In haar geboorteland Azerbeidzjan volgde Figarova de opleiding tot concertpianist. Sinds ze in de jaren tachtig op het Rotterdams Conservatorium in de ban van de jazz kwam speelt ze een bijzondere rol in de jazzwereld. Haar albums scoren regelmatig hoog in internationale jazzlijsten en ze was te gast op vele grote festivals waaronder het fameuze Newport Jazz festival, waar het sextet op het hoofdpodium speelde. Met haar sextet reist de pianiste de hele wereld rond. Het drukke tourschema bleek een prima inspiratiebron voor de stukken op haar nieuwste album, ‘Sketches’.

Het zijn schetsen van een tournee. Allemaal verschillende verhalen, die weergeven wat er gebeurt tijdens reizen, getuige titels als ‘Back in New Orleans’, ‘On the road’ en ook ‘WHOTSOT’ (‘What happens on tour, stays on tour’). Figarova laat zich muzikaal niet graag in een hokje stoppen. Zelf zegt ze: “Ik beschrijf mijn gevoelens, emoties en ervaringen op een muzikale manier. Of dat nu komt van jazz, klassieke muziek, pop- of folkmuziek, of wat ik dan ook in mijn hoofd heb, dat is niet belangrijk voor mij. Het is allemaal, muziek”. De pianiste verkent het moderne jazzjargon op diverse manieren, veelal bluesy en lyrisch en met veel ruimte voor improvisatie. Bij het arrangeren van haar composities streeft ze er naar de muzikanten op zo’n manier ruimte te geven dat melodielijnen extra kracht krijgen. Dat bleek in Porgy en Bess. Veel van de gespeelde stukken bevatten thema’s die door de vernuftige manier van arrangeren bigband-achtig aandoen, maar gedragen worden door ‘slechts’ dwarsfluit, trompet en saxofoon, bespeeld door respectievelijk Bart Platteau, Ernie Hammes en Marc Mommaas.

Figarova ondersteunde daarbij de ene keer licht en antwoordde dan weer gevat op stukken uit de melodie. Haar spel is meeslepend en trefzeker, gevarieerd en creatief. In ‘Caribou crossing’ bijvoorbeeld, vonden de hoekige lijnen van linker– en rechterhand elkaar, kruisten, gingen kort over in een bluesy, bijna boogiepatroon dat weer naar elders bewoog. ‘Bed time strories’ - “dat hoef je niet per se te linken aan ‘What happens on tour, stays on tour’” - klonk als een eenvoudige blues maar was ritmisch gezien een uitdaging. Mooie harmonische bouwwerkjes ontstonden, in de uptempo stukken vaak met een rijke aankleding en in de langzamere, soms filmische nummers, vol lyrische, impressionistische versieringen.

 
Amina Figarova Sextet, trompettist Ernie Hammes.

Opvallend is de inzet en beheersing van stops en accenten. Bijna achteloos speelde en integreerde de musici breaks die de dynamiek in de stukken verhoogden. Timing bleek sowieso een sterk punt van het sextet. Drummer Chris Strik en Jeroen Vierdag op contrabas zetten een solide basis neer, ingetogen in de langzame stukken, swingend in de up-tempo nummers en ronduit vet groovend in ‘Ernie’s song’, van Figarova’s vorige album ‘Above the clouds’. Strik hanteerde met de linkervoet het pedaal van de hi-hat bekkens om het tempo aan te geven en hield zo nog drie ledematen over om zijn ritmische creativiteit vorm te geven. Vierdag is een flexibele speler die met Strik een geoliede ritmemachine vormt en zijn partijen subtiel integreerde in de pianolijnen. Het tussenstuk van ‘Back in New Orleans’, speelde Vierdag met Mommaas. Dikke, strakke baslijnen zweepten de saxofonist op. Al eerder demonstreerde Mommaas zijn technisch kunnen en toonde daarbij hoe je een verhaal in een improvisatie op– en uitbouwt, maar nu gingen werkelijk alle registers open.

In moordend tempo kwamen diverse speelstijlen en improvisatietechnieken voorbij. Ook Platteau en Hammes kregen veel ruimte. Hammes speelde warm en melodisch op de bugel en gebruikte de trompet voor enkele harde, spetterende solo’s. De drie blazers leverden een gevarieerd geluid, qua klank en qua invulling.

De symbolische afsluiter van deze enerverende middag was ‘On the road’. Voor nu, op naar Amerika.

• Amina Figarova