Artikel geprint vanaf Jazzenzo.nl

Jules was, Jules is, Jules blijft

IN MEMORIAM
door: Erno Elsinga









Jules Deelder 1944 - 2019.


Het onverwachte heengaan van Jules Deelder op 75-jarige leeftijd na een ziekbed van nog geen 24 uur, sloeg een gat in zowel sport- als jazzland. De markante Rotterdammer, nachtburgemeester en sinds zijn verjaardag afgelopen november uitgeroepen tot erfgoed van die stad, is dood.

Fanaat
Dichter en performer Jules Deelder, Spartaan en jazzfanaat, Nachtburgemeester en fervent speedgebruiker, stond er zelf van te kijken dat hij 24 november jongstleden zijn 75e verjaardag had gehaald. Het werd breeduit gevierd in De Doelen waar muzikanten als Hans en Candy Dulfer, Benjamin Herman, Boris van der Lek, John Engels en Kim Hoorweg een eerbetoon brachten aan de wandelende jazzencyclopedie met specifieke kennis van de naoorlogse bigbands. Rond die dag werd Deelder ook gelauwerd op Het Kasteel, thuisbasis van de Rotterdamse voetbalclub Sparta waar zijn vader hem bij diens geboorte in 1944 aanmeldde alvorens hem te laten inschrijven als Rotterdams burger. Deelder sloeg geen thuiswedstrijd over en groeide uit tot boegbeeld van de club. De vlaggen in het stadion hangen halfstok, Deelders dichtregels ‘Zo oud als Sparta word je nooit’ indachtig.  

Les in Jazz
Deelder verzamelde zo’n tienduizend jazz-lp’s gedurende zijn leven, tot de meest exclusieve uitgaven aan toe. Hij kende elke bezetting uit het hoofd en kon er met scherpe humorvolle tong tot in detail over verhalen: Les in Jazz pur sang. Hij ging de boer op als jazz-dj en stelde uit eigen verzameling vijf cd’s samen waaronder het met een Edison bekroonde ‘Deelder blijft draaien’ uit 2004.

Muzikant
Als (snare)drummer en zanger was Deelder vooral een bevlogen jazzmuzikant maar geen hoogvlieger. Na Trio Me Reet richt Deelder met saxofonist Boris van der Lek De Deeldeliers op. Geen brave conservatorium muziek, piep-knor gekrijs of zingende jazz-madammen waar Deelder allemaal zo’n hekel aan had, maar recht voor zijn raap authentieke jazz. Overgoten met Deelders enthousiasme groeiden optredens uit tot ware happenings. In tegenstelling tot de cd’s die werden uitgebracht, met uitzondering van ‘Jazz’ uit 2018, het laatste album van Deelder en Van der Lek waarop de excentrieke Rotterdammer zich als een ware crooner ontpopt. 

“Jazz is echte muziek, door mensen gemaakt” zegt Deelder in ‘Jazz is my religion’ (2006), een documentaire over het leven van de aucteur, zoals hij zichzelf graag noemde. In 2013 verscheen opnieuw een documentaire, gemaakt door de VPRO: ‘Mijn leven als Deelder’. Jazz, drugs, dichten en de Tweede Wereldoorlog – Deelder werd geboren tijdens de hongerwinter in een platgebombardeerd Rotterdam - vormen de rode draad.

Icoon
Deelder sprak als dichter een nieuw publiek aan en wees die en passant door naar de jazz. Fameus is zijn gedicht ‘Jazz Is’, eindigend met de regels ‘Jazz was. Jazz is. Jazz blijft.’ Dat geldt ook voor icoon Deelder. Tot ver buiten Rotterdam zal de immer in het zwart gehulde dichter en jazzkenner, voorzien van vlinderbril en het haar strak in het vet achterover gekamd, niet licht vergeten worden. Jules was, Jules is, Jules blijft.


© Jazzenzo 2010