CD-RECENSIE 
Tomasz Stanko Quartet – September Night
bezetting: Tomasz Stanko trompet, Marcin Wasilewski piano, Slawomir Kurkiewicz contrabas, Michal Miskiewicz drums
opgenomen: 9 september 2004, Muffathalle München
uitgebracht: juni 2024
label: ECM
aantal stukken: 7
tijdsduur: 58’01
website: ecmrecords.com
door: Cyriel Pluimakers
De Poolse trompettist Tomasz Stanko (1942-2018) was een van de eerste Europese musici die free jazz speelde. Onverschrokken manipuleerde hij zijn geluid en zorgde hij in zijn solo’s voor de meest onverwachte wendingen. Zijn album ‘Balladyna’ dat hij in december 1975 opnam voor ECM is een van de klassiekers van het genre, met muziek die balanceert tussen melodisch en atonaal zonder dat het ritme losgelaten wordt.
Zuurstof
Voor ECM nam hij de afgelopen decennia een forse stapel albums op, waarin hij onder meer samenwerkte met musici als Bobo Stenson, Anders Jormin, Dino Seluzzi, Tony Oxley en Jon Christensen. Het meest verrassend is misschien wel zijn samenwerking met drie jonge Poolse musici: pianist Marcin Wasilewski, contrabassist Slawomir Kurkiewicz en drummer Michal Miskiewicz. Dit trio weet als geen ander de muziek van Stanko van een overdosis zuurstof en avontuur te voorzien. Het is dan ook een grote verrassing dat er nu een verse live-release is verschenen met bijna twintig jaar oude opnames uit de Muffathalle in München.
Vogel
Wil de muziek op de studio-opnames nog wel eens een beetje ingekaderd klinken, tijdens dit concert gaan echt alle remmen los. Alle stukken zijn door Stanko zelf geschreven, alleen de compositie ‘Kaetano’ is een gezamenlijk werkstuk. De trompettist speelt zo vrij als een vogel en zijn solo’s zijn uitermate krachtig en breedvoerig. Met pianist Wasilewski, die hem voortdurend aanvuurt, heeft hij een bijna telepathische samenwerking. ‘Song for Sarah’ is een toonbeeld van ultieme lyriek en majestueus klinkt de leider in ‘Celina’. Contrabassist Kurkiewicz komt ruimschoots voor het voetlicht in ‘Euforila’. De melancholieke kant van Stanko komt tot uitdrukking in ‘Elegant Piece’, een compositie die ruimte geeft aan de breekbare kant van de leider.
Uitzonderlijk
Het eerdergenoemde ‘Kaetono’ vorm een fraai stukje instant composing van het kwartet: samen improviseren ze zonder dat ze elkaar onderweg verliezen. Precies dit maakt de muziek van de vier Polen zo bijzonder: als geen ander durven deze musici artistiek risico te nemen en laten ze de muziek boven de afgrond balanceren als ervaren trapezewerkers. Tot slot pakken ze nog eenmaal uit in de stevige afsluiter ‘Theatrical’. Het album ‘September Night’ is van een ongekend hoog niveau, een productie die dimensie toevoegt aan het toch al uitzonderlijke oeuvre van Stanko, een van de grootste trompettisten van de naoorlogse jazz.
Beluisteren via Spotify, inloggen noodzakelijk.
Boycot