COLUMN
door: Tim Sprangers
Corrie van Binsbergen noemde het een teken van onmacht. Vorige week schalde geschreeuw uit 100.000 kelen als protest tegen de aangekondigde cultuurbezuinigingen. Een schreeuw staat voor woede, maar tekent ook wanhoop, onzekerheid en een gebrek aan inhoudelijk redeneren. Je stem verheffen tijdens een discussie toont onvermogen, maar ordinair schreeuwen, ofwel het produceren van beestachtige klanken, is een weerloos wapen van de mensheid. Hij verlaagt zich tot dierlijk gereedschap.
Het sarren van de kunst en de spotdrijverij van Wilders irriteert cultuurliefhebbend Nederland. De gehele cultuursector reageert ontdaan, verontwaardigd en aangetast. Recht in het hart geraakt. Daar waar tientallen jaren zo hard voor gewerkt is, flinke kunstsubsidies en lage BTW tarieven, verliest aan terrein. En daarom maar schreeuwen. Zo hard mogelijk machteloze geluiden blèren.
Kunst is van wezenlijk belang, zo roept de cultuursector, een stad leeft dankzij kunstenaars, kunst geeft je het gevoel van leven en menszijn. De regering reageert onwetend. Er moet bezuinigd worden, zo redeneert het nieuwe kabinet, de schatkist moet in balans komen, want pas als een land economisch stabiel is, dan zijn we gelukkig. Muziek, theater of dans geeft nauwelijks direct resultaat en daarom kan daar best wat geschraapt worden.
Slim is het natuurlijk wel, een weerloze sector treiteren. Kunst ís namelijk niet van wezenlijk belang. Eten, drinken, voortplanten, samenleven, daar hebben we geen kunst voor nodig. ‘De waarheid is, kunst heeft geen nut, het is maar een bijproduct’ schreef Ramsey Nasr in zijn gedicht ‘uit nutteloze noodzaak’. En stiekem weet de cultuursector dat ook wel, er is weinig fundament. En daarom maar schreeuwen. Uit pure onmacht. De schreeuw was schrijnend veelzeggend.
Kunst geraakt echter pas interessant als je jezelf durft te relativeren. De mens onderscheidt zich van dieren door (de uiting van) bewust, doordachte communicatie, zelfbewustzijn én fantasie. Kunst vormt een spiegel van het leven, die niet letterlijk, maar met menselijke eigenschappen als inbeeldingsvermogen je laat kijken naar jezelf en je omgeving, het heden, het nu en de toekomst. Kunst maakt de mens. Kunst is leven, bewustzijn en creatie. Echt schrijnend: Wilders zal dat nooit kunnen begrijpen.
Gedachten, creatieve denkprocessen, verbeelding, dat is van onder beschikt belang volgens Wilders, het ontastbare is te verwaarlozen. Wilders heeft een eendimensionaal denkvermogen dat opereert vanuit pragmatische symptoombestrijding zonder inlevingsvermogen betreffende de toekomst. En dat is triest om te zien. Een fantasieloze man die zichzelf en zijn land simpelweg niet kan begrijpen en probeert zijn gebreken te projecteren op heel Nederland door de (mogelijkheid tot) fantasie te verbannen. Wilders is een onmens.
De schreeuw klonk als een dierlijke noodkreet. Wellicht wordt deze door gelijkwaardige communicatie gehoord binnen het dierenrijk Wilders.