VRIENDENDAG NEDERLANDS JAZZ ARCHIEF, Muziekcentrum v.d. Omroep, Hilversum, 16 juni
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers
De jaarlijkse Vriendendag van het Nederlands Jazz Archief (NJA) werd dit keer georganiseerd in het Muziekcentrum van de Omroep in Hilversum. Een gebouw dat bijna heilige grond vormt vanwege de vele jazzopnamen die er gemaakt zijn van onder meer Eric Dolphy, Albert Ayler, Bill Evans, The Diamond Five en bij West Montgomery met Clark Terry.
Veel lezingen en optredens van Edwin Rutten en Rein de Graaff voor een overwegend 'grijs' publiek tijdens Vriendendag NJA.
De dag start met een lezing van Floris Schuiling (Universiteit van Utrecht), die onlangs een boek over de geschiedenis van de Instant Composers Pool (ICP) schreef. In zijn presentatie staat de unieke muzieknotatie van Misha Mengelberg (1935-2017) centraal. Bestuurslid Loes Rusch (Universiteit van Amsterdam) vertelt vervolgens over haar project ‘Chime Travelling Exhibition – A History of Dutch Jazz Festivals in Thirty-Some Objects’, een reizende fototentoonstelling met afgebeelde festivalmaterialen die allemaal uit de NJA-collectie afkomstig zijn.
Orkest Ruud Bos
Een hoogtepunt vormt de release van de nieuwe cd van het NJA, gewijd aan het werk van arrangeur Ruud Bos: ‘The Secret All Star Band’. De presentatie wordt ondersteund door prachtige filmbeelden. Een muzikale verrassing van de eerste orde want op het album, met muziek uit de periode 1964-1969, speelt het crème de la crème van de toenmalige jazzscene mee. In de bezetting treffen we bekende namen aan als Harry Verbeke, Cees Smal, Piet Noordijk, Toon van Vliet, Ado Broodboom, Herman Schoonderwalt, Jacques Schols en John Engels. Opvallend is dat er op de productie ook twee live stukken met pianist Misha Mengelberg staan. 
Jazzschrijver Bert Vuijsje met producer Gerry Teekens. Mijke van Wijk in gesprek met Rein de Graaff. Presentator Frank Jochemsen met Edwin Rutten.
Edwin Rutten
Bijzonder is het mini-concert van Edwin Rutten die stukken zingt van zijn album ‘Rutten Troef’ uit 1967. Samen met toetsenist Jean-Louis van Dam, contrabassist Edwin Corzilius en drummer Frits Landesbergen voert hij Nederlandse bewerkingen uit van bekende songs uit die tijd: ‘Dit Hart Heeft Lief’ (‘Les Grands Musiciens’), ‘Truusje Is Weer Terug’ (‘Lulu’s Back’), ‘Meppel’ (‘Scrapple From The Apple’), ‘’Snoepie’ (‘Makin’ Whoopee’), ‘Met Mij’ (‘That’s All’) en ‘Ontmoeting In De Mist’ (‘A Foggy Day’). Harrie Geelen - die ook persoonlijk aanwezig is – en Hans Andreus zorgden ooit voor de vertalingen. Wanneer Rutten ook nog Geelen zijn eigen ‘Meisjelief’ uitvoert, in een arrangement van Rogier van Otterloo, heeft hij de harten van de vele grijze aanwezigen definitief veroverd.
Yesterdays
Na de lunch geeft NJA-beheerder Ditmer Weertman een overzicht van de onlangs verworven collectie van Dolf Dienske (1908-1984), een waardevolle verzameling die ook veel documenten uit de periode van De Bezetting bevat. Dienske was directeur van Geluidstechnisch Burea Lumirex en speelde in de Lumirex Mike Serenaders. Hij organiseerde jazzconcerten en drie jazzconcoursen, waarvan twee tijdens de Tweede Wereldoorlog. Schrijnend zijn de documenten waaruit blijkt dat Joodse jazzmusici geweerd moesten worden en dat muziek van Joodse componisten niet mocht worden uitgevoerd. 
Rein de Graaff speelt ‘Yesterdays’. Cd-verkoop. NJA-beheerder Ditmer Weertman geeft uitleg over de verworven collectie van Dolf Dienske.
Pianist Rein de Graaff (1942), die afgelopen maanden een afscheidstournee maakte, sluit de middag af. De Nederlandse godfather van de bebop wordt eerst ondervraagd door Bert Vuijsje over zijn album ‘New York Jazz’ uit 1979, waarop hij de droom van elke Europese jazzmuzikant waarmaakt door in het Mekka van de jazz een plaatopname te maken met de top van de scene: trompettist Tom Harrell, baritonsaxofonist Ronnie Cuber, contrabassist Sam Jones en drummer Louis Hayes. Jazz die tot het beste behoort wat ooit door een Nederlander op de plaat is gezet. Na Vuijsje neemt Mijke van Wijk de microfoon over om De Graaf te interviewen over zijn laatste album ‘Early Morning Blues’. Een productie waarop hij weer terugkeert naar het trioformaat en een aantal lievelingsstukken ten gehore brengt. Met een bezielde solo-uitvoering van ‘Yesterdays’ sluit De Graaff deze Vriendendag af.
Verjonging
Waren er bij de vorige Vriendendag in het Beauforthuis in Austerlitz nog wel de nodige jonge gezichten te zien, bij deze editie hebben de grijze hoofden bijna een honderd procent meerderheid. Het bestuur van het NJA doet er goed aan om in haar toekomstige beleid bewust te zoeken naar verjonging. Enigszins stoffige programma’s met een overmaat aan lezingen spreken een jongere doelgroep niet aan. Beslist noodzakelijk is het om een betere balans te vinden tussen concerten en gesproken woord. Zeker nu het NJA op het moment staat om opgenomen te worden in de basisinfrastructuur van het Ministerie van OCW. Een steekhoudend plan om jong publiek bij dit belangrijke archief te betrekken, dient snel geschreven te worden. En … optredens van getalenteerde jonge musici zijn meer dan welkom!