FESTIVALRECENSIE NOVEMBER MUSIC. Vijay Iyer Trio, ‘s-Hertogenbosch, 10 november 2021
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers

Het Festival November Music in Den Bosch nodigt elk jaar ook de nodige trendsettende jazzmusici uit. Dit jaar zijn er onder meer optredens van Vijay Iyer, Brad Mehldau en Aruán Ortiz. Iyer treedt met zijn trio op in een nieuwe locatie: de Azijnfabriek, gelegen nabij De Parade. Een uitstekende plek, met een verse Yamaha vleugel. Het is jammer dat de zichtlijnen beperkt zijn, omdat de vrij diepe zaal geen verhoging heeft. Een punt dat echt om verbetering vraagt.

  
Bassiste Linda May Han Oh, slagwerker Tyshawn Sorey en pianist Vijay Iyer traden tijdens November Music op in de Azijnfabriek in 's-Hertogenbosch.

Furore
Iyer heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld van een nogal intellectuele musicus tot een energieke pianist, die volop de ruimte geeft aan echte emotie. Begin dit jaar maakt hij internationaal furore met zijn productie ‘Uneasy’, een album waarin hij alle kanten van het akoestische pianotrio belicht. Bij Iyer is de traditie van deze vaak kamermuziekachtige vorm in de beste handen. Samen met de stevige contrabassiste Linda May Han Oh en de uitbundige slagwerker Tyshawn Sorey zorgt de pianist voor een stevig luisterspektakel.

Grenzen
In de Azijnfabriek zorgt hij voor een meer dan krachtige set van bijna negentig minuten, waarin hij ander repertoire ten gehore brengt dan op hun wereldwijd aangeprezen ECM-productie. Vanwege de weer opstekende coronapandemie houdt het trio ook tijdens het concert hun mondkapjes op. Nog meer dan op het album valt de eendrachtige samenwerking tussen de musici op. Ze hebben echt een eigen taal ontwikkeld. Slagwerker Sorey bedient zich van een minimaal drumstel met alleen een snare, cymbal en bass drum. Dit uitgeklede setje blijkt ruim voldoende te zijn voor avontuurlijk slagwerk waarin soms de grenzen van het draaglijke worden opgezocht. Iyer reageert telkens vol vuur op de krachtexplosies van ook de fysiek imposante drummer. Ondertussen zorgt de onverstoorbare May Han Oh met haar contrabas dat een en ander niet te veel uit de pas loopt.

  
Het trio speelde tijdens het gehele concert met mondkapjes op.

Kracht
Naast muzikale uitbarstingen die de trommelvliezen van de luisteraar fors op de proef stellen, kent het concert ook de nodige verstilde en intieme momenten. Iyer vertelt in zijn lange improvisaties een geïnspireerd verhaal vol dynamiek, soms lyrisch en dan weer luider waarbij het wachten is op de bominslag. De vleugel, die nog glanst van nieuwigheid, geeft geen krimp. Het lage register klinkt lekker vet en het midden en hoog komen je bijna zingend tegemoet. Duidelijk is dat Iyer met dit trio een nieuwe impuls geeft aan het fenomeen pianotrio, een jazzvorm die door allerlei modieus minimal geneuzel de laatste tijd steeds meer leek in te dutten. Wat je als luisteraar voelt, is de urgentie die de echte jazz kenmerkt: een oprechte en onontkoombare spontaniteit waaraan dit genre voor een groot deel zijn eigen karakter ontleent. Laten we hopen dat het Vijay Iyer Trio nog vaak in Nederland te gast is. 

• novembermusic.net  (nog t/m 14 november).
• vijay-iyer.com