Wankele opening Stranger Than Paranoia
CONCERTRECENSIE. Festival Stranger Than Paranoia, Paradox Tilburg, 24 december
beeld: Liesbeth Keder
door: Erno Elsinga
Oplopend tot zeven concertavonden zich afspelend in vier steden ging op kerstavond in Tilburg en Nijmegen de 23e editie van Stranger Than Paranoia van start. Een uitdagend festival waarin tot oudjaarsdag ontmoetingen, improvisaties en verschillende muzikale culturen de leidraad vormen, al was de invulling hiervan tijdens de openingsavond in Tilburg met concerten van Mehmet Polat Trio en Surinam Music Ensemble kwalitatief mager.
Surinam Music Ensemle, Paul van Kemenade met Jacq Palinckx en Maurice Leenaars en Mehmet Polat Trio openden in Tilburg de 23e Stranger Than Paranoia.
Altsaxofonist Paul van Kemenade, tevens initiatiefnemer van Paranoia, trapte traditiegetrouw het festival af in de Tilburgse Paradox. Nu met de experimentele gitarist Jacq Palinckx en flamencogitarist Maurice Leenaars met wie Van Kemenade zowel afzonderlijk als gezamenlijk speelde. Een uitdagend uitgangspunt voortvloeiend uit de maandelijkse reeks ‘Paul van Kemenade Invites’, waarin telkens één instrument centraal staat en ‘uitproberen’ het credo is.
Elegant
Waar Leenaars de geslepenheid van het Spaanse muziekgenre wervelend voor het voetlicht bracht, geselde Palinckx zijn gitaar met effecten en attributen waardoor de duostukken uitmondden in rauwe improvisatie versus elegante, emotievolle flamenco. In ontmoeting met de lyrische altsaxlijnen van Van Kemenade naar een breekbaar hoogtepunt getild.
Van Kemenade in duo met Maurice Leenaars. Mehmet Polat Trio.
In het triogedeelte kwam zowel oud als bestaand werk van de musici voorbij. Zoals ‘Maartse Buien’ van Palinckx dat opende met een meeslepend klanklandschap gecreëerd door de organische dialogen van altsax en elektrische gitaar en eindigde in lieflijk samenspel van beide gitaristen, als ondergrond dienend voor de krachtige en heldere melodielijnen die Van Kemenade even soepel als dynamisch en met veel gevoel voor emotie uit zijn altsax toverde. Net als in Van Kemenade’s ‘Olekes’ waarin Palinckx’ overstuurde gitaar de opmaat vormde voor een fascinerende solo van de gitarist, maar tegelijkertijd de akoestische inbreng van Leenaars – evenals in de overige triostukken - tot een minimum beperkte waardoor het trioconcert veelal op de experimentele onstuimigheid van Van Kemenade en Palinckx leunde, waar juist flamenco-invloeden verrassende wendingen konden brengen.
Surinam Music Ensemble met o.a. gitarist Franky Douglas, drummer Eddy Veldman, contrabassist Pablo Nahar en saxofonist Franklin Ceasar.
Na het concert haastte Van Kemenade zich naar Brebl in Nijmegen om er in het kader van het festival op te treden met zijn formatie Three Horns and a Bass. In Tilburg stonden de spirituele klanken van het Mehmet Polat Trio op het programma. Een gezelschap dat met een eeuwenoud instrumentarium - ud (snaarinstrument), ney (fluit) en kora (soort harp) – invloeden uit de klassieke Turkse muziek, Balkan en West-Afrikaanse muziek tot fijnzinnige, meditatieve improvisaties kneedde, creatief verweven met hedendaagse westerse melodielijnen van ney en ud. Een contemplatieve, dromerige trip voor fijnproevers, met een monotoon, langgerekt karakter.
Zielloos
Teleurstellend was het slotconcert van het Surinam Music Ensemble, een formatie rondom de gerenommeerde drummer Eddy Veldman en contrabassist Pablo Nahar. Een ensemble dat naar eigen zeggen lang niet had samengespeeld, een gegeven dat gedurende het optreden pijnlijk duidelijk werd. De beoogde aanstekelijke mix van Afro-Surinaamse en Caribische muziekstijlen vermengd met jazz en bebop liep hopeloos vast in simpele en zielloze funkpatronen. Interactie tussen de op eilandjes spelende musici was er niet. De solo’s van de vermaarde gitarist en Boy Edgarprijswinnaar Franky Douglas deden klungelig en amateuristisch aan, kronkelend door de stuurloze muziek waar niets origineels in te ontdekken viel. Een jammerlijk slot van de openingsavond van Stranger Than Paranoia dat met concerten van onder meer Archie Shepp, pianoduo Bert van den Brink en Oscar Jan Hoogland, POW Ensemble en Tingvall Trio in het verschiet, waarschijnlijk nog veel moois te bieden heeft.
Stranger Than Paranoia gaat de komende dagen verder in de Paradox in Tilburg (27 tot en met 29 december), De Toonzaal in Den Bosch (28 december) en het Bimhuis in Amsterdam (30 december, uitverkocht).
Zie ook:
