Onder meer Carlos Bica, Joris Roelofs en gastprogrammeur Anton Goudsmit traden op tijdens Festival Jazz International Rotterdam

Voor het eerst bestonden de zaterdag- en zondagavond niet uit drie maar vijf concerten. Een extra zaal, op de vierde verdieping, was erbij gehaald om dit te verwezenlijken. Een goede keuze enerzijds, daar het festivalgevoel veel duidelijker aanwezig was dan voorgaande jaren. Het hoppen van zaal naar zaal en weer terug; het creëert een speciale, verwende entourage. Anderzijds pakte de verandering minder uit omdat de bezoeker erg weinig tijd had om naar adem te happen. Even een drankje achterover slaan en maar weer snel de zaal in, op zoek naar een mooi plekje. Daarnaast blijft het gebouw van De Doelen sfeerloos en zal het nimmer gezellig worden.

En toch was het een succes, dankzij de boeiende insteek van Anton Goudsmit die aan de hand van programmeur Frank van Berkel een opwindend programma wist neer te zetten. Voornamelijk de laatste dag, zondag, had enkele verwachtingsvolle acts in petto.


Het kwartet van saxofonist Joris Roelofs, met onder andere bassist Reginald Veal en pianist Aaron Goldberg, stond als een huis

Zoals Joris Roelofs, al jarenlang een van de meest talentvolle Nederlandse blazers. Hij beet het spits af door zijn in New York opgedane progressie te tonen aan de hand van een weergaloos gezelschap. Drummer Greg Hutchinson (Redman), pianist Aaron Goldberg (Hubbard) en bassist Reginald Veal (Blanchard), stonden de klarinettist/saxofonist bij. Hoewel de drie Amerikanen nog dezelfde dag waren gearriveerd op Hollandse bodem, stond het kwartet als een huis. Verfijnde ballads met eigenzinnige klankkleuren uit Roelofs’ klarinet vonden vervolg in meesterlijk opgebouwde én afgebouwde (eigen) stukken. Grote overeenkomst van alle muzikanten is de frisse inventiviteit. Goldberg, constant afwisselend in tempo en felheid, en de krachtige drummer Hutchinson waren de uitblinkers. Het kwartet speelt in hun Europese tour in elf dagen elf maal, verspreid over zeven landen. Hoezo gemotiveerd?

In de kleinere zaal, te bereiken via een formele lift, die voor de gelegenheid was opgeleukt middels zigeunerklanken van Django Reinhardt, vond het experiment plaats. Het waren spannende optredens. Carlos Bica met Frank Möbus en Jim Black begonnen toen Roelofs zijn laatste toon had geblazen. Het werd een hoogtepunt. Lyrische kippenvelmomenten, intelligent geconstrueerd in rockachtige klankvelden, vonden oorsprong in groeps- en individuele creativiteit. Subtiel verschuivende, herhalende thema’s van bassist Bica werden met onrust volgespoten door de immens dynamische drummer Black. De loops van Möbus, Goudsmits favoriete gitarist, creëerden ruimte voor strakke en tegelijk zeer beweeglijke lijnen.


Trio Frank Mobus, Carlos Bica, Jim Black: weergaloos!

Het duo Knalpot, woonachtig in Nederland, vormde een reden voor veel mensen die het in eerste instantie aandurfden alsnog weg te rennen uit de zaal. Het is een raadsel, de aanvang was al de moeite waard: de in groene shirts gehesen drummer Gerri Jäger en gitarist Raphael Vanoli gaan tegenover elkaar zitten, halen diep adem, trekken een rode muts over hun kop en lijken te willen zeggen: klaar voor de start? Wat volgt is een vlammende achtbaanrit met intens zware beats, elektronisch geruis, driehonderd snoeren, tal van ondefineerbare attributen en vooral: een onvoorstelbare dosis energie. Jäger en Vanoli speelden de zaal volledig plat met als hoogtepunt de donkere dubstepbeat die eindeloos aanhield, maar nog veel langer had mogen doorgaan. De ritmische anticipaties van Jäger waren smerig; de antwoorden van Vanoli knarsend lekker. Onbegrijpelijke blikken vanuit het publiek waren er in overvloed. Onterecht. Knalpot staat voor ontwikkeling, vindingrijkheid, vernuft en vitaliteit. Wat wens je meer in muziek?


Fugimundi stelt nimmer teleur: Eric Vloeimans, Harmen Fraanje, Anton Goudsmit

Tussen de twee wakkerschuddende bands in de kleinere zaal, speelde het trio van Eric Vloeimans, Fugimundi, een internationaal geprezen band. De trompettist lijkt de laatste jaren niets anders dan lofzangen te ontvangen. Zijn cd’s blijken keer op keer juwelen. De eerlijkheid in het eigenzinnige spel van Vloeimans zelf, in combinatie met de lyriek van pianist Harmen Fraanje en de tragische humor van Anton Goudsmit blijken een gouden greep. Eigenlijk kan Vloeimans dan ook alleen maar tegenvallen. Dit doet hij alleen nooit. De openhartige melodieën en zijn kenmerkende klankkleur vervelen nimmer. Fugimundi speelt hartverscheurende composities maar kan het daarna gelijk weer relativeren. Niet in de laatste plaats dankzij gastprogrammeur Goudsmit (Vloeimans: ‘als jullie denken, is die gast echt zo gek? Jazeker, dat is ie’).


De Triluk Gurtiband van meesterdrummer Gurti sloot het festival af

Het was jammer dat de fijne avond, waar Goudsmits visie duidelijk is in te herkennen (hoop stijlen, veel plezier, energie en echte bands) werd afgesloten met een gezapig en inspiratieloos gezelschap. De Triluk Gurtu Band bestond uit een multiculturele samenstelling onder leiding van meesterdrummer Gurtu. De Indiase ambassadeur speelde met grootheden als McLaughlin, Zawinul en Metheny, maar exceleerde in De Doelen voornamelijk in slappe, verplichte wereldmuziek zonder enige vorm van dynamiek. Jammer, maar helaas. De voorgaande bands deden hem vliegensvlug vergeten.

• Jazz International Rotterdam