Transition Festival zet deuren wijd open voor nieuwe generatie
CONCERTRECENSIE. Transition Festival, TivoliVredenburg Utrecht, 26 maart 2022
beeld: Olga Beumer
door: Cyriel Pluimakers
Tot twee keer toe moest de live-editie van het Utrechtse Transition Festival door de corona pandemie worden geannuleerd. In 2021 was er wel een digitale aflevering onder het motto ‘Transmission’, waarbij sommige ensembles minder uit de verf kwamen. Nu barst het festivalgeweld maar liefst weer twee dagen los in TivoliVredenburg. De programmering is breed met een uitnodigende kijk op de nieuwe jazzgeneratie. Van de tweede avond een verslag.
Transition met optredens van onder meer Rudresh Mahanthappa, Jeff Ballard Quartet en Han Bennink die in verschillende formaties aantrad.
Virtuositeit
Het kwartet van de Noorse legende Jan Garbarek opent de avond met een bekend recept: bewerkingen van Noorse volksmuziek met de nodige muzikale uitstapjes. Vooral percussionist Trilok Gurtu maakt grote indruk met zijn begeesterde spel: alles wat de man aanraakt wordt ritme. Garbarek schittert beurtelings op zijn kromme sopraansaxofoon en uiteraard die smachtend klinkende tenor. Van grote virtuositeit getuigt de set van altsaxofonist Rudresh Mahanthappa die een actuele lezing geeft van bekende thema’s uit de naoorlogse jazz. Curieus is zijn bewerking van het thema van de populaire game ‘Animal Crossing’. Een pluim verdient ook zijn ritmesectie met de avontuurlijke contrabassist François Moutin en de alerte Rudy Royston achter het slagwerk. 
Drie generaties musici in Ode aan Misha Mengelberg met onder meer Jasper Blom, Joost Patocka en Benjamin Herman (links en midden). Gitarist Ed Verhoeff.
Aanstekelijk
Tenorsaxofonist Jasper Blom brengt drie generaties musici bij elkaar in een ‘Ode aan Misha Mengelberg’. Het podium wordt, naast de initiator, bezet door een bont gezelschap met trompettist Ian Cleaver, altsaxofonist Benjamin Herman, basklarinettist Joris Roelofs, pianist Oscar-Jan Hoogland, contrabassist Thomas Pol en de slagwerkers Han Bennink, Joost Patocka en Wouter Kühne. De expressieve Hoogland neemt duidelijk de rol van ceremoniemeester op zich, flink gebarend en gewapend met megafoons. Diverse stukken van Mengelberg worden gloedvol uitgevoerd, waarbij vooral de krachtige solo’s van Herman en Cleaver opvallen. De bijna 80-jarige Bennink vuurt de slagwerkers aan als een jonge god. De humoristische muziek van Mengelberg blijft aanstekelijk en spreekt elke nieuwe generatie weer aan. 
Ed Verhoeff, Hein van de Geyn en Adam Nussbaum brengen hommage aan John Abercrombie. Trompettist Ian Cleaver met o.a. Ben van Gelder en gitarist Durk Hijma.
Beat
Indrukwekkend ook is het optreden van gitarist Ed Verhoeff, contrabassist Hein van de Geyn en drummer Adam Nussbaum met een hommage aan de grote John Abercrombie (1944-2017). De muziek van de gitaarvernieuwer wordt met verve uitgevoerd en de krachtige ritmesectie geeft het spel van Verhoeff vleugels. Het is goed om basreus Van de Geyn weer even uit Zuid-Afrika terug te hebben met zijn onweerstaanbare beat. Minder interessant is het optreden van het kwartet van slagwerker Jeff Ballard. Gitarist Charles Altura musiceert nogal routineus, zeker in verhouding tot het sprankelende spel van de hiervoor optredende Verhoeff. Gelukkig brengt altsaxofonist Logan Richardson nog enig leven in de brouwerij met puntige improvisaties en onverwachte uitstapjes.
Gitarist Charles Altura van Jeff Ballard Quartet. Pianist Oscar-Jan Hoogland heeft Mengelberg in de piano. Rudresh Mahanthappa Hero Trio.
Marathon
Trompettist Ian Cleaver treedt deze dag maar liefst drie keer op: een ware marathon. Kwam hij eerder uitstekend uit de verf bij de ode aan Mengelberg, later op de avond horen we hem bij de feestelijke Guy Salamon Group. Excelleren mag hij tot slot nog een keer met zijn vers opgerichte kwintet, met altsaxofonist Ben van Gelder, gitarist Durk Hijma, contrabassist Jos Machtel en wederom Bennink achter de drums. De muziek van Thelonious Monk staat min of meer centraal in hun optreden, maar ook de nodige jazz standards worden opgepoetst. Naast Cleaver, valt vooral het inventieve en melodieuze spel van gitarist Hijma op. Een talent om ook in de gaten te houden!
Het Transition festival is, na twee jaar radiostilte, meer dan krachtig uit zijn as herrezen met een duidelijke kijk op de toekomst van de jazz.
Gezien: Jan Garbarek Group, Rudresh Mahanthappa Hero Trio, Drie Generaties Mengelberg, John Abercrombie Tribute, Jeff Ballard Quartet, Guy Salamon Group en Ian Cleaver Kwintet (26/3).
