Oude stijl en moderne jazz mengen als de gewoonste zaak van de wereld CONCERTRECENSIE. JazzTown Festival 01. Joris Posthumus TraditionalModerna Group, Lamarotte en sessie. Paradox Tilburg, 22 oktober ’11. Het mag daarom uniek heten, dat in Tilburg een initiatief van de grond is gekomen dat op uiterst serieuze wijze een brug probeert te slaan tussen oude en nieuwe jazz. ‘Uiterst serieus’, omdat het niet bij praten is gebleven, maar gedurende een jaar is gewerkt aan een samengaan van beide jazzstijlen. Zie ook:
beeld: Gemma Kessels
door: Rinus van der Heijden
Vertegenwoordigers van oudestijl- en moderne jazz komen samen hooguit voor op de affiches van festivals. Ze zijn dan binnen de programmering bijeen geveegd, maar met elkaar op één podium, ho maar. Al sinds mensenheugenis zijn het wel niet precies vijanden van elkaar, maar vreedzaam met elkaar optrekken is er niet bij. Het zijn twee verschillende bloedgroepen, waarbij de ene nooit moeite heeft gedaan de ander op te zoeken. Of omgekeerd.
![]()
Henk Koekkoek en pianist Rogier Teldeman. Joris Posthumus in de frontlinie van Lamarotte. Henk Velema en Hans Scheerder.
Vorig jaar november werd het boek ‘Jazz in Tilburg, honderd jaar avontuurlijke muziek’ gepresenteerd in muziekpodium Paradox. Dat ging gepaard met een muzikaal omlijstingsprogramma, waarbij het kon voorkomen dat de sinds 1974 bestaande Tilburgse oude-stijlformatie Lamarotte, voor het eerst in Paradox optrad. Sommige – moderne - puristen vonden dit echt niet kunnen, maar daar was het merendeel van hun moderne vakbroeders het niet mee eens. Na een uitvoerige discussie op internet werd een werkgroep geformeerd met mensen uit het oudestijlmilieu en ‘modernisten’. Hun inspanningen leverden voorlopig drie concerten op: twee in Paradox, het laatste in uitgebreide festivalvorm, in popcentrum 013.
Joris Posthumus
De eerste concertavond, die de ‘werktitel’ JazzTown Festival 01 meekreeg, stond onder de bezielende leiding – zoals dat zo mooi heet – van altsaxofonist Joris Posthumus. Hij had een aantal standards van nieuwe arrangementen voorzien en ze zodoende geschikt gemaakt voor musici uit oudestijl en nieuwere jazz. Wat al bij het eerste stuk opviel was het schijnbare gemak waarmee de musici van beide richtingen zich door het ‘nieuwe’ materiaal bewogen. Slechts één repetitie kon niet verhinderen dat het leek of zij de arrangementen volledig beheersten.
Er werd al meteen een hoogtepunt neergezet met een kolkende vertolking van ‘When The Saints’. Sterk ritmisch en in een straf tempo kwamen de heiligen voorbij gemarcheerd en toonden de Tilburgse vertolkers dat zo’n afgekauwd stuk jazzgeschiedenis een prachtige eigentijdse kracht kan meekrijgen. ‘Worksong’ van Cannonball Adderley belichaamde de wat modernere kant van jazzstandards, terwijl ‘Georgia On My Mind’ – voor de gelegenheid terug gebracht van big band naar kleine bezetting – heel wat meer spanning opriep dan de versie ooit van Ray Charles. ‘Sweet Georgia Brown’ bewoog even driftig als druk winkelend publiek op een zaterdagmiddag; de Traditional Moderna Group bleek voor geen enkel gat te vangen.
![]()
Joris Posthumus vóór Lucas Beukers en Jan Wirken. TraditionalModerna Group. Lamarotte in actie.
Het orkest ruimde hierna plaats in voor een levend eerbetoon aan Henk van Belkom, trompettist, oprichter en leider van The South Jazzband, een Tilburgs orkest dat inmiddels 54 jaar bestaat. Henk van Belkom is de nestor van de oudestijljazz in Tilburg en speelt nog als een jonge god. Daarvan getuigde zijn vertolking van ‘When It’s Sleepy Time Down South’, groot gemaakt door Louis Armstrong, maar door de 72-jarige Henk van Belkom met een ongekende kracht van elk spinnenwebje ontdaan.
Lamarotte
Lamarotte nam het tweede deel van de avond voor zijn rekening. Gekleed in van traditionele New Orleanskleding afgeleide vestjes en blauwwit geruite overhemden, begon het orkest met ‘Louisiana’, een up-tempostuk in de bekende oudestijlswing. ‘Washboard Wiggles’ zette het karakteristieke wasbord van het orkest in de schijnwerpers en daarna was het tijd om de rode draad van de avond, de vermenging van oud en nieuw in de naald te rijgen. Musici van de TraditionalModerna Group beklommen het podium om stukken als ‘Home To Pasadena’ en ‘Banana Split For My Baby’ - van onder andere Louis Prima – samen met Lamarotte in een nieuw tijdsjasje te hijsen.
De afsluitende sessie werd zonder onderbreking aan het optreden van Lamarotte geregen. ‘After You’ve Gone’ kwam er alleszins aanvaardbaar uit; bij ‘There Will Never Be Another You’ werd – om in muzikantentaal te spreken – eerst wat gepield, maar dan volgde al snel de overeenkomst: ja, zó, zo wordt het. En het klonk als een klok. Met als sluitstuk ‘Lady Be Good’ werd een passend slot gecreëerd aan deze merkwaardige avond.
Initiërend en artistiek gezien was de avond inderdaad merkwaardig; het unieke zat hem in de poging oude en nieuwe jazz volledig te laten integreren; wat betreft de artisticiteit waren opmerkelijke resultaten geboekt. Nu nog het publiek warm zien te krijgen. Deze eerste poging moest het doen met veel te weinig mensen. Waar in Tilburg al een dikke veertig jaar gekletst wordt over elkaars bestaansrecht, lieten zowel de liefhebbers van oude stijl als van moderne jazz het grotendeels afweten. Ook van muzikantenzijde hadden veel meer mensen moeten aantreden.
Maar de organiserende werkgroep laat het hoofd niet hangen. “Dit is te gek, hier heb ik mijn leven lang voor geknokt”, lachte de immer optimistische mede-organisator/slagwerker Jan Wirken. Zijn enthousiasme gaat automatisch mee naar de tweede concertavond, op 21 januari opnieuw in Paradox en naar de derde, 31 maart in popcentrum 013.
© Jazzenzo 2010