Doorleefde Ljiljana Buttler kort in Bimhuis CONCERTRECENSIE. Bimhuis Amsterdam, Ljiljana Buttler & Mostar Sevdah Reunion, 27 maart 2008
beeld: Jojanneke Claessen
door: Tim Sprangers
Wat een verhaal. In Bosnië was ze in de jaren zeventig en tachtig een nationale beroemdheid. Zangeres Ljiljana Buttler werd geprezen voor haar machtige en diepe stemvermogen en was regelmatig te zien en te horen op radio en televisie. Tijdens de gruwelijkheden in het Miloševi?tijdperk raakte ze spoorloos; het land vreesde een overlijdensbericht. Echter, plots dook ze op in 2003 in Düsseldorf.
De moeder van gypsy soul, Ljiljana Buttler, in Bimhuis Amsterdam
Een producer haalde haar over om weer te gaan zingen. De muzikale balkanwereld raakte in rep en roer; een comeback van Ljiljana Buttler voelde als een soort bevrijding en ze werd gebombardeerd tot ‘de moeder van gypsy soul’.De massieve vrouw heeft zodoende iets magisch gekregen. Toen Buttler het Bimhuispodium betrad barste er een luid applaus los die snel gevolg kreeg in de vorm van eerbiedig zwijgen.
De Bosnische zangeres heeft een doorleefde stem; getekend door drama en ellende, maar ook zeker liefde en geluk. Ze wordt terecht vergeleken met de grote jazzzangeressen. Ook als je niet letterlijk begreep waar ze over zong, liet Buttler je geloven in prachtige verhalen. Haar vocale inhoud heeft een aangrijpende geschiedenis die niet direct verteld hoeft te worden; deze is er inherent aan. Ze zingt vaardig en bezield met intens zware klanken.
Het zevenkoppige Mostar Sevdah Reunion (MSR) begeleidde de balkanzangeres. De band heeft als missie de wereld te laten kennis maken met Sevdah, de traditionele Bosnische muziek. Vrolijke, ongecompliceerde ritmes werden afgewisseld met druilerige melancholiek. Dat Bosnië lang is overheerst door het Ottomaanse Rijk is duidelijk te horen aan de Oosterse accenten. Het is geen groep muzikanten van grote kwaliteit. Valse noten, gebrekkige samenwerking en langdradige variatieloze thema’s tekenden de identiteit van MSR. Drummer Senad Trnovac speelde houterig en saai en pianist Jovan Dordevic baseerde zich voornamelijk op trutterige clichés. Enkel zanger Nermin Alukic en gitarist Milic Petrovic konden zo nu en dan overtuigen.
Ljiljana Buttler en de zevenkoppige Mostar Sevdah Reunion in Bimhuis
Het was dan ook bijzonder jammer dat MSR het grootste deel van het optreden zonder Buttler musiceerde; ze arriveerde later en vertrok eerder dan de band. Het zou kunnen zijn dat de zangeres een geheel concert niet volhoudt; een andere optie is dat ze de band zelf in de schijnwerpers wilde laten staan. Het was in ieder geval geen verstandige keuze. Zonder de 'Billie Holiday of Gypsy Music' was het concert zowel muzikaal en emotioneel oninteressant. Door de avond af te sluiten met ‘No brick in the wall’ van Pink Floyd veranderde het pretentieus overbrengen van de Sevdah in een totale harlekinade. De verschijning van de imposante Ljiljana Buttler bood een onbegrensde compensatie.
© Jazzenzo 2010