CONCERTRECENSIE. Artvark Saxophone Quartet & Leo van Oostrom, ZOHO, Rotterdam, 21 september 2021
beeld: Olga Beumer
door: Cyriel Pluimakers

Het Artvark Saxophone Quartet staat bekend om zijn avontuurlijke aanpak. Voor elk nieuw album kiezen ze een nieuwe invalshoek. De presentatie van de jongste loot aan de stam ‘Mother of Thousand’ vindt plaats in het industriële ZOHO-complex, een locatie die een belichaming is van de Rotterdamse ondernemersgeest. Hun nieuwe album is ontstaan in coronatijd, voor de musici een periode van zelfreflectie en artistieke verdieping.

  
Artvark Saxophone Quartet speelde werk van de nieuwe cd ‘Mother of Thousand’. Leo van Oostrom (r), op Slide-saxofoon, was te gast in Rotterdam.

Meditatie
Artvark heeft een ensemblegeluid om jaloers op te worden, met de kwaliteiten van een verfijnd pijporgel. Wilde het kwartet in vorige producties nog wel eens stevig uitpakken, nu staat alles in het teken van introspectie. Loes Luca opent de avond met een tekst die Kees van Kooten ooit schreef voor het kwartet. De start van het optreden lijkt nog het meest op een muzikale meditatie, met eenvoudige melodische motieven die veelvuldig worden herhaald. Een verrassende aanpak, die verwijst naar componisten als Philip Glass en Arvo Pärt. De tijd lijkt even stil te staan en het Rotterdamse culturele publiek dat normaal gesproken nogal eens luidruchtig uit de hoek wil komen, richt zijn aandacht exclusief op het podium. Er wordt dit keer niet genetwerkt maar echt geluisterd. 

Docent
Bijzonder is het stuk ‘Inner Circle’ waarin het kwartet speelt op instrumenten die tussen 1861 en 1866 in het atelier van Adolphe Sax (1814-1894), de Belgische uitvinder van de saxofoon, zijn vervaardigd. Kostbaarheden die ruimhartig aan het ensemble in bruikleen zijn gegeven door Leo van Oostrom, geliefd docent van heel wat generaties saxofonisten. Zijn omvangrijke saxofoonverzameling is wereldberoemd en wordt regelmatig aangesproken. Van Oostrom maakte decennialang deel uit van het Metropole Orkest en van Loek Dikker zijn Waterland Ensemble. Curieus is de compositie ‘A Slide’s Nest’ waarin we het ensemble uitgebreid met Van Oostrom horen op drie Swanee-saxofoons en twee Slide-saxofoons: een soort fietspomp-model zonder kleppen maar met een zuiger, dat in de jaren ’20 werd gebruikt voor speciale effecten. Zelden klonk een saxofoonkwartet ‘wiebeliger’. 

  
Mete Erker, Rolf Delfos, Bart Wirtz en Peter Broekhuizen. Loes Luca opende met een tekst van Kees van Kooten.

Werkwijze
De titel van het nieuwe album ‘Mother of Thousand’ verwijst naar de gelijknamige plant, waarbij elk afgevallen blad wortels vormt en zorgt voor een nieuw organisme. Een groeiproces dat vergelijkbaar is met de huidige werkwijze van Artvark: experimenterend in hun studio hebben de musici niet hun focus gericht op losse composities, maar op een nieuw muzikaal verhaal met nieuwe vormen, zachte geluiden en gebruik van elektronische effecten. Nu eens klinkt hun muziek sacraal, dan weer dromerig, bluesy of speels. Met name in dit laatste aspect is Artvark op zijn best: aan het slot verrast het kwartet de zaal met een uitbundige revival van de legendarische The Beau Hunks, met uiteraard een hoofdrol voor Van Oostrom. Wellicht een mooie historische insteek voor een volgend project van Artvark. 

• ‘Mother of Thousand’ (OINK) is verkrijgbaar als CD en op vinyl via www.artvarksq.com