CONCERTRECENSIE. Max Ionata Quartet, Theater De Krocht, Zandvoort, 4 september 2016
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers
Al vijftien jaar organiseert contrabassist Eric Timmermans - vaak op zondagmiddag - jazzconcerten in het Zandvoortse Theater De Krocht. In de loop der jaren is een breed en enthousiast publiek opgebouwd, waarbij de focus ligt op veertigplussers die van mainstream jazz houden. Start van het seizoen vormt een concert van de Italiaanse tenorsaxofonist Max Ionata (1972), een musicus die in zijn geboorteland een belangrijke status heeft maar hier nog een relatief onbekende is.
Saxofonist Max Ionata trad in Zandvoort op met bassist Eric Timmermans, pianist Rob van Bavel en drummer Frits Landesbergen.
Op meer dan 70 albums leverde Ionata inmiddels muzikale bijdragen en onlangs zag de cd ‘Rewind’ het licht. De tenorsaxofonist is een bekende van Frits Landesbergen en beide heren ontmoetten elkaar drie jaar geleden op een jazzfestival in het Zwitserse Ascona in de band van de Italiaanse pianist Dado Moroni. Wat volgde was een muzikale samenwerking, waarbij ze ook al in mei 2015 op het evenement Jazz In Zandvoort optraden. Op YouTube staat een filmverslag van dit hele concert.
Onversterkt
Dit jaar werd Ionata uitgenodigd voor het Laren Festival. Alle reden dus om hem ook op te laten treden in Zandvoort. Bijzonder is dat hij onversterkt speelt, iets wat hem moeiteloos afgaat. Ionata beschikt over een prachtige toon op zijn tenorsaxofoon, die niet alleen refereert aan klassiekers op Blue Note maar ook aan het moderne geluid van Bob Mintzer. Zijn geluid is krachtig en breed, maar nooit hard of agressief. Bijzonder prettig is het om niet naar de zoveelste Coltrane-kloon te luisteren, maar naar een musicus die zijn eigen weg gevonden heeft en met een hartstochtelijke inzet speelt. Bovendien heeft hij een droomband rondom zich heen verzameld met de top van de Nederlandse jazzscene.
Het concert wordt opgedragen aan Toots Thielemans en Ionata geeft onder meer een gloedvolle interpretatie van de bekende compositie ‘Sno’ Peas’ van Phil Markowitz, een stuk dat Toots vaak gespeeld heeft. Vlekkeloos is ook het prachtige pianospel van Rob van Bavel, die moeiteloos de hele jazztraditie ten gehore brengt. Indrukwekkend is Ionata’s interpretatie van Mal Waldron’s klassieker ’Soul Eyes’ die start met een onbegeleide solo. Een zeldzaam smaakvolle interpretatie, die precies de kern van het stuk raakt. De kunst is om de emotionele compositie niet al te sentimenteel te spelen en Ionata slaagt hierin met verve. Ionata sluit zijn uitvoering ook a capella af. Hij is een echte verhalenverteller, die al zijn solo’s van een mooie spanningsboog voorziet. 
Rob van Bavel, Max Ionata, Frits Landesbergen.
Energiek
Was de eerste set al indrukwekkend, in de tweede gaan de musici er met nog meer energie tegenaan. In ‘Nobody Else But Me’ geeft Ionata een demonstratie van zijn ultieme beheersing van het hoge register. De tenorsaxofoon krijgt er in zijn handen moeiteloos een octaaf bij. Zijn reservoir aan muzikale ideeën lijkt eindeloos en elke solo krijgt van hem een passende afsluiting. Ionata is een muzikant met smaak, die nooit in virtuoos effectbejag vervalt. Dat hij ook de uptempi beheerst laat hij horen in ‘The Best Thing For You Is me’, een aanstekelijke compositie die ook resulteert in muzikaal vuurwerk van zijn begeleiders. De klappen die Landesbergen op zijn drumstel uitdeelt zijn indrukwekkend en van Bavel laat horen waarom hij tot de top behoort van de Nederlandse jazzscene. Contrabassist Eric Timmermans vormt de broodnodige rots in de branding.
Meeslepend is de interpretatie van de ‘Stardust’, een ijkpunt voor de ballad-kwaliteiten van een tenorsaxofonist. Ionata geeft een meeslepende en indringende visie op deze standard. Het optreden wordt feestelijk afgesloten met Stevie Wonders’s ‘Don’t You Worry About a Thing’, een stuk waarin de hele band nog een keer aan zijn trekken komt. Met een opgewekt gevoel gaat het enthousiaste publiek naar huis, een onvergetelijke zondagmiddag rijker.
Dit kwartet vormt een topper in de Europese jazz en verdient zonder meer een plek op de komende editie van het North Sea Jazz Festival.