'Darkness Rising' spanningsboog over acht biljoen kilometer
CONCERTRECENSIE. Première Aart Strootman & TEMKO, ‘Darkness Rising’, Sonic Science Festival, Intro in Situ, Maastricht, 25 januari 2015
door: Mathilde Löffler
TEMKO met ‘Darkness Rising’ op het podium van Intro in Situ in Maastricht. Foto © Sveya Dieker
De première van ‘Darkness Rising’, een nieuwe compositie van Aart Strootman voor het ensemble TEMKO, beloofde een spannende gebeurtenis te worden. Georganiseerd in het kader van het Sonic Science Festival van de universiteit van Maastricht was voor dit concert de intieme klankwerkplaats Intro in Situ omgetoverd tot een muzieklaboratorium. Een ruimte volgestouwd met vintage versterkers, elektronica, effecten voor gitaar en basgitaar en een omvangrijk klassiek slagwerk met marimba, speciale bekkens en een indrukwekkende basedrum.
Met dit instrumentarium vertelde TEMKO het opmerkelijke verhaal van een satelliet die in 1972 door de NASA gelanceerd werd en waarmee gedurende dertig jaar – over een afstand van acht biljoen kilometer - radiocontact werd onderhouden. Een poëtische muzikale vertelling over eenzaamheid, over het wegvallen van steeds meer functies en over communicatie tot het moment dat alleen de eenzaamheid, het donker en de stilte nog over zijn.
De muziek van TEMKO – een ensemble voor hedendaagse gecomponeerde muziek - kun je betitelen als 'Minimal Chamber Metal'; muziek op het grensvlak van klassiek, kamermuziek, stoere metalinvloeden, jazz, gecomponeerde en geïmproviseerde muziek. Op het scherpst van de snede gespeeld, waarbij binnen de vastgelegde kaders van de uitgeschreven partituur ook ruimte is voor vrije gedeeltes die organisch verweven worden met de gecomponeerde structuren.
Klankcollage
De compositie ‘Darkness Rising’ is veelal opgebouwd uit motieven en uit lagen van klanken die in ruimtelijke, ademende structuren over elkaar heen worden gelegd op een wijze die doet denken aan de structuren van Steve Reich en Philipp Glass. Langgerekte spanningsbogen worden opgebouwd met een enorme rijkdom aan kleurrijke, warme en vibrerende geluiden. De nuances van de instrumenten mengen zo subtiel, dat uit de som der delen nieuwe klankcollages ontstaan.
Een hoofdrol is weggelegd voor het slagwerk van Ramon Loormans, die uit zijn Marimba's en bekkens de meest verfijnde geluiden weet te toveren. Samen met de door Rogier Telderman subtiel bespeelde vleugel ontstaat een betoverend, zwevend geheel waarin piano en slagwerk een compleet nieuwe sfeer creëren.
Daartegenover staat de met effecten vet aangezette elektrische gitaar van Aart Strootman en de basgitaar van Fred Jacobssen. Gemengd met de basedrum en gebruikmakend van vervormingapparatuur staan zij voor het geaarde, het heftige en het uitdagende in het klankspectrum. Voortdurend wordt er spanning opgebouwd, worden nieuwe lagen geweven en nieuwe patronen ingezet waarbij de muziek doorlopend evolueert in ritmische en melodische patronen. Door het geheel weerklinken radiofragmenten terwijl de lampen in de ruimte een voor een uitgaan en het donker langzaam toeneemt, op de voet gevolgd door de muziek.
‘Darkness Rising’ is een aangrijpend proces dat het publiek in het door subsidieperikelen geplaagde Intro in Situ volledig in de ban hield.
TEMKO is nog te zien op 30 januari in TAC Eindhoven, 4 april Paradox Tilburg, 10 april AXES Eindhoven, 17 april TivoliVredenburg Utrecht, 3 juni de Doelen Rotterdam.
