BOEKBESPREKING

Rudie Kagie - Jazzvogels
De sterkste story’s uit de swingpolder
Portretten van Leo de Ruiter, Theo Deken, Joop Korzelius, Tony Vos, Cees See, Kid Dynamite, Tom Dissevelt, Nina Simone, Chet Baker, Michel Samson, Nedly Elstak, Willem Breuker en Misha Mengelberg
Uitgebracht: 15 mei 2018
Uitgever: Just Publishers BV
Omvang: 279 pagina’s
Website: www.justpublishers.nl
Door: Cyriel Pluimakers






Journalist Rudie Kagie (1950) staat bekend als een auteur die grote belangstelling heeft voor de jazz. Steeds slaagt hij er in zijn publicaties in om musici echt tot leven te wekken: hij portretteert ze als ‘echte mensen’ met hun goede, minder goede en ronduit slechte kanten. Natuurlijk is een zekere belangstelling voor de bijverschijnselen van de jazz, zoals het gebruik van alcohol en drugs, de auteur niet vreemd. Er was tenslotte ooit een periode dat het eerder regel dan uitzondering was, dat jazzmusici ergens aan verslaafd waren.

Kagie brengt niet alleen grote namen van de jazz in beeld, maar ook een aantal kleine helden. Het boek bevat dertien portretten van musici die in Nederland woonden en werkten, waarvan het ene verhaal iets sterker is dan het andere. De auteur beroept zich steeds op verschillende bronnen en zorgt ervoor dat de anekdotes niet zomaar uit de lucht komen vallen. Beweringen worden echt gestaafd, iets wat zeker veel tijd heeft gekost.

Over Chet Baker en Nina Simone is natuurlijk al het nodige geschreven, maar Kagie portretteert ze in al hun ‘naaktheid’: de hopeloos verslaafde superjunk Baker en de manisch depressieve Simone. Het is een wonder dat beiden er toch in slagen zulke fantastische muziek te maken, ondanks hun persoonlijke problematiek. En wat te denken van trompettist Theo Deken die bedelmonnik wordt en in de goot eindigt, Kid Dynamite die in het mondstuk van zijn saxofoon stikt, drummer Cees See die langs de pui omhoogklimt tot de twaalfde verdieping en drummer Joop Korzelius die elke dag met een biertje begint: “Mijn eye opener”.

Op zijn sterkst is Kagie als hij Willem Breuker en Misha Mengelberg portretteert. Breuker die als een dictator heerst over zijn Kollektief en zakelijk iedereen te slim af is. Een soms hondsbrutale ‘workaholic’ die geen tegenspraak duldt: als je het niet met hem eens was, werd je meteen zijn vijand. Iets wat velen in zijn nabijheid ondervonden hebben. Dadaïst Mengelberg, die geniaal en lui tegelijk is, maar wel een van de grootste vernieuwers van de Nederlandse muziek. Ontroerend is de passage wanneer hij getroffen wordt door dementie. Zijn omgeving heeft het eerst niet door, maar wanneer de diagnose Alzheimer wordt gesteld, treedt er een onomkeerbaar rouwproces in bij zijn ensembleleden. 

Een pluim tot slot verdienen de ronduit prachtige foto’s die een levendig beeld geven van een tijdperk dat definitief voorbij is. Veel materiaal is afkomstig uit het Nederlands Jazz Archief. ‘Jazzvogels’ is een buitengewoon aantrekkelijk boek, dat door elke liefhebber van het genre gelezen dient te worden!