Want het Rembrandt Frerichs Trio, met naast de leider op piano Tony Overwater op contrabas en Vinsent Planjer op slagwerk musiceerde niet alleen of het regelrecht aan de wortels van de Jiddische muziek was ontsproten, maar ook nog eens op een onderling zeer overtuigende wijze. Waarbij een organische mengeling ontstond van Jiddische muziek – ver terug gaand naar Sefardische melodieën uit de elfde eeuw – en ook van Israëlische volksmuziek, muziek uit Oost-Europa en hedendaagse kamermuziek.

Die laatste kwalificatie is nogal voor de hand liggend als je het over een hobo hebt. Maar als je spreekt over Yoram Lachish, dan overstijgt hij het niveau van (klassieke) kamermuziek verre, omdat de Israëliër een van de weinigen is die op ingenieuze wijze improviseert op de hobo. Zijn wijd uitwaaierende improvisaties spanden zich over de totaalklank van het ensemble, waardoor alle bronnen waaruit werd geput even logisch samenstroomden als water uit allerlei rivieren in de zee.

Het concert van Yoram Lachish en het Rembrandt Frerichs Trio was één samengebalde bonk spanning. Het trio is aan elkaar gewaagd, ziet niet op tegen allerlei buitenlandse muzikale uitstapjes en tast ook individueel graag elkaars grenzen af. Schitterend was een duet tussen contrabas en tombak (een kleine, hard klinkende trommel die zonder stok wordt bespeeld). In een uiterst snel, hitsig tempo gingen de twee in elkaar op, waarna Lachish met lange, overblazen melodische lijnen op de hobo de muziek naar de piano leidde. Waar Rembrandt Frerichs zelf alles oppikte en in galop met geprononceerd voortgebrachte noten swing en nog meer vaart onder de compositie zette. Het was vooral dit fantasierijke vakmanschap en de weigering zich ook maar ergens onder te laten rangschikken, dat dit concert naar grote hoogte stuwde.

Dat gold ook voor David Krakauer. De Amerikaanse klarinettist bleef dichterbij klezmer dan zijn Israëlische vakbroeder, maar ook hier waren vele invloeden te bespeuren. Tot hiphop toe. Al vanaf de eerste noten maakte Krakauer duidelijk, dat hij een wonder is op zijn instrument. Razendsnelle riedels, vaak neergelegd in lange lijnen die hij maar blééf stapelen wisselde hij af met droevige, uiterst melodieuze passages om zo het brede spectrum van de Jiddische muziekcultuur telkens maar weer te benadrukken.

Opvallend bij Krakauer was de aanwezigheid van een gitaar. Die werd bespeeld door Sheryl Bailey, die je niet meteen indeelt bij de top van gitaristen, maar die in de begeleidingsgroep Klezmer Madness voor frisse, nauwelijks gehoorde invloeden zorg droeg. In ‘Klezmer a la Bechet’ gierde zij als een hardrockgitarist door het stuk, om even later de treurige of opwekkende melodieën van Krakauer te omspelen of op te tillen. Sterk was ook de aanwezigheid van basgitarist Nicki Parrott, die welke muziekstijl Krakauer ook aanstipte, vrijwel altijd voor dansbaar weerwerk tekende. Accordeonist Will Holshouser schoof zijn instrument naadloos binnen in de zo van invloeden doordrenkte klezmermuziek. Slagwerker Michael Sarin sloeg de brug tussen verleden en heden. En SoCALLED? Met samples en beat box raakte hij aan de traditie van de Jiddische muziek, maar ook aan de ontwikkeling die zij al enkele tientallen jaren in Amerika doormaakt. Een ontwikkeling waaraan jazz een onuitwisbare bijdrage heeft geleverd. Een volstrekt logische kruisbestuiving derhalve.

Het uitverkochte Paradox kreeg na een staande ovatie als toegift een meesterwerkje. Het was ‘Love Song for Lemberg/Lov’, de Poolse plaats waar David Krakauer oorspronkelijk vandaan komt. Polen en joden, dan kom je automatisch uit bij de Tweede Wereldoorlog. En de gruwelijkheden daarvan. Die hoorde je rechtstreeks terug in het slot van dit gedenkwaardige concert. Alles wat de over de wereld verdreven joden eeuwenlang meemaakten en de massamoorden waarvan miljoenen  het slachtoffer werden leeft voort onder hen die nog leven. En dus in meesterklarinettist David Krakauer, die geen indrukwekkender muzikaal standbeeld had kunnen oprichten dan deze ode aan Lemberg.