Freejazz Akira Sakata genadeloos en zeldzaam intens
CONCERTRECENSIE. Akira Sakata & Entasis, De Singer Rijkevorsel, 16 september 2023
beeld: Olga Beumer
door: Cyriel Pluimakers
Altsaxofonist en klarinettist Akira Sakata kreeg in Europa in de jaren zeventig bekendheid door zijn samenwerking met pianist Yosuke Yamashita: een ensemble dat onverschrokken freejazz speelde en de grenzen van het verdraaglijke opzocht. Sakata werd in de stad Kure in 1945 geboren, vlak voordat de atoombom op het nabijgelegen Hiroshima viel. Van origine is Sakata opgeleid als zeebioloog, maar sinds 1969 is hij professioneel actief als musicus. Zo trad hij op het Berlin Jazzz Festival in 1981 op met zijn Sakata Orchestra, maakte hij in 1986 deel uit van het door Bill Laswel opgerichte Last Exit en nam hij in 1988 met Laswell en Ronald ‘Shannon’ Jackson voor Virgin Records het album ‘Mokoo’ op.
Saxofonist Akira Sakata met het trio Entasis op het podium van De Singer.
Gebrek
Nu staat hij in het Belgische Rijkevorsel met het trio Entasis, dat bestaat uit pianist Giovanni Di Domenico, gitarist Giotis Damianidis en drummer Aleksandar Škoric. Binnenkort verschijnt van deze combinatie een productie met live-opnames uit 2022 op TROST records, waaronder een fragment van een optreden in Brussel in april van dat jaar. Het blijft opmerkelijk dat een dergelijk bijzonder ensemble geen optreden in Nederland gegund wordt: een onomstotelijk bewijs voor het gebrek aan kennis van de huidige concertprogrammeurs van de toonaangevende podia in ons kikkerlandje.
Sakata's ingetogen uitstraling contrasteert met zijn ronduit explosieve spel op de altsaxofoon.
Intens
De 78-jarige Sakata heeft een charisma waar menig jong jazzmusicus een puntje aan kan zuigen. Zijn ingetogen uitstraling contrasteert met zijn ronduit explosieve spel op de altsaxofoon. Zorgvuldig bouwt hij zijn verhaal op als een boeddhistisch ritueel. De begeleiding door Entasis is uit de kunst en het minimalistische spel van pianist Di Domenico legt precies de juiste accenten voor de ondersteuning van het extatische spel van Sakata. Een optreden dat gekenmerkt wordt door diepe spiritualiteit en dat naadloos overgaat in heftige, bijna religieuze zang door de leider. Het concert is zeldzaam intens en de muziek komt genadeloos binnen.
Weemoedig
Het is een muzikaal statement zoals we zelden meer tegenkomen. Sakata sluit af met een korte exploratie op de klarinet, het instrument waarmee hij zijn imposante carrière als een van de iconen van de freejazz startte. Een uur lang konden we meemaken hoe ongebonden muziek echt voelt, maar de wetenschap dat dit soort ervaringen schaars wordt stemt ronduit weemoedig.
Sakata zag ik vlak voor de zomer in Eindhoven: hij speelt wel degelijk in NL.
En Cyriel: jij bent concertprogrammeur op een toonaangevend podium. Waarom programmeer jij het dan niet?
Marcel Kranendonk - 19-09-’23 20:00