Het nieuw in het leven geroepen NFPK+ zorgde vorig jaar voor een ware kaalslag onder veel muziekensembles. Het NFPK+ kreeg een beperkte pot geld van de overheid, dat het fonds met matige kennis van de materie verdeelde onder kunstenaars en verwanten. Veel ensembles zagen hun jarenlange subsidies stoppen waardoor vele gezelschappen, zoals het Willem Breuker Kollektief, met voortbestaan wordt bedreigd. Zo ook Jazz Impuls dat voorheen een toelage ontving van het Fonds voor Podium Programmering en Marketing, nu opgegaan in het NFPK+. En die kent Jazz Impuls geen subsidie toe. De reden? Jazz Impuls is onder meer geen ‘scheppend kunstenaar’, oordeelde het fonds. Ook zou er te veel gekeken worden naar de wensen van de schouwburgen. “En dat is onjuist beoordeeld”, zegt Friederike Darius.

“Minister Plasterk praat van ‘marktwerking’; als iets niet verkoopt dan heb je pech gehad. Maar veel jazzpodia sluiten en daardoor ontstaan er te weinig speelplekken voor musici. Dus kun je ook geen markt opbouwen en draagvlak creëren. Veertig procent van de bezoekers van de Jazz Impuls concerten heeft nog nooit een jazzconcert bezocht”, aldus Darius. “Ons wordt ook verweten niet scheppend te zijn, een voorwaarde om subsidie te ontvangen. Dus passen we niet in het potje. Maar, mensen aan de jazz krijgen, dat is onze missie. Niet alleen door bekende musici te presenteren; de creatieve waarde is belangrijk.”

Nieuwe constructie
Toch ziet Friederike Darius - Duitse van geboorte, studeerde Klassiek en Jazz aan het Conservatorium van Amsterdam, voormalig 1se fluitiste van het Metropole Orkest en tevens artistiek coördinator van het orkest– de toekomst niet zo somber in. “We zijn bezig een nieuwe constructie te ontwikkelen en willen die aanbieden aan het NFPK+, omdat we het idee hebben dat het fonds er ook voor ons is. Jazz Impuls is immers een gezond bedrijf -  dat wel een financieel steuntje in de rug nodig heeft - dat prima werk aflevert en van opdrachtgevers nooit klachten ontvangt.”

“Zoals we nu werken echter, met voor de pauze een band en na de pauze weer een andere band, blijkt voor de toekomst te duur. Daarom hebben we gezocht naar een nieuwe insteek en die gevonden door na de pauze het programma vanuit een compleet andere invalshoek te benaderen. Bureau Intomart heeft in het verleden voor ons onderzocht of de nieuwe formule aanslaat bij het publiek. De reacties zijn zeer positief.”

Was jazz al niet meer in een hokje te vangen, een blik op het programma zoals dat te zien is vanaf 2010 bewijst dat des te meer. Naast de traditionele bezettingen zijn er twee concerten met acteurs - zoals Hans Dagelet die optreedt met de Paul Berner Band – is er cross-over met dans, muziek uit andere windstreken – Braziliaans en Cubaans – en doet de stomme film zijn intrede. In dit geval ‘De Bankroet Jazz’ uit 1921, het vroegst overgeleverde filmscenario in de Nederlandse taal en het eerste dadaïstische filmscenario ter wereld, geschreven door Paul van Ostaijen. De film werd tijdens de Berliner Festspiele met succes vertoond en wordt door Jazz Impuls vanaf 2010 aan het Nederlandse publiek gepresenteerd met een live-band onder leiding van Wouter van Bemmel.

Vast onderdeel in de programmering blijven de prijswinnaars van diverse muziekconcoursen. Friederike Darius hierover: “In Nederland worden veel prijzen uitgereikt, maar een vervolgtraject van optredens is er nauwelijks of helemaal niet. Je vraagt je af voor wie die prijs dan eigenlijk bedoeld is. Wij bieden veel prijswinnaars een plek in onze programmering.”

Ook de familievoorstelling blijft. “Als kinderen niet naar jazz luisteren zullen ze dat op latere leeftijd ook niet doen. Wij proberen ze als het ware op te voeden. Bovendien past een familievoorstelling perfect in het theater.”

Kunst met grote K
Filosoferend over hoe jazzmuziek aan de man te brengen vraagt Darius zich af waarom jazz zich toch nog altijd in een underdogpositie bevindt. “Klassieke muziek wordt gezien als kunst met een grote K. Jazz hangt daar maar een beetje bij, alsof het alleen maar in de horeca thuishoort. Maar jazz is – en dat bedoel ik niet hoogdravend – een kunstvorm. Het is intellectueel en entertainment tegelijk. Bovendien, jazz ontwikkelt zich als geen andere muziekvorm. Dat is altijd al zo geweest. Kijk maar naar, bijvoorbeeld, de klassieke muziek. Die is veel minder sprankelend dan de jazz. Als een klassiek orkest iets bijzonders wil, dan moet daar meteen een Cristina Branco of een Trijntje Oosterhuis bij gehaald worden. Zo verlaten zij hun core-business. Dat is bij jazz niet zo. Jazz is veel vrijer en flexibeler, kan op een podium of buiten gespeeld worden, overal.”

Marsalis
Net als Wynton Marsalis met een eigen concertzaal (Lincoln Jazz Center) met big band hoogwaardige jazz bieden, dat is wat Darius nastreeft met Jazz Impuls. Of het daarin slaagt? “Nee”, zegt Darius “want niet elk  concert van Jazz Impuls is uitverkocht. Maar het streven naar hoogwaardige kwaliteit waardoor het publiek een geïnspireerde avond beleeft zoals na het zien van een goede film, dat is een missie die zeker haalbaar en bepaald niet zinloos is.”

2009/2010
Hoogwaardige kwaliteit staat welzeker op het programma voor het Jazz Impuls-seizoen dat onlangs van start is gegaan en 140 concerten behelst. Met dubbelconcerten van onder meer Fay Lovski / Eric Vloeimans, The Beets Brothers / Piet Noordijk (“De muziek van Piet Noordijk kun je ook ‘vrije muziek’ noemen want Piet is vrij in zijn hoofd”), 4beat6 / Ken Ard, Jesse van Ruller / Francien van Tuinen, Han Bennink / Hermine Deurloo, Trio Bert Lochs / Lydia van Dam, Bert van den Brink / Maria Markesini, Ernst Glerum Omnibus 57 Variations, en de jeugdvoorstelling ‘Kikker heeft de blues’ bieden volop inspiratie voor de bezoeker.

En voor 2010/2011? Het programma is al rond. De variatie was nimmer zo groot. Nu nog dat financiële steuntje van het fonds – naast de ondersteuning van particuliere fondsen - in de rug en Jazz Impuls kan nog jaren mee. Met meer publiek voor jazz genereren als missie.

• Voor meer informatie en volledige programma 2009/2010: www.jazzimpuls.nl