CD-RECENSIE 

Wollny - Parisien – Lefebvre - Lillinger - XXXX
bezetting: Michael Wollny keyboard, fender rhodes, piano; Emile Parisien sopraansaxofoon; Tim Lefebvre basgitaar, elektronica; Christian Lillinger drums, percussie
opgenomen: december 2019, A-Trane, Berlijn
uitgebracht: 30 april 2021
label: ACT Music / Challenge Records
aantal stukken: 10
tijdsduur: 44’44
website: michaelwollny.com - actmusic.com   
door: Mathijs van den Berg


Pianist Michael Wollny liep al een tijd met het idee rond een elektrische plaat te maken. Toen de Amerikaans bassist Tim Lefebvre, die tussen 2013 en 2015 in Wollny’s trio speelde, hem liet weten voor een project beschikbaar te zijn, greep de Duitser zijn kans.

Voor zijn fusiongroep zocht hij nog twee musici met wie hij in het verleden had samengespeeld: drummer Christian Lillinger en saxofonist Emile Parisien. In december 2019 hielden ze in de Berlijnse jazzclub A-Trane gedurende vier avonden een achttal sets waarbij een bijzondere chemie ontstond. De sets werden later in samenwerking met producer Jason Kingsland, een vriend van Lefebvre, teruggebracht tot een album van een kleine drie kwartier: ‘XXXX’. 

De vier X’en staan voor ‘eXplore’, ‘eXpand’, ‘eXploit’ en ‘eXterminate’. De begrippen symboliseren het muzikale proces dat uiteindelijk tot deze opname heeft geleid. De muziek tijdens de live-optredens was volledig geïmproviseerd op het laatste stuk van het album na. Wollny speelde vooral keyboards. Hierdoor en door het veelvuldig gebruik van speciale effecten heeft ‘XXXX’ een sterk elektronisch geluid. Het polyritmische drumwerk van Lillinger en Lefebvres baslijnen zijn naadloos in het totale geluid gemixt. Saxofonist Parisien zorgt voor jazzy elementen. Het is niet te horen dat het om live-opnamen gaat.

De nummers zijn geluidscollages met een cinematografisch karakter. Denk daarbij niet aan bezonken arthouse-films, maar aan sciencefiction of horror. Wollny’s spel is vrij abstract met af en toe verwijzingen naar het synthesizergeluid van de jaren tachtig. Op het slotnummer ‘Nostalgia for The Light’ klinken zijn toetsen gothisch en theatraal. Lefebvres bas zoemt vooral machtig en diep, een heel enkele keer treedt hij op de voorgrond met een baslijntje. Parisien brengt flarden kleur aan, speelt sobere melodieën, of geeft zich over aan wilde freejazz improvisaties. ‘Somewhere Around Barstow’ en ‘Dick Laurent Is Dead’ worden gedragen door dwingende beats. Het chaotische ‘Doppler FX’ bevat een sample van The Norwegian Wind Ensemble.

Het album vraagt behoorlijk wat van de luisteraar. Keyboards en elektronische effecten zorgen soms voor een ware kakofonie, die knerpt aan de oren. De muziek moet het vooral hebben van de onderlinge spanning en het intense spel. Met ‘XXXX’ geven de musici hun visitekaartje af: Lillinger is een eigenzinnig drummer, Lefebvre een geweldige bassist, Parisien een virtuoze, allround saxofonist en Wollny een muzikale duizendpoot met een enorme verbeeldingskracht. Het viertal wil, zodra het weer kan, met dit materiaal gaan toeren. Dat zullen ongetwijfeld verrassende optredens worden.

Beluisteren via Spotify, inloggen noodzakelijk.

Dick Laurent Is Dead