Minimal Music was een zeer succesvolle contrarevolutie, met niet de wegbereiders La  Monte Young en Terry Riley, maar Philip Glass en Steve Reich als de gevierde mannen. Glass is een van de best verkopende klassieke componisten aller tijden en Reich werd twee jaar terug nog uitgeroepen tot grootste levende componist.

Deze maand werd Reich 75 jaar, reden voor feestelijke concerten overal ter wereld waaronder eind deze maand in Groningen en twee nieuwe cd’s met deels nieuw werk. Die cd’s zijn bij verschillende platenmaatschappijen uitgebracht. De muziek op beide platen brengt waarschijnlijk onbedoeld maar niet minder duidelijk een aantal interessante  parallellen aan het licht. Zo begint de cd ‘Different Trains’ met de compositie ‘Triple Quartet’ uit 1998. De première kwam destijds van de onvermoeibare pleitbezorgers van nieuwe muziek het Kronos Quartet. Zij sampelden nog hun eigen partijen van dit voor drie strijkkwartetten geschreven stuk. The London Steve Reich Ensemble speelt het werk nu wel met drie afzonderlijke strijkkwartetten. Het heeft tot gevolg dat de klankkleur en dynamiek van ‘Triple Quartet’ veel beter uit de verf komt. De energie van het vierde strijkkwartet van Béla Bartók – het grote voorbeeld van Reich bij het componeren van dit werk - wordt nu veel dichter benaderd.

Het Kronos Quartet voerde ook al eerder ‘Different Trains’ uit, waarmee de gelijknamige cd besluit. De uitvoering van The London Steve Reich Ensemble benadrukt nogmaals dat dit een van Reichs meest indrukwekkende stukken is. De combinatie van strijkkwartet en gesampelde stemmen die verschillende schrijnende oorlogsverhalen uit de doeken doen, blijft een gouden greep. Te meer omdat Reich precies de balans tussen spanning en ontspanning heeft gevonden, de tragiek wordt niet te zwaar aangezet, maar ook niet gladgestreken hoewel er een zekere afstandelijkheid in de muziek hoorbaar blijft die opmerkelijk genoeg het drama alleen maar vergroot.

Echo’s van ‘Different Trains’ klinken duidelijk door in de recente Reich compositie ‘WTC 9/11’. Met dat stuk opent de gelijknamige cd en het wordt uitgevoerd door het Kronos Quartet.  Het is wederom een indrukwekkende compositie, maar een die beduidend korter is dan ‘Different Trains’ het mist daardoor enigszins de kracht van de herhaling. De andere twee stukken zijn typisch Reich-werken, knap en speels, maar toch niet zo indringend als het aan de slachtoffers van de aanslag op de WTC-torens opgedragen stuk. Heel fraai is het begin waarin de strijkers als sinistere sirenes klinken en de stemmen tot de luisteraar lijken te komen vanuit een dichte mist.

Op ‘Different Trains’  is maar één nieuw werk vertegenwoordigd, een bewerking van het al oudere ‘Six Piano’s’. Ook dat is een geweldig stuk met de sprankelende energie die Reichs beste werken zo verslavend maakt. Veertig jaar geleden begon Reich zijn geslaagde contrarevolutie om klassieke muziek weer welluidend en aansprekend te maken, muziek die niet alleen op het intellect inspeelde, maar gebruik maakte van basale sensaties, de rituele muziek van Bali was daarbij bijvoorbeeld een essentiële bron. Het is goed om te horen dat na veertig jaar de drive nog niet verdwenen is en Reich naast ontegenzeggelijk vlakkere werken nog altijd stukken componeert die de luisteraar van zijn stoel doen opveren en hem overal raken; in hoofd,  onderbuik en hart. 

Steve Reich / Kronos Quartet - WTC 9/11
bezetting: Kronos Quartet; David Harrington; viool, John Sherba; viool, Hank Dutt; altviool, Jeffrey Zeigler; cello. SO Percussion; Eric Beach, Jason Treutling; vibrafoon, Josh Quillen, Adam Sliwinski; marimba. James  Preiss, Thad Wheeler; vibrafoon, Frank Cassara, Garry Kvistad; xylofoon, Edmund Niemann, Nurit Tilles; piano
opgenomen: 21-24 februari 2011, 22 maart 2011, 13 december 2004
release: 2011
label: Nonesuch
tracks: 7 (3 composities)
tijd: 36:47



Concerten Groningen
27 oktober
Variations for Vibes, Pianos and Strings (Dutch Premiere)
Noord Nederlands Orkest
Kasper de Roo
Aa-Kerk, Groningen

27 oktober
Triple Quartet
Noord Nederlands Orkest/ Kasper de Roo
De Oosterpoort, Groningen

28 oktober
Three Movements
Noord Nederlands Orkest/ Kasper de Roo
De Oosterpoort, Gronigen

De concerten vinden plaats in het kader van Soundsofmusic, festival voor nieuwsgierige oren, van 26 tot en met 30 oktober in Groningen: www.soundsofmusic.nl


Websites

• www.stevereich.com
• www.kronosquartet.org
• www.sopercussion.com
• www.nonesuch.com
• www.emivirginclassics.com
• www.de-oosterpoort.nl

The London Steve Reich Ensemble
Promo

Steve Reich & Kronos Quartet - WTC 9/11 (Part 3)