Artikel geprint vanaf Jazzenzo.nl

Modes of Joy gedragen dialoog tussen adem, instrument en ruimte

CONCERTRECENSIE. Modes of Joy, Orgelpark, Amsterdam, 2 oktober 2025
tekst en beeld: Jeroen Jansen

In het Orgelpark in Amsterdam vond afgelopen donderdag een bijzonder concert plaats waarin vreugde werd gevierd als daad van verzet. Onder de titel Modes of Joy verkende een internationaal kwartet van gerenommeerde jazzmusici het thema ‘Joy as an Act of Defiance’ in een muzikale dialoog tussen adem, instrument en ruimte. 

 
Henry Hey, Theo Bleckmann, Tineke Postma en Mark Haanstra speelden in het Amsterdamse Orgelpark hun project Modes of Joy.

Orgelpark
Het Orgelpark, gevestigd in een voormalige kerk aan het Amsterdamse Vondelpark, is sinds de oprichting in 2005 uitgegroeid tot een internationaal centrum voor orgelkunst en klankexperiment. Het initiatief ontstond vanuit de wens om het orgel, vaak geassocieerd met liturgische muziek, opnieuw te positioneren als een veelzijdig en eigentijds instrument. Met een indrukwekkende verzameling van negen orgels, variërend van barok tot modern, biedt het Orgelpark een unieke speelruimte voor componisten, improvisatoren en geluidskunstenaars. De akoestiek en het instrumentarium maken het tot een ideale plek voor grensverleggende muziekprojecten zoals Modes of Joy.

Uitvoerenden
De uitvoerenden, Theo Bleckmann (stem), Henry Hey (orgel & klavecimbel), Tineke Postma (sopraan- en altsaxofoon) en Mark Haanstra (basgitaar en contrabas), brachten ieder hun eigen achtergrond en klankkleur mee. Bleckmann, een Duitse vocalist gevestigd in New York, staat bekend om zijn experimentele benadering van zang en zijn werk met onder anderen Meredith Monk en John Zorn. Henry Hey, toetsenist en componist, werkte samen met David Bowie en George Michael, maar ook met Bill Bruford en Wayne Krantz. Tineke Postma is één van Nederlands meest lyrische en technisch begaafde saxofonisten, en Haanstra beweegt zich moeiteloos tussen jazz, wereldmuziek en hedendaagse compositie.

 
De setlijst bood een rijke variatie aan composities, elk met een eigen benadering van vreugde. 

Nieuwe klankwerelden
De samenwerking tussen Mark Haanstra en Henry Hey ontstond tijdens hun gezamenlijke werk aan de musical ‘Lazarus’ van David Bowie. Vanuit die ontmoeting groeide een vriendschap en een gedeelde interesse in nieuwe klankwerelden. Het Orgelpark bleek een ideale plek om die zoektocht voort te zetten: bij het eerste bezoek was er direct een klik met de ruimte en de instrumenten. Het idee voor een gezamenlijk project ontstond spontaan, waarbij Hey samen met Bleckmann de muziek componeerde. Tineke Postma werd vervolgens uitgenodigd om mee te spelen. Ondanks de korte voorbereidingstijd viel alles tijdens het concert prachtig samen.

William Blake
De setlijst bood een rijke variatie aan composities, elk met een eigen benadering van vreugde. Zo opende het concert met ‘Joy’, een poëtische verwijzing naar de Engelse dichter William Blake, gevolgd door het verstilde ‘Organ Peace’, waarin ademhaling en ruimte centraal stonden. Henry Hey bewoog zich tijdens het concert als een kind in de snoepwinkel tussen de verzameling orgels in de zaal. Tineke Postma speelde kristalhelder en vormde een mooi muzikaal koppel met de gepassioneerde Theo Bleckmann, die zijn vocale kunsten aanvulde met subtiele elektronische vervormingen.

Mark Haanstra bond alles samen op zowel basgitaar en contrabas en leverde met ‘Tara’, het enige stuk van de avond zónder orgel, één van de compositorische hoogtepunten af. Ook bijzonder was een kort intermezzo waarin alle vier de musici samen op een orgel speelden.

Schotse ballade
Het slotstuk van de avond, ‘Water is Wide’, was de enige standard op het repertoire. Deze traditionele Schotse ballade werd in een verstilde en ruimtelijke versie uitgevoerd, waarin de melodie langzaam werd ontvouwd en gedragen door de ademende ruimte van het Orgelpark. De keuze voor dit stuk als afsluiter onderstreepte de thematiek van het concert: vreugde als iets eenvoudigs, kwetsbaars en universeels.

Er zijn opnames gemaakt voor een livealbum en begin volgend jaar volgt er hopelijk een tournee.


© Jazzenzo 2010