Ab Baars en Ken Vandermark gewaagd improvisatieduo CONCERTRECENSIE. Paradox Tilburg, Ab Baars Trio & Ken Vandermark, 28 september 2007
beeld: Marcel Mutsaers
door: Erno Elsinga
Voorafgaand aan de Europese tournee met het Ab Baars Trio schreef rietblazer Ken Vandermark in september vier nieuwe composities. Dat deed hij in New York, tijdens de een weekdurende première van de film ´Musicians´ van cineast Daniel Kraus met Vandermark in de hoofdrol. De film verhaalt over het werk van de ´hardwerkende improvisator´ en werd telkens afgesloten met een halfuurdurende ‘live’ soloset van Vandermark. Het is tijdens die solosessies dat de nieuwe composities gestalte kregen; klaar voor gebruik.
Ab Baars, Wilbert de Joode en Ken Vandermark in Paradox
Hoewel Baars en Vandermark geen onbekenden van elkaar zijn, speelden ze slechts eenmaal eerder samen. Dat gebeurde in Vandermarks thuisstad Chicago, in jazzclub ‘Empty Bottle’ waar Vandermark vanaf half jaren negentig tien jaar achtereen muzikaal gastheer was van de befaamde ‘Wednesday Night Jazz Series’, een wekelijkse broedplaats voor musici uit de internationale improvisatiescène.
Dat het er daarna niet meer van kwam is een gemis; de twee tenor- en klarinettisten lijken voor elkaar in de wieg gelegd, zo bleek afgelopen vrijdag in Paradox. Het enorme bereik aan dynamiek waarop de gestructureerde improvisatiestukken zijn gebaseerd, brachten een waaier aan kleurrijke klankpatronen te weeg, met de snelheid van een stoomtrein zoevend langs het hoog en laag. Het kwartet, waarin ook bassist Wilbert de Joode een prominente rol speelde, grossierde in duo-passages; menig compositie werd opgesierd door meeslepende duetten van afwisselend (gestreken) halfbas, sax(en), klarinet(ten), drums en fluit.
Baars maakte indruk met zijn impressionistische pennenstreken op de klarinet. De Nederlandse improvisator put op intelligente en soms humorvolle wijze uit de klankwereld van de Amerikaanse bop en free jazz. Die invloeden schoven naadloos in de heldere en krachtige ongepolijste lyriek van Vandermark; Chicago-jazz gedrenkt in Europese invloeden. Het leverde hartverscheurende muzikale taferelen op, van het gehoor teisterend – in een duet van klarinetten – tot stiltedwingende miniaturen.
Deze oorspronkelijke muziek weet te raken. De composities hebben een kop en een staart, maar bieden vervolgens veel ruimte aan improvisatie. De musici kruipen in elkaars klankbeeld, gaan de uitdaging niet uit de weg. Hoewel drummer Martin van Duynhoven soms geforceerd aanhaakte, deed het niets af aan de gretigheid waarmee De Joode, Baars en Vandermark de gespeelde stukken benaderden. Ook de vier nog jonge door Vandermark geschreven composities - Memory Moves Forward, Waltz For Monk, Losing Ground, Rather Scattered – stonden als een huis en zullen aan het slot van de Europese tournee, op 21 oktober in het Bimhuis, ongetwijfeld nog meer in kracht zijn toegenomen.
© Jazzenzo 2010