CD-RECENSIE

Michel Portal & Quatuor Ebene – Eternal Stories
bezetting: Michel Portal klarinet, basklarinet, bandoneon; Xavier
Tribolet keyboards; Richard Héry drums. Quatuor Ebene: Pierre
Colombet en Gabriel Le Magadure viool; Adrien Boisseau altviool;
Raphaël Merlin cello
opgenomen: 11-18 november 2016, Studios Davout, Parijs
uitgebracht: 5 mei 2017
label: Erato
aantal stukken: 12
tijdsduur: 68’51
website: www.quatuorebene.com - www.erato.com
door: Cyriel Pluimakers


Michel Portal (1935) is een van de pioniers van de West-Europese improvisatiemuziek. Sinds de jaren zestig staat hij in de frontlinie van de vernieuwende muziek. Bijzonder is dat hij een dubbelcarrière heeft doorgemaakt, zowel in de klassieke muziek als in de jazz. Met name op basklarinet is hij een grootmeester, die veel jongere musici het métier geleerd heeft. Portal heeft inmiddels tientallen albums uitgebracht en ondanks zijn respectabele leeftijd is hij nog steeds artistiek uitermate actief.

In 2013 vond er op het festival Saint-Germain-des-Près een muzikale ontmoeting plaats tussen hem en de strijkers van Quatuor Ébène. Een initiatief dat uitermate goed uitpakte en in november vorig jaar leidde tot cd-opnames in de Parijse Studios Davout. 

De jazz kent vele pogingen tot samenwerking met klassieke muziek, met geslaagde en minder succesvolle experimenten. Door zijn achtergrond weet Portal hoe klassieke musici denken en voelen. Vanaf het eerste moment is dan ook duidelijk dat alle musici bij ‘Eternal Stories’ op dezelfde golflengte zitten. De band is trouwens aangevuld met toetsenist Xavier Tribolet en drummer Richard Héry. Iets wat de volheid van het ensemblegeluid ten goede komt. 

‘City Birds’ vormt een verkennend openingsnummer, waarop de luide klank van Portals basklarinet in volle glorie te horen is. Geen romantisch gezwijmel, maar expressieve muziek met inhoud. Iets wat voortgezet wordt in het meer dansende ‘L’Abandonite’. Naadloos sluiten strijkers en basklarinet op elkaar aan en in Portal zijn spel klinken invloeden door van Eric Dolphy (1928-1964), de jazzpionier van dit weerbarstige instrument. Heftig haalt hij uit in alle registers, met schrijnende effecten in het hoog. Ontroerend mooi is de ode die hij opdraagt aan Judy Garland (1922-1969), smaakvol begeleid door toetsenist Xavier Tribolet. Het romantische karakter van de basklarinet wordt uitgelicht in ‘Elucubration’ waarbij de strijkers met minimale middelen zorgen voor een bijzonder kleurrijke klankomgeving. In het titelnummer ‘Eternal stories’ vormen ritmesectie en strijkers een krachtige motor die de 81-jarige Portal opdrijft tot ronduit explosieve solo’s op zijn basklarinet. 

Op bandoneon is Portal eveneens een musicus om rekening mee te houden. Uitbundig refereert hij aan de Argentijn Astor Piazzola (1921-1992), in nummers als ‘Asleep’, ‘Loving’ en ‘Anxiety’. Intense muziek, die nooit te zwaar op de maag ligt.

In ‘Plus Temps’, een compositie die uit louter stilte lijkt te ontstaan, krijgt de klarinet een hoofdrol, ook een instrument dat in de handen van Portal extra glans krijgt. Nog eenmaal komt de basklarinet voor het voetlicht in het sfeervolle ‘Solitudes’, met de basklarinet improviserend te midden van strijkers en keyboardklanken. 

‘Eternal stories’ vormt het definitieve bewijs dat oudere musici nog steeds innoverende muziek kunnen maken. Sterker nog: de pioniers van toen, die de bakens definitief verzet hebben, zijn in veel opzichten vernieuwender dan de jonkies van nu.

Recording Eternal Stories

Michel Portal & Quatuor Ebene - City Birds