CONCERTRECENSIE. Kairos 4tet, Paradox Tilburg, 24 oktober 2014
beeld: Liesbeth Keder
door: Rinus van der Heijden
‘Kairos 4tet bestaat uit de top van de nieuwe opkomende UK jazzscene en is in de UK een regelrechte sensatie’, ronkte de website van muziekpodium Paradox. Dat beloofde derhalve heel wat. Maar de verwachtingen vielen al bij de eerste noten van een slaapverwekkend concert in duigen. 
Het Kairos 4tet met saxofonist Adam Waldmann kon in Paradox niet overtuigen.
Kairos 4tet bestaat uit vier jonge mensen, die het een en ander uit de Afro-Amerikaanse jazz bijeen hebben gesprokkeld en daar een ongeïnspireerde doorsnee van brengen. In twee sets kwam het kwartet niet verder dan bloedeloze modale jazz, die zich vooral in een medium-tempo bewoog en herinneringen opriep aan de hard-bopformaties van Sonny Clark en Dexter Gordon. Met dit verschil dat díe hun muziek indertijd van een eigen stempel voorzagen.
Verleden
Kairos 4tet lukte dat geen moment. Het speelde weliswaar eigen stukken, maar vertolkte slechts het verleden van de jazztraditie. Het ergste daarbij was dat dit gebeurde zonder enige eigen toevoeging. Een concert als dat van Kairos 4tet kun je het best vergelijken met zinloze competities als The Voice of Holland. Daar duiken met enige regelmaat mooie stemmen op, maar ze zijn zonder inhoud. Ze zijn er slechts om werk van anderen te vertolken, niet om te creëren. En omdat goede kunst altijd rond een scheppingsproces moet zijn gebouwd, is The Voice of Holland niets meer dan een lege dop.
Kairos 4tet was dat in de basis ook. Natuurlijk ging het kwartet wel wat stapjes verder dan 'The Voice', maar de muziek van de Britten was eveneens inhoudloos. Als Kairos 4tet in Engeland inderdaad als een 'regelrechte sensatie' wordt gezien, dan is het eiland wat smaak betreft ver weggezonken óf weinig gewend. Dat laatste kan het niet zijn, want het Verenigd Koninkrijk heeft - om bij improviserende musici te blijven - grote namen voortgebracht als Polar Bear en Acoustic Ladyland. Om over inmiddels legendarische namen als John Stevens, Evan Parker, Trevor Watts en Paul Rutherford maar te zwijgen.
Pianist Ivo Naeme, contrabassist Jasper Hoiby, saxofost Adam Waldmann, drummer Jon Scott.
Conservatoria
Kairos 4tet deed denken aan de eerste lichtingen Nederlandse jazzmusici die eind jaren tachtig, begin jaren negentig de conservatoria verlieten. Wat hadden zij een beheersing over hun instrument, wat goed konden zij het Great American Songbook naspelen en hoe volstrekt identiteitloos was hun muziek. We zijn nu een kwart eeuw verder. En de geschiedenis lijkt zich te herhalen als de mannen van Kairos 4tet een nieuwe sensatie moeten zijn.
Individueel waren de kwaliteiten van Kairos 4tet redelijk. Hoewel alleen tenor- en sopraansaxofonist Adam Waldmann boven het maaiveld uit kwam. Jasper Hoiby is een effectieve contrabassist, maar niet meer dan dat. Pianist Ivo Neame en slagwerker Jon Scott vielen zelfs buiten de categorie 'middelmaat'. Scott sloeg alleen maar hard, wars van elke vorm van diversiteit en verschool zich achter dat wat hij aan techniek in huis heeft. En omdat dat niet al te veel is, was je snel uitgeluisterd.
Persoonlijkheid
Pas in het laatste, lange stuk van de eerste set leek er enige persoonlijkheid over de muziek neer te dalen. Maar in de tweede set was het wederom vreugdeloosheid wat de klok sloeg. Dat werd ook in de hand gewerkt door de statische opstelling van de vier: er werd geen millimeter meer bewogen dan noodzakelijk was, met gezichten gedrenkt in treurnis.
De 'top van de nieuwe opkomende UK jazzscene', heb erbarmen met het Verenigd Koninkrijk.