Artikel geprint vanaf Jazzenzo.nl

InJazz bijzonder kostbaar jazzfeest, maar wat levert het op?

INJAZZ. Conferentie & Festival, Lantaren Venster & Kantine Walhalla, R’dam, 22-23 juni
beeld: Ton van Leeuwen, Eric van Nieuwland, Melanie van Zweeden
door: Cyriel Pluimakers

Het twee dagen durende InJazz in Rotterdam heeft zich ontwikkeld tot een belangrijk netwerkevenement, met naast de Nederlanders ook veel buitenlandse gasten. Voor de lichting 2017 geven de tellers aan het einde zo’n 450 bezoekers aan.


  
Showcases van onder meer Molino en Kika Sprangers op netwerkevenement InJazz in Rotterdam.

Veel professionals uit Engeland, Duitsland, België en Frankrijk zijn aanwezig. Een van de hoogtepunten vormt het matchmaking programma, waarin vraag en aanbod bij elkaar gebracht worden in persoonlijke gesprekken tussen musici en programmeurs. Daarnaast komen thema’s als de organisatie van jazzfestivals, auteursrechten, live streaming, jazz composing en risicovol programmeren aan bod.

Showcases
Veruit het meest interessant is het internationale showcase-onderdeel met presentaties van diverse jonge ensembles. Thema’s zijn ‘Dutch InJazz’, ‘Europe In Jazz’ en ‘Next Generation InJazz’.  Het uit Amsterdam afkomstige Molino opent met een bonte mix van folk, avant-garde jazz, elektronica en Britpop. De welluidende klanken van het Xavi Torres Trio worden – na de Young Vips tournee – nu gepresenteerd aan een internationaal publiek. Een verrassing vormt het Londense Nérija met een actueel soort wereldmuziek met elementen uit de jazz, hip hop, afrobeat en South African Township. Muziek die fris van de lever gespeeld wordt en duidelijk opvalt tussen het overvloedige aanbod. Enthousiast is de muziek van het Spaanse kwintet Trempera!, winnaars van de Keep An Eye Jazz Award 2014. Een tegenvaller vormt het Nederlandse Bruut!, met hun oubollige interpretatie van de souljazz. Een verkeerde keuze, zeker omdat dit kwartet al eerder op InJazz stond.


Anton Goudsmit trad op met NJJO. Jazz Pitch: muzikanten laten hun muziek horen aan deskundigen. Chris Engel (Umbra).

Diepgang
Echte artistieke diepgang wordt er bereikt bij Joost Lijbaarts ‘Under the Surface’, met glansrollen voor zangeres Sanne Rambags en gitarist Bram Stadhouders. Rambags vormt met haar stemkunst een van de meest interessante muzikanten van dit moment, met een prachtige synthese van Scandinavische folk, impro en jazz. Stadhouders vult haar zang aan met zeldzaam goed aansluitende sounds. Percussionist Lijbaart speelt creatiever dan ooit en geniet duidelijk van de grenzeloze creativiteit van de twee jongere musici. Een trio met internationale potentie, dat de komende jaren alleen maar kan groeien. Adembenemend en erg bijzonder!

Anton Goudsmit
Gitarist Anton Goudsmit is een van de meest in het oog springende podiumdieren van de Nederlandse jazz, maar zijn kwaliteiten als orkestleider zijn tot nog toe niet vaak voor het voetlicht gekomen. Sinds begin dit jaar leidt hij het Nationaal Jeugd Jazz Orkest (NJJO), het ‘Jong Oranje van de Jazz’. Hij zweept de bigband op tot grote hoogten en het ensemble zet een fantastische groove neer, die voelt als een lichte aardverschuiving. De grote zaal van Lantaren Venster zindert. Altsaxofonist Mo van der Does en trombonist Yavin Groenewegen schitteren met solistisch vuurwerk.

  
Xavi Torres Trio. Trompettist Gidon Nunes Vaz. Rogier Telderman’s Triptych.

