CONCERTRECENSIE. Transition Festival, TivoliVredenburg Utrecht, 14 april 2018
beeld: Ron Beenen
door: Cyriel Pluimakers

Het Utrechtse Transition staat inmiddels bekend als een van de interessantere Nederlandse jazzfestivals. Wat op het eerste oog lijkt op een lightversie van North Sea Jazz, blijkt in de praktijk een evenement dat ook veel aandacht geeft aan meer avontuurlijke vormen van geïmproviseerde muziek. Natuurlijk zijn er ook dit keer publiektrekkers als Sons Of Kemet, Lizz Wright en Cory Henry. Maar het programma bevat gelukkig ook voldoende verfijnde muzikale uitingen.

  
Lizz Wright, Phronesis met Rotterdam Jazz Orchestra en Pat Martino op de podia van Transition in Utrecht.

Ida Lupino
Enigszins stijfjes opent Rotterdam Jazz Orchestra met het internationale Phronesis trio in de grote zaal. De iets te stevige arrangementen geven toch nog ruimte aan interessante solo’s van Jasper van Damme en Cyrille Oswald. De bijna tot de nok met publiek gevulde ruimte reageert enthousiast. Inmiddels begint het gebouw aardig vol te lopen en kost het moeite om op tijd in de Hertz zaal te zijn voor Ida Lupino, het prachtige kwartet van Giovanni Guidi dat in 2016 een van de mooiste cd’s van het jaar afleverde. Trombonist Gianluca Petrella is er dit keer niet bij, maar de Griekse tenorsaxofonist Dmitri Espinoza fungeert als uitstekende vervanger. Met zijn stevige geluid en spirituele improvisaties weet hij vanaf het eerste moment te imponeren. Basklarinettist Louis Sclavis bewijst wederom de regerende grootmeester van dit instrument te zijn. Een bassist ontbreekt, maar Guidi speelt deze partij op de linkerkant van de vleugel. Met zijn nu eens lyrische en dan weer dissonante aanpak stuurt hij het kwartet aan. Prachtig zijn de eigen composities, met melodieën die je bijna mee kunt neuriën.

  
Rudi Mahal en Christoph Thewes (Monk's Casino). Giovanni Guidi's kwartet Ida Lupino. Zangeres Jazzmeia Horn.

Energie
Van een heel andere snit is het trio van Pat Martino. De legendarische gitarist speelt onversneden souljazz, in de beste Amerikaanse traditie. Zijn solo’s bestaan uit lange en heldere lijnen met een vanzelfsprekende groove. Intelligente improvisaties die soms bijna eindeloos lijken. Het geïnspireerde en luide spel van Hammond-organist Pat Bianchi zweept de band voortdurend op. Energie van een ander kaliber komen we tegen bij de onverwoestbare Britse basklarinettist en sopraansaxofonist John Surman, die met zijn trio een soort kamer jazz produceert met veel elementen uit de folk. Samen met de Braziliaanse pianist Nelson Ayres en de Amerikaan Rob Waring, op marimba en vibrafoon, vormt hij een koorddans uit boven een sprookjesachtig landschap. Met onzichtbare draden, invisible threads, lijken de musici aan elkaar verbonden. 

  
Cory Henry. John Surman – Invisible Threads. Kika Sprangers Trio.

Grote klasse
Een geslaagde afsluiter van het programma in de Hertz zaal vormt Monk’s Casino, het bijzondere kwintet van pianist Alexander von Schlippenbach. Ooit was hij een van de kampioenen van de West-Europese vrije improvisatie beweging, met een exuberante stijl die niets heel liet van menige concertvleugel. Op 80-jarige leeftijd geeft hij richting aan een no nonsense aanpak op het oeuvre van de belangrijke jazzvernieuwer. De pianoleeuw is tot rust gekomen en richt zijn focus op de muzikale essentie. Het ensemble klinkt buitengewoon fris en het solowerk van basklarinettist Rudi Mahal en trombonist Christoph Thewes is van grote klasse.

De derde editie van Transition mag dan voor het eerst niet uitverkocht zijn, het programma is zeker interessanter dan de vorige twee: het getuigt van meer dan voldoende visie om reikhalzend uit te zien naar de volgende versie op 6 april 2019.

Gezien: Phronesis & Rotterdam Jazz Orchestra, Ida Lupino, Pat Martino Trio, John Surman – Invisible Threads, Monk’s Casino.

• transition.nl