz en highresaudio.de) kun je tegenwoordig downloaden en streamen in 24 bits 88.2 Khz, 96 Khz of 192 Khz. Daarnaast kun je bij nativedsd.com bestanden in puur DSD (Direct Stream Digital) kopen. Op deze formaten valt echt meer muziek te horen dan op CD of LP. Het heeft er de schijn van dat een behoorlijke kring van muziekliefhebbers moeite heeft met zich een weg te banen in het digitale verhaal en daarom vooralsnog afziet van de aanschaf van een serieuze DAC (Digitaal Analoog Converter), streamer of netwerkspeler.

Hipsters
Deze behoudende doelgroep stelt de overstap nog maar even uit en wentelt zich op talloze plekken op Facebook en Instagram in het draaien van platen, dit alles geïllustreerd met de bijbehorende cover en een naald die zich door de groeven ploegt. Wat ondertussen vergeten wordt, is dat het vinyl van nu niet meer te vergelijken is met persingen van een aantal decennia geleden. Vaak wordt er tegenwoordig gebruik gemaakt van gerecycled materiaal dat de nodige ongerechtigheden bevat: tikjes en plopjes lijken er vaak bij te horen. Toch is dit voor ZenneZ records allerminst een reden om af te zien van dergelijke producties, want er is nu eenmaal een hardnekkige kring van hipsters en trendsetters die zweert bij de LP.

Bigband
Zo bracht de RED Light Jazz Society bigband hun debuut ‘Hookin Up’ niet alleen uit op CD, maar ook als een 10-inch vinyl cult-album. Korte kantjes dus, die al snel moeten worden omgedraaid. Fantastisch is wel om te signaleren dat het verhaal van de big band traditie door de jonge generatie gretig wordt opgepikt. De arrangementen zijn soms een beetje dik aangezet, maar het speelplezier druipt van de productie af. Talenten als trompettist Dave Vreuls, gitarist Gijs Idema en de saxofonisten Thijs van der Geest, Guus Janssen en Mo van der Does komen uitgebreid voor het voetlicht. Je mag constateren dat er nog genoeg talent is dat zich sterk maakt voor de echte jazz en geen genoegen neemt met minimal music of elektronische dance. De RED Light Jazz Society verdunt de traditie allesbehalve en als ze hun arrangementen in de nabije toekomst wat minder zwaarwichtig maken, zijn ze zeker op de goede weg. 


Jan van Duikeren’s JD4 & Metrole Orkest Strings, feat. John Engels, Marcel Veenendaal en Tineke Postma – Short Stories
opgenomen: 31 augustus en 1 september 2020, MCO Studio 1, Hilversum
aantal stukken 7
tijdsduur: 46’






Hart
Curieus is de uitgave ‘Short Stories’ door Jan van Duikeren’s JVD4 & Metropole Orkest Strings’. Zoals de titel al zegt, heeft trompettist Van Duikeren zijn kwartet uitgebreid met strijkers. Het gaat om een met louter ballads gevuld album, met muziek waarbij de solist de luisteraar recht in het hart raakt. Het album start met het emotionele ‘Mum’, gevolgd door het bijna klassiek klinkende ‘Young’. Het aan de door de Amerikaanse politie vermoorde George Floyd opgedragen ‘Hope’, waarbij altsaxofoniste Tineke Postma als prominente gast optreedt, snijdt diep. Een tragisch moment, dat overgaat in het lichtere ‘No Flowers’. Vocalist Marcel Veenendaal voert het van Elvis Costello afkomstige ‘Almost Blue’ uit, een song die ooit een onvergetelijke uitvoering kreeg van Chet Baker in Tokyo. We horen hier een stevig uitpakkende Van Duikeren, die dit iconische jazzmoment laat herleven. Het romantische ‘Beautiful Daybreak’ en het bijna filmische ‘Here’s To Life’ sluiten de LP af. In het slotnummer richt Van Duikeren zich nog eenmaal tot het hart met een solo die hoop geeft voor de toekomst. Superlatieven schieten tekort voor deze verfijnde, diep emotionele productie!


Dick de Graaf – Festive
opgenomen: 10 en 11 september 2020, Wedgeview Studios, Woerdense Verlaat
aantal stukken: 8
tijdsduur: 45’







Cerebraal
Waar Van Duikeren de luisteraar tot tranen weet te ontroeren, komt tenorsaxofonist Dick de Graaf met een heel ander, meer intellectueel, geluid voor de dag. Omdat hij veertig jaar in het vak zit, maakt hij een statement met een kloeke jubileum-editie die een langspeelplaat en een luxe uitgevoerd boekwerk bevat, ‘Festive’ getiteld.

De Graaf is een musicus die door hard werken zijn plek in het Nederlandse jazzlandschap heeft veroverd. Zijn roeping kwam laat en, na een afgebroken studie Nederlandse Taal en Letterkunde, werd hij op zijn 26ste - in mei 1980 - toegelaten tot het Rotterdams Conservatorium. Toen hij afstudeerde, timmerden er al diverse jonge honden stevig aan de weg. De Graaf kreeg een baan aan het Rotterdams Conservatorium, maar moest echt zijn positie als uitvoerend kunstenaar bevechten. In diverse bezettingen, van kwartet tot septet, manifesteerde hij zich als een stabiele kracht in de jazzscene. Uitstapjes werden er gemaakt richting klassiek en wereldmuziek, maar het hoofdaccent bleef liggen op muziek uit het post-Coltrane tijdperk. In 2017 promoveerde hij aan de Universiteit Leiden op een op de kunst van het improviseren gerichte dissertatie. Een publicatie, waarin hij zijn jarenlang opgebouwde ervaring omzette in een nieuwe methode om studenten een uitgebreidere muzikale taal bij te brengen, met name door de toepassing van chromatiek en modale technieken. 

De Graaf’s nieuwe ‘Festive’ album - met pianist Barry Green, contrabassist Jos Machtel en drummer Pascal Vermeer -   is een illustratie van zijn unieke denkwijze. Het kwartet klinkt als de bekende klok en het is duidelijk dat er veel repetitietijd gestoken is in de ingewikkelde partijen waarin melodische lijnen elkaar voortdurend kruisen. De Graaf beheerst, net zoals de grote barokcomponisten, het contrapunt tot in de finesses. Het resultaat is indrukwekkend maar ook enigszins cerebraal. Toch komt ook hier nog even een mooie jeugdherinnering om de hoek kijken in een glanzende interpretatie van Paul McCartney’s ‘Eleanor Rigby’,

Vinyl
Het staat min of meer vast dat het vinyl aan zijn laatste opmars bezig is. Er zijn weinig platenperserijen meer en je kunt je afvragen wat de ecologische footprint is van dit bijna museale materiaal. De digitale opmars is niet te stuiten en het erop nahouden van een grote LP-verzameling is toch iets van de oudere generatie. Ook de hipsters zullen afhaken, want in degelijke en dure platenspelers investeren ze liever niet. Dat ZenneZ nu het nodige vinyl uitgeeft is zeker een slimme marketing zet, maar of deze rage beklijft is maar de vraag. Gelukkig is alle muziek digitaal te downloaden op hun site en ook het ‘Festive’ album van Dick de Graaf, dat vooralsnog niet als CD zal worden uitgegeven.

• zennezrecords.com