CONCERTRECENSIE. Udo Pannekeet, Porgy en Bess, Terneuzen, 7 december 2014
beeld: Eddy Westveer
door: Mischa Beckers
De Nederlandse jazzbassist Udo Pannenkeet speelde in zijn Pitch Pine Project met Randy Brecker, is een sleutelfiguur in het Tim Langedijk Trio en begeleidt diverse artiesten. Onlangs kwam zijn eigen album ‘On’ uit met tenorsaxofonist Erwin Vann, drummer Pascal Vermeer en Boy Edgarprijswinnaar, pianist Jeroen van Vliet. Pannekeet schreef de muziek met deze musici in het hoofd en produceerde de plaat. Dit concert presenteerde hij ‘On’ in Porgy en Bess in Terneuzen.
Erwin Vann, Jeroen van Vliet, Pascal Vermeer en basgitarist Udo Pannekeet presenteerden het album 'On' in Porgy en Bess.
Voor ‘On’ had Pannekeet een goed omlijnd idee van de klank: natuurlijk, poëtisch en akoestisch van aard. Hij ging niet over een nacht ijs. Speciaal voor de gelegenheid liet hij door Piet Visser een nieuwe bas bouwen: een zessnarige semi-akoestische basgitaar met een geluid dat ligt tussen een contrabas en een fretloze basgitaar. De Fattoria Musicastudio, voorzien van de vereiste sublieme vleugel en gelegen op een heuvel in een erg stille omgeving in Osnabrück, completeerde het ideaalplaatje. Qua geluid en omstandigheden laat Pannekeet dus niet veel aan het toeval over.
Geconcentreerd
Dat viel in de Terneuzense jazzclub op zijn plaats: goede akoestiek en een gebalanceerd podiumgeluid, een uitstekende Steinwayvleugel en publiek dat geconcentreerd de muziek in zich opnam. Dat had zijn uitwerking op de muzikanten. De stukken van ‘On’ werden met veel interactie, geïnspireerd gebracht. Pannekeet schiep in zijn stukken heldere kaders, maar liet daarbinnen veel ruimte om te improviseren. Dat bleek meteen in ‘Wizard of Wishaw'. De baslijn was strak en afgemeten en Van Vliet dartelde er energiek omheen. De pianist werkte tijdens dit concert regelmatig via stevig geaccentueerde akkoordvariaties naar een wervelwind aan klanken in de climax. Maar veel stukken leenden zich ook voor een ingetogener invulling. Met mooie, voor Van Vliet kenmerkende, rijke impressionistische partijen of speelse ritmische spelletjes als reactie op Vermeers patronen.
Bij de voorbereiding op ‘On’ experimenteerde Pannekeet met nieuwe melodische concepten, bijvoorbeeld het contrapunt. Dit inspireerde de bassist om uit te gaan van twee melodieën die langs elkaar bewegen zoals in het stuk ‘Field Division’. In plaats van één melodie die geharmoniseerd wordt door akkoorden, ging hij uit van twee lijnen die harmonie en beweging suggereren. En, ondanks dat dit nummer in 13/8 staat, in een comfortabele flow. 
Pianist Jeroen van Vliet won dit jaar de Boy Edgar Prijs. Slagwerker Pascal Vermeer.
Laagjes
Sommige delen in Pannekeets composities zijn gedetailleerd uitgewerkt. Dan keken de musici geconcentreerd voor zich uit en klonk de melodie in diverse laagjes al dan niet ondersteund door ritmische spitsvondigheden. Een mooi vertrekpunt voor verdere verkenningen.
Vann rekte de noten in de melodie lang en melancholisch uit en trok dat initieel door in zijn improvisaties. Langzaam boog en vervormde hij de klanken. Of hij bouwde zijn solo op met korte ritmische stoten, die overgingen in snelle heen en weer gaande loopjes. Vermeer nam delen over of joeg aan en de heren gaven elkaar steeds voorzetjes. Dat kwam spannend samen in ‘Albert’s path is a strange and difficult one’. Vermeer en Pannekeet zorgden voor een gonzende groove, waarin Vermeer het patroon steeds drukker vormgaf en voorzag van vernuftige breaks. Ze joegen elkaar en de andere muzikanten op in indrukwekkende improvisaties.
Niet alleen de samenwerking bij dit kwartet is sprekend, ook de samenklank. Het geluid van Pannekeets bas mengt mooi met de klanken van met name de vleugel. En dat gaf extra nadruk aan het poëtische effect in de meer ingetogen stukken. Maar, ook in de wat heftiger uitvoeringen bleef elk detail hoorbaar.
Niet tijdelijk
Dat het niet een tijdelijk project is, blijkt ook uit de setlijst. Daar staan ook nieuwe stukken op zoals ‘Modern Times’, dat in Porgy en Bess klonk. Het idee is om in 2015, als Van Vliet klaar is met zijn Boy Edgarjaar, weer een nieuwe cd met deze groep op te nemen. Wat begon als een initiatief van Pannekeet is inmiddels een echte band geworden.