De spontane inzet die het NJJO kenmerkt, is helaas volledig afwezig bij het in de foyer van Lantaren Venster optredende Gidon Nunes Vaz Sextet, met brave hardbop uit de schoolboekjes. Anonieme muziek om flink doorheen te praten. Saxofoniste Kika Sprangers komt in de grote zaal met een droombezetting voor de dag, waaraan niets ontbreekt: een koortje met drie zangeressen, een stevige ritmesectie en een uitgebreide blazerssectie met fluit, trompet, hoorn, saxofoon en basklarinet. Liefst twaalf muzikanten sieren het podium. Sprangers maakt haar muzikale droom helemaal waar, met fraaie arrangementen voor haar melodieuze composities en uitgesponnen solo’s.

Uit Ierland komt Umbra, een kwintet dat een van de energiekste optredens geeft van het hele evenement. In een soort muzikale roller coaster passeren beurtelings punk, rock, no wave jazz en impro de revue. Een ongebruikelijke mix die overeind blijft door een stuwende ritmesectie. Ronduit explosief is het spel van sopraansaxofonist Chris Engel en tenorsaxofonist Sam Comerford. Complex en avontuurlijk zijn de improvisaties van bandleider en gitarist Chris Guilfoyle. Onontkoombare muziek, met artistieke urgentie, innovatief!

   
De Londense groep Nérija. Jurylid Amanda Kuyper met Boy Edgar Prijswinnaar Martin Fondse. Tenorsaxofonist Sam Comerford (Umbra).

Uitermate dubieus is de keuze van de programmamakers voor Rogier Telderman’s Triptych, die met zijn softe aanpak eerder thuishoort op een new age festival. Gegoochel met elektronica, gefluister op fluit. Scandinavische pianoclichés, kortom een wegloopconcert. Een tegenvaller die gelukkig honderd procent goed gemaakt wordt door het duo van de uit Turkije afkomstige zangeres Sanem Kalfa en gitarist/violist George Dumitriu. Spirituele en fijnzinnige muziek, die zich begeeft op het terrein van de microtonaliteit. Een ultieme verklanking van breekbaarheid. Hoogtepunt vormt de vrije interpretatie van de standard ‘Blue Skies’ het lijflied van Kalfa. Misschien wel het mooiste moment van twee enerverende dagen InJazz.

Martin Fondse
Een topmoment vormt de uitreiking van de Buma Boy Edgar Prijs aan orkestleider, componist en pianist Martin Fondse (1967). Met zijn onvermoeibare inzet vormt hij al decennialang een spil van het Nederlandse muziekleven. Met zijn brede muzikale blikveld, is hij een ambassadeur die de kunstmatige scheidingen tussen genres weet op te heffen. Zijn sympathieke en energieke uitstraling heeft een groot effect op elke omgeving waarin hij optreedt. Ook het NJJO heeft haar hoge niveau - mede aan zijn jarenlange inzet - aan hem te danken. Uit het juryrapport: “De jury roemt Martin Fondse als een verbinder. Door zijn muziek, door zijn gedrag, door zijn humor en door een positieve kijk op leven en toekomst. En niet in het minst door zijn motiverende rol voor een nieuwe generatie van gevorderde amateurs, semi-profs en jonge talenten…

Duur feestje
Regelmatig klinkt in de wandelgangen de kritiek dat dit toch wel een erg duur feestje is. Een bedrag van enkele tonnen zingt rond in de foyer van Lantaren Venster. Uiteindelijk gaat het natuurlijk om BUMA royalties en podiumkunstensubsidie die besteed worden om meer werk te genereren voor jazzmusici. Een keer per jaar worden vraag en aanbod in Rotterdam bij elkaar gebracht. De niet altijd gelukkige Nederlandse keuzes vormen geen directe aanbeveling. En - laten we eerlijk zijn - welke optredende bands hebben nu echt internationale potentie?

Het overheersende gevoel is dat het voor een aantal ensembles domweg nog te vroeg is, dat een aantal verfijnde kamermuziekachtige formaties zeker in aanmerking komen en dat een aantal showcases ronduit de verkeerde keuze zijn. Geen kwestie van verschil in smaak, maar van kwaliteit. Het zou goed zijn als InJazz een nog zorgvuldigere selectie pleegt op het uitgebreide aanbod, met het accent op muziek die echt innovatief en avontuurlijk is.


© Jazzenzo 2010