Lionel Loueke steelt de show in Bimhuis
CONCERTRECENSIE. Aziza: Dave Holland, Chris Potter, Lionel Loueke & Eric Harland, Bimhuis, Amsterdam, 18 november 2016
door: Cyriel Pluimakers
De in Engeland geboren bassist Dave Holland (1946) startte zijn carrière in de Britse scene rond gitarist John McLaughlin, saxofonist John Surman, toetsenist Chris McGregor en drummer John Stevens. In 1968 hoorde Miles Davis hem spelen in de Londense Ronnie Scott’s Jazz Club. Davis was op zoek naar een bassist die de nieuwe rockritmes kon spelen en Holland had hier al veel ervaring mee.
Lionel Loueke, Dave Holland, Chris Potter en Eric Harland eerder deze maand tijdens een concert in Tampere, Finland. Foto © Maikki Kantola.
Op de plaat ‘Filles de Kilimanjaro’ kunnen we meteen horen wat de aanwezigheid van de getalenteerde Brit teweegbrengt. Begin jaren ’70 treffen we Holland aan in het avant-garde kwartet Circle en in 1972 maakte hij zijn eerste ECM-plaat ‘Conference of the Birds’, een productie die gerekend wordt tot de mooiste muziek uit die periode. Sindsdien behoort Holland tot de belangrijkste jazzvernieuwers, een musicus die zich steeds weer weet te omringen met jonge honden die ervoor zorgen dat hij bij de tijd blijft.
Aziza
Zijn huidige kwartet Aziza vormt een van de meest opvallende formaties van dit moment. In de frontline treffen we saxofoonvirtuoos Chris Potter aan en de in Benin geboren gitaartovenaar Lionel Loueke. De alerte drummer Eric Harland completeert het geheel. Bij het concert in het Bimhuis is het dan ook vanaf het eerste moment raak. Loueke haalt zijn effectendoos van stal en produceert de meest waanzinnige geluiden op zijn gitaar. Escapades die bij andere gitaristen smakeloos zouden klinken, vallen bij Loueke op de juiste plek. Met name omdat hij buitengewoon ritmisch is en blijft. De rest van het ensemble heeft duidelijk lol in zijn verrichtingen, waarbij hij zijn muzikale roots allerminst schuwt. Beurtelings laat hij zijn instrument klinken als Afrikaanse snaarinstrumenten, dan weer als een jazzgitaar om tot slot bij de rock uit te komen.
Met Aziza maakt Holland eigentijdse en hippe muziek, die op elk jazzfestival een smaakmaker vormt. Niemand in de zaal van het uitverkochte Bimhuis kan nog met goed fatsoen stil blijven zitten. Is Loueke met zijn geweldige looks de blikvanger van het kwartet, dan is saxofonist Chris Potter het werkpaard. Wil je horen, wat er allemaal mogelijk is op een tenorsaxofoon, dan kom je bij de laatste ruimschoots aan je trekken. Potter is supersnel, haarzuiver van intonatie en bedient zich van de meest krankzinnige licks. Bovendien kan hij ook fantastisch blues spelen. Voor de meer lyrische stukken hanteert hij de sopraansaxofoon, waarop hij ook uitstekend uit de voeten kan.
Woodstock
Wanneer Loueke halverwege de tweede set start met een onversneden rocksolo verandert het Bimhuis in een soort Woodstock 1968. Even lijkt het alsof de legendarische Jimi Hendrix (1942-1970) uit zijn graf is opgestaan. Loueke geeft een geslaagde imitatie van het unieke idioom van de grootste gitaarvernieuwer uit de popmuziek. Holland vormt met zijn contrabas ondertussen een rots in de branding, die zijn aanzienlijk jongere medemusici in bedwang houdt. Wanneer hij een solo speelt, hoor je zijn decennialange ervaring: geen noot te veel, ritmisch sterk en exact in time. Harland stuwt de muziek vanachter zijn drumstel tot topniveau. Zijn spel kent een grote dynamiek, van fluisterzacht tot loeihard, maar altijd smaakvol.
Het optreden vormt een groot muzikaal feest en wanneer Loueke eindigt met zijn Afrikaans aandoende compositie ‘Sleepless Night’ slaat de vlam definitief in de pan. Een stuk waarin hij niet alleen op gitaar uitbundig refereert aan zijn geboorteland, maar ook nog prachtig zingt. Wanneer Potter op tenorsaxofoon vervolgens een duel inzet, is het duidelijk dat de avond niet meer stuk kan. Minutenlang duurt het enthousiaste applaus.
Nog een keer komt het kwartet terug voor een toegift, om een passend slotakkoord te geven aan dit prachtige optreden. Een afsluiter van een vijf weken durende tournee, met een twee uur durende finale in het Bimhuis. Een plek waar Holland sinds de oprichting in 1974 tot de meest graag geziene musici behoort.
