CONCERTRECENSIE. Transition Festival, TivoliVredenburg Utrecht, 6 april 2019
beeld: Ron Beenen
door: Ron Holman

Een ingetogen sfeer overheerst bij veel concerten tijdens het vierde Transition festival in het Utrechtse TivoliVredenburg dat door bijna vierduizend mensen werd bezocht. Af en toe wordt er stevig geswingd en zijn er flinke geluidsuitbarstingen, maar over het algemeen zijn de meeste van de uitgekozen concerten stemmig en sober van toon.

  
Donny McCaslin met Metropole Orkest, Kit Downes op barokorgel en cellist Erik Friedlander op de vierde editie van Transition in Utrecht.

Zoals bij het concert van Kit Downes op het barokorgel in de grote zaal. Het uit 920 pijpen en pijpjes bestaande orgel is in 2017 geplaatst en wordt vooral gezien als een aanwinst voor de barokmuziek tijdens Festival Oude Muziek. Maar is er ook ‘jazz’ op te spelen? Dat vroeg Kit Downes zich af en hij kweet zich van deze taak. Jazz is het niet, maar bijzondere dissonante tonen zijn er genoeg te horen van de Brit wiens spel op het orgel te volgen is via een projectiescherm. De muziek is vooral gedragen en hier en daar heeft het raakvlakken met het keyboardspel van Rick Wakeman van Yes of Keith Emerson van Emerson, Lake & Palmer, en dat veroorzaakt herkenning bij de redelijk gevulde zaal.

Bronstige haan
Tenorsaxofonist Donny McCaslin geniet sinds zijn medewerking aan David Bowie’s laatste album een enorme bekendheid. Inmiddels is hij een graag geziene gast op festivals en ditmaal presenteerde hij werk van zijn nieuw verschenen, op symfonische pop gebaseerde album ‘Blow’, voor de gelegenheid in samenwerking met Metropole Orkest. Zo nu en dan gaat McCaslin lekker los op zijn tenor met scheurende solo’s, waarbij hij als een bronstige haan over het podium paradeert. Van zijn saxgeluid moet je houden, zeker als dat met behulp van effectpedalen wordt vervormd en je soms het gevoel hebt naar een snerpende eend te luisteren.

  
Trio Rymden, Mathias Eick Quintet, Jonah Nilsson.

ECM
In de Hertz-zaal is er gelegenheid voor een feestje: ECM viert onder andere in deze zaal zijn 50-jarig bestaan. Maar het Duitse label staat vooral bekend om de stemmige muziek, dus is er geen ruimte voor een uitbundige party. Eerder biedt het met Shai Maestro, Matthias Eick, Enrico Rava en pianiste Elina Duni, een overzicht van de smaakvolle en artistiek verantwoorde muziek die op het label te horen is.   

Weliswaar behoort hij niet tot de ECM-stal, maar toch staat in de Hertz ook cellist Eric Fiedlander met in zijn kwartet Uri Caine. De pianist is de perfecte partner voor Friedlander, omdat zijn spel soms hoekig klinkt en op een ander moment juist weer lyrisch van toon is, net als Friedlander dat op zijn cello kan zijn. De overgang naar de Ronda-zaal is dan groot, waar op hetzelfde moment de band Arp Frique juist wel een uitbundig ongedwongen feestje bouwt. De Afrikaanse en Caraïbische muziekstukken zorgen dat het publiek de heupen niet stil kan houden.

  
Arp Frique Transition, pianist Michel Camilo en gitarist Tomatito.

EST
De Noorse toetsenist Bugge Wesseltoft is een samenwerking aangegaan met de voormalige leden van het Esbjörn Svensson Trio (EST). Na het overlijden van pianist Svensson in 2008 heeft het overgebleven Zweedse duo in Wesseltoft een prima opvolger gevonden. Het trio noemt zich Rymden, dat ‘ruimte’ betekent, en de muziek is experimenteler en elektronischer geworden. Wesseltoft wisselt de grand piano af met spel op Fender Rhodes en gebruikt hier en daar elektronische foefjes. De ‘ruimte’ is soms ver te zoeken in het gepiep en geknars dat de drie heren regelmatig produceren maar Rymden is een waardige en logische opvolger van EST.

Bij trompettist Mathias Eick staat zijn nieuwe album ‘Ravensburg’ centraal. De titel slaat op de geboorteplaats van zijn Duitse oma. De stukken hebben een meer gedragen sfeer. Zijn 80-jarige collega Enrico Rava heeft een groep jonge honden meegenomen naar Utrecht. Ondanks het jeugdig ogende sextet is de sfeer, ECM indachtig, keurig en beschaafd. Rava’s toon is breekbaar, maar bij het duet tussen hem en trombonist Gianluca Petrella imponeert hij nog steeds. 

  
Laura Mvula, Nubya Garcia, Melani DiBiasio.

Veel applaus en belangstelling is er voor de samenwerking tussen pianist Michel Camilo en gitarist Tomatito. Het is de eerste keer dit jaar dat ze weer samen optreden en dat levert een enthousiaste en amicale sfeer op tussen de twee grootheden die sinds de jaren 90 regelmatig met elkaar op het podium staan.

Gemoedelijk
Meer ingetogen zijn de optredens van de zangeressen Laura Mvula en Melanie de Biasio. Naarmate het concert van De Biasio vordert, stroomt de volle zaal voor ruim de helft leeg. Misschien komt het omdat de lome gedragen sfeer iets te veel van het goede is? Ook bij Mvula is het optreden wat mat en gemoedelijk. Af en toe is er een funky uitbarsting, maar dan slaat al snel de gezapigheid toe. Een prima concert, maar diep in de nacht wil je eens flink wakker geschud worden.

Volgend jaar krijgt de vijfde editie van het festival er een dag bij en neemt Transition twee dagen in beslag.

Gezien: Kit Downes, Eric Friedlander’s Throw A Glass feat. Uri Caine, Mathias Eick Quintet, Bugge Wesseltoft met Dan Berglund en Magnus Öström, Enrico Rava Sextet, Laura Mvula, Melanie de Biasio, Donny McCaslin met het Metropole Orkest, Arp Frique & Family feat. Ronald Snijders, Jonah Nilsson Kamaal Williams, Michel Camilo & Tomatito.

• transitionfestival.nl