DVD-RECENSIE

Jules Deelder – Jazz is my religion
met o.a. Jules Deelder, Netty Deelder, Simon Vinkenoog, Remco Campert, Bart Chabot, Kamagurka, Hans Dulfer, Willem Breuker, Ger 'Sax' van Voorden
regie: Gerard Wessel
opgenomen: 2004, 2005
release: 2006
maatschappij: A Film
tijd: 80 min
website: www.deelder.com
door: Erno Elsinga

“Jazz is echte muziek; door mensen gemaakt” aldus Jules Deelder die vervolgens stelt dat muziek gemaakt op een computer nooit kan swingen. ‘Jazz is my religion’, gemaakt door fotograaf Gerard Wessel, is een onderhoudend portret over dichter Deelder waarin vooral de aspecten drugs, oorlog en jazz uitgelicht worden. Deze drie facetten zijn onontkoombaar met elkaar verbonden. De door Deelder geliefde jazz van big bands en grootheden kent in de jaren vijftig zijn hoogtijdagen en bovendien was het “in de mode” bij jazzmuzikanten om drugs te gebruiken. Ook Deelder, geboren tijdens de hongerwinter van 1944 in de meest gehavende oorlogstad Rotterdam, vindt de weg naar drugs. Hij noemt zich in de film een “zuiver idealistische spuiter ontstaan uit een intellectuele nieuwsgierigheid”.

Wessel volgde Deelder twee jaar lang; thuis, op straat, in het theater met Kamadeeldra, in platenwinkels en plaatjes draaiend in de strandtenten van Scheveningen, en heeft mede door de gebruikte filmtechniek iets weg van een roadmovie. De korrelige zwart-wit beelden passen naadloos in Deelders eigentijdse hang naar oude jazz.

Deelder is een wandelende encyclopedie van weetjes, feitjes en anekdotes die hij moeiteloos uit zijn fotografisch geheugen opdreunt, zo nu en dan aangevuld met een kort beeldfragment van onder meer Lionel Hampton in Nederland, Charlie Parker en Herbie Hancock. In zijn woonkamer laat Deelder enkele unieke platen horen voorzien van een anekdote. Zelfs de eerste plaat die hij kocht in 1958 heeft hij nog: een EP met op de ene kant Miles Davis, en op de andere Art Blakey. “Van Philips”.

De bijdragen van de gasten in de documentaire zijn amusant. Dulfer zou Deelder vragen mocht een van zijn drie vaste drummers niet kunnen, en Chabot noemt Deelder ‘geen sombere dichter en fantastisch in de discussie’. Aan de hand van jeugdfoto’s en filmfragmenten (zo zien we Deelder in 1966 met baard en lang haar al dichtend over jazz zijn debuut op het podium maken) wordt een beeld geschetst van Deelders jeugd door zus Netty en Simon Vinkenoog.

De film gaat vooral over de persoon Deelder en is geen documentaire over jazz. “Er wordt altijd zwaar geluld over muziek, maar het enige dat je kunt doen is er naar luisteren” aldus Deelder.

--