CONCERTRECENSIE. Stranger Than Paranoia, openingsavond, Paradox Tilburg, 23 december
beeld: Bartho van Straaten
door: Erno Elsinga
“Niets te gek”, vertaalde een bezoeker van Stranger Than Paranoia de naam van het festival aan een vriend. Met omgekeerde petjes op het hoofd, waren beiden in afwachting van het optreden van beatboxer Sniggy die op de openingsavond van de 24e editie van Paranoia als tweede geprogrammeerd stond tussen een ontmoeting van Jasper van ’t Hof en Paul van Kemenade en Hermine Deurloo met een trio van Rembrandt Frerichs.
Jasper van 't Hof met Paul van Kemenade, beatboxer Sniggy, en Hermine Deurloo met een trio van Rembrandt Frerichs openden de 24e editie van Stranger Than Paranoia in Tilburg.
Hiphop
De aanwezigheid van de paar hiphoppers tussen het jazzpubliek schetste terloops de huidige staat van het festival. Terugkijkend op een rijk verleden met grote jazznamen op het affiche en uitpuilende zalen, ligt bij organisator Van Kemenade de niet geringe uitdaging met minder budget dan voorheen het improvisatiefestival levendig te houden en te laten meegroeien met de tand des tijds om van blijvende aanvullende waarde te zijn op het door de jaren heen volwassen geworden programma-aanbod van de Tilburgse Paradox, waar Paranoia, naast een avond in Nijmegen, plaatsvindt.
De Surinaamse beatboxer Marciano Madretsma, alias entertainer Sniggy, houdt het midden tussen een stemkunstenaar en een medisch wonder. Knap maar niet bijzonder muzikaal, imiteert Sniggy instrumenten over groovende ritmen waarover rap en zang weerklinkt. Alles met de stem en zo nodig tegelijkertijd. Een sterk staaltje hiphop-kunst dat weliswaar snel verveelt.
Pijporgel
De avond werd geopend door een duo-optreden van altsaxofonist Paul van Kemenade en pianist Jasper van ’t Hof, omringd door keyboard en elektronica. Twee ras-improvisatoren met een eigen visie en een eigen geluid die zonder noemenswaardige voorbereiding het podium opstapten. Beiden etaleerden groots hun kunnen, maar echt tot elkaar komen wilde het niet. Van ‘t Hofs verbluffende gebruik van elektronica is even onderscheidend als overrompelend. Een wederopstanding van Emerson, Lake and Palmer werd in hoog tempo omlijst met speldenprikkende samples, rondzingende bassaxofoons, dwingende grooves of melancholisch pijporgel. Van Kemenade haakte aan met riffs en thema’s, om te excelleren waar Van ’t Hof de elektronica liet rusten of achter de piano kroop, zoals in '‘Round Midnight' waar gloedvol samenspel ontstond. Een verwachtingsvol concert dat beslist meer voorbereiding verdiende. 
Hermine Deurloo en Rembrandt Frerichs presenteerden hun cd 'Living Here'. Jasper van 't Hof in de weer met elektronica.
Expansiedrift
Even bijzonder als vervreemdend was het afsluitende concert van chromatisch mondharmonicaspeelster Hermine Deurloo, pianist Rembrandt Frerichs, cellist Jörg Brinkmann en slagwerker Julian Sartorius, die onder meer stukken van hun zojuist verschenen album ‘Living Here’ speelden. Geproduceerd door Chris Weeda die tien jaar met Toots Thielemans werkte.
Gestoken in gevoelvolle arrangementen groeide de broeierige chemie van het begeleidende trio uit tot bedachtzame improvisaties met experimentele rafelranden. Een betoverende wereld, die middels catchy thema’s of anderszins terugkeerde naar de melodieuze harmonieën van Deurloo. Vastgezet in verhalende pracht en praal, zou je wensen dat Deurloo evenals het trio grenzen doorbrak. De composities geven alle aanleiding, maar in de uitvoering remt Deurloo’s spel in de geest van de traditie de expansiedrift van het trio.
Stranger Than Paranoia gaat verder op 27, 28 en 29 december in de Paradox in Tilburg. Met Myles Sanko, Knalpot ft. Jozef Dumoulin, Labtrio, Reeds & Deeds hommage aan Roland Kirk, Flat Earth Society, Espen Eriksen Trio e.a